Het is geen kwade wil, maar toch: toezichthouders die een verleden hebben bij een bank of verzekeraar, zijn doorgaans vriendelijk voor deze sectoren, leert een nieuwe studie.
Menig commentator heeft het al geroepen: toezichthouders waren wereldwijd vóór de crisis te mild voor banken omdat ze veelal zelf gewerkt hadden in de sector.
De Fed in New York heeft geregeld een oud-zakenbankier als voorzitter, ook nu nog trouwens. In Nederland is nog geen week geleden Merel van Vroonhoven, een voormalige topper bij Nationale-Nederlanden, benoemd tot hoofd van toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM).
Draaideurprincipe
De timing is ongetwijfeld toeval, maar de Nederlandsche Bank (DNB), de andere toezichthouder van de financiële sector, heeft net deze week een studie uitgebracht naar het draaideurprincipe (oftewel: vandaag bankier, morgen toezichthouder). Zijn oud-bankiers inderdaad minder streng voor de bankensector dan toezichthouders zonder zo’n verleden?
Onderzoekers Jakob de Haan en Dennis Veltrop mochten dit testen bij medewerkers van DNB en AFM. Hun studie geeft alleen hun eigen visie weer, niet die van DNB. Met behulp van vragenlijsten, waarin de ondervraagden onder meer zichzelf (anoniem) moesten beoordelen in hun functioneren als toezichthouder, probeerden ze inzicht te krijgen in deze gevoelige materie.
Oud-bankier
De critici van het draaideurprincipe krijgen gelijk. De onderzoekers vonden inderdaad een correlatie tussen het verleden van de individuele toezichthouder en zijn prestaties in de huidige functie.
De Haan en Veltrop hebben het daar niet bij gelaten. Ze hebben, naar eigen zeggen als eerste in de wereld, onderzocht of er misschien een psychologische of sociologische verklaring is. En die is er: volgens het onderzoek zijn oud-bankiers mildere toezichthouders, niet omdat ze rechtstreeks beïnvloed worden door oud-collega’s, maar omdat ze zich vereenzelvigen met de sector.
Financiële sector
De onderzoekers hebben dat getest door de DNB’ers en AFM’ers stellingen te laten beoordelen zoals: ‘Als ik over de financiële sector praat, zeg ik meestal wij in plaats van zij.’
De studie biedt ook hoop voor oud-sectorgenoten. De onderzoekers tonen aan dat toezichthouders die zich vereenzelvigen met hun nieuwe beroep, minder vatbaar zijn voor positieve gevoelens voor hun vorige werkgever.
De onderzoekers adviseren daarom aan DNB en AFM om met bijvoorbeeld cursussen en beroepsverenigingen het beroep van toezichthouder een sterkere identiteit geven.
Meer achtergronden op Fondsnieuws:
Van Vroonhoven nieuwe voorzitter AFM
Copyright: Het Financieele Dagblad, 6 februari 2014.