Het was toen Nederland, België en Luxemburg het Douane Verdrag tekenden dat een geografisch gebied in het hart van Europa tot stand kwam. Het doel was om economische integratie en samenwerking tussen de drie lidstaten te bevorderen. Sindsdien is de Benelux een van de meest succesvolle regionale integratiemodellen, zowel qua economische groei als qua politieke stabiliteit. Dit succes is ook geworteld in de totstandbrenging van een solide juridisch kader dat een stabiel en transparant bedrijfsklimaat biedt.
De Benelux, waar verschillende wereldwijd bekende bedrijven gevestigd zijn, heeft een sterke reputatie als een hub voor internationale handel en commercie. Dankzij de gemakkelijke toegang tot de belangrijkste grote financiële markten van het Europese continent, de geavanceerde infrastructuur en de geharmoniseerde wet- en regelgeving is deze regio een aantrekkelijke bestemming voor institutionele beleleggers die hun activiteiten willen uitbreiden en diversifiëren.
De Europese regelgeving biedt een hoog niveau van bescherming van beleggers, via het toezicht van de nationale autoriteiten voor financiële diensten autoriteiten (zoals CSSF in Luxemburg en AFM in Nederland) op de respectievelijke fondsstructuren, fondsbeheerders en overeenkomstige spelers in de sector, en de eersteklas reputatie van de actoren in de fondsensector in Europa. Bovendien beschikken Luxemburg en Nederland over een aantrekkelijk belastingstelsel met lage of geen belastinginkomsten uit de fondsen. Dat is een andere hoeksteen voor het economische succes van beide financiële centra.
In de afgelopen decennia hebben Luxemburg en Nederland goed ontwikkelde producten en juridische instrumenten ontwikkeld (zoals AIFM, PRIIPS KID, om er maar een paar te noemen). Daarmee zijn zij voor beleggers het grootste fondsencentrum van Europa geworden door beleggers, fondsinitiators en managers een veilige en zekere plaats voor hun investeringen te bieden. De impact van nieuwe regelgeving (zoals MiFID (Markets in Financial Instruments Directive) en DORA (Digital Operational Resilience Act) is en blijft daarmee substantieel van belang, met gevolgen voor de sector als geheel.
Beheersing van de regelgeving kan een bron van concurrentievoordeel voor vermogensbeheerders in de komende jaren zijn. Een van de meest impactvolle ontwikkelingen van de afgelopen jaren is de EU-verordening inzake duurzame financiering (SFDR), die in maart 2021 van kracht is geworden. De verordening heeft uitdagingen gecreëerd voor fondsbeheerders, omdat ze nu ESG-factoren moeten integreren in hun beleggingsprocessen.
Wat de bijzondere kenmerken van de markt betreft, is het Reserved Alternative Investment Fund (RAIF) een goed voorbeeld. Het is in 2016 in Luxemburg geïntroduceerd en is een populaire keuze voor fondsbeheerders die op zoek zijn naar een flexibele, gereguleerde fondsstructuur die snel kan worden opgezet. Meer recent is ELTIF 2.0 (European Long-Term Investment Fund), dat op 15 februari 2023 door het Europees Parlement is goedgekeurd.
Op 15 februari 2023 zal ook het spel veranderen op het gebied van langlopende collectieve investeringen en zal de financiering van de reële economie van het Oude Continent stimuleren.
SFDR, RAIF, CSRD (Corporate Sustainability Disclosure Reporting Directive), ESAP (European Single Access Point), MIFID-herziening en ELTIF 2.0. zijn slechts enkele van van de vele instrumenten die worden gebruikt om de Europese markt voor beleggingsfondsen te reguleren en buitenlandse beleggers aan te trekken. Ook onderwerpen als “green washing” hebben een grote impact.
Ziet u soms door de bomen het bos niet meer? Door de laatste trends van de Europese fondsenwetgeving te analyseren, hopen wij dat deze serie maandelijkse artikelen u zal helpen te begrijpen hoe deze veranderingen uw bedrijf in de toekomst zullen beïnvloeden. Wij streven ernaar u waardevolle inzichten te verschaffen in deze complexe en steeds veranderende sector in de komende periode via een reeks artikelen, specifiek gewijd en gericht op het verstrekken van meer inzicht te verschaffen in bovengenoemde onderwerpen.
Tom Loonen is hoogleraar financieel recht Vrije Universiteit Amsterdam en special counsel Pinsent Masons PLC Nederland, terwijl Jan Saalfrank, partner beleggingsfondsen van Pinsent Masons PLC Luxemburg is. Het advocatenkantoor is een nieuwe kennispartner van Investment Officer.