Nederlandse pensioenfondsen zijn vorig jaar 1,5 miljard euro meer kwijt geweest aan het beleggen van het pensioenvermogen.
De fondsen zagen de kosten van vermogensbeheer toenemen van 0,38 procent van het pensioenvermogen naar 0,53 procent. In totaal kwamen de kosten voor vermogensbeheer vorig jaar op 4,5 miljard.
Dat blijkt uit een onderzoek dat actuarieel adviesbureau Lane, Clark & Peacock (LCP) vandaag publiceert.
Prestatievergoedingen
Het bureau onderzocht 280 pensioenfondsen, die samen goed zijn voor 97 procent van het totale pensioenvermogen. De kosten zijn volgens LCP vooral gestegen door hogere prestatievergoedingen aan vermogensbeheerders. Deze bonussen zijn afhankelijk van het rendement. Doordat er relatief hoge rendementen zijn gemaakt — volgens LCP gemiddeld 13,6 procent — waren de vergoedingen aan externe vermogensbeheerders ook hoog.
Het grootste pensioenfonds van Nederland, ambtenarenpensioenfonds ABP, gaf vorig jaar bijvoorbeeld ruim 650 miljoen uit aan deze prestatievergoedingen. ‘Deze vergoedingen zijn in 2012 fors gestegen. Maar dat is juist een goed teken. Dan wordt er immers veel overrendement gemaakt’, zegt een zegsman van APG, de pensioenuitvoerder van ABP. Externe managers krijgen de vergoeding alleen als ze meer rendement halen dan afgesproken.
Betere en transparantere rapportage
Een andere verklaring die sommige pensioenfondsen geven voor de stijging van de gemeten beleggingskosten, is dat er simpelweg beter wordt gerapporteerd over de kosten. ‘Berekeningen worden steeds transparanter. Daardoor komen bepaalde kosten in beeld die eerder onzichtbaar bleven. Vooral bij de kleinere fondsen speelt dit’, zegt een woordvoerder van pensioenfonds Zorg en Welzijn, het op één na grootste fonds van Nederland.
Jeroen Koopmans van LCP concludeert uit het onderzoek dat bij pensioenfondsen nog aan efficiëntie te winnen valt. ‘Bijna twee derde van de pensioenfondsen geeft 0,1 procentpunt minder uit dan het gemiddelde van 0,53 procent. Als de andere fondsen dat voorbeeld volgen is een besparing van 1 miljard euro haalbaar.’
Pensioenfondsen staan al enkele jaren onder druk om hun kosten inzichtelijk te maken. Na een kritisch rapport van de Autoriteit Financiële Markten in 2011 heeft de pensioenfederatie een richtlijn gemaakt voor hoe kosten moeten worden gerapporteerd. Dit blijkt zijn vruchten af te werpen. Volgens het rapport van LCP heeft vorig jaar 86 procent van de pensioenfondsen inzicht gegeven in de kosten, vergeleken met 71 procent in 2011.
Kosten omlaag
De uitvoeringskosten van pensioenfondsen, oftewel de kosten voor de administratie, controle en advisering, zijn vorig jaar gedaald. Waar de (driejaarsgemiddelde) uitvoeringskosten in 2011 nog op 134 euro per deelnemer lagen, kwam dat in 2012 op 125 euro per deelnemer.
De kosten zijn vooral gedaald doordat de grotere pensioenfondsen de kosten naar beneden hebben gebracht. Daarnaast zijn bepaalde kosten geherrubriceerd van uitvoeringskosten naar vermogensbeheerkosten, maar volgens Koopmans gaat dat slechts om een relatief klein bedrag.
Copyright: Het Financieele Dagblad, 1 oktober 2013