‘Het is deze keer echt anders. Niet eerder waren overheden zo bezig met het duurzaamheidsaspect in het vraagstuk van economisch herstel. “Build back better” vind ik een treffende uitspraak. Bouwen op een manier die voorkomt dat we straks alsnog voor een veel grotere crisis staan.’
Dat zegt Brenda Kramer, senior responsible investment advisor bij PGGM, in een gesprek met Fondsnieuws-redacteur Yvonne Schreuder. Dat gesprek vond plaats in het kader van de podcast-serie “This Time is Really Different”.
Deze interviews gaan over de crises van 2008 en 2020 en de nieuwe werkelijkheid waarmee beleggers worden geconfronteerd. De roep om een groener en duurzamer beleid is sinds het uitbreken van de crisis veelvuldig te horen onder economen en beleggingsexperts. Tegengestelde meningen zijn er echter ook; temidden van alle hectiek en het menselijk leed, is het nu niet het juiste moment.
‘We moeten er eerst voor zorgen dat mensen weer veilig en gelukkig zijn. Dat betekent onder meer dat we de mensen die zo hard hebben gewerkt tijdens deze crisis ook echt gaan belonen. Niet alleen met een applaus, maar structureel’, benadrukt Kramer in het gesprek.
Herstelplannen
Ze noemt het een randvoorwaarde voor het verdere herstel. Maar tegelijk zijn er ook nu al verschillende initiatieven zichtbaar, waarbij overheden duurzaamheidsaspecten in de herstelplannen opnemen. ‘Neem bijvoorbeeld Duitsland, dat heeft aangekondigd om niet de klassieke auto industrie te willen faciliteren, maar echt stuurt op duurzame elektrische auto’s. Of denk aan luchtvaartmaatschappijen die alleen geld krijgen als ze beloven minder korte vluchten aan te bieden.’
Kramer is er trots op dat het werk dat zij en de andere leden van de Technical Expert Group on Sustainable Finance (TEG) hebben verzet ook overheden bereikt die nu voor essentiële economische vraagstukken staan. Dat het “do-no-harm-principe” nu terugkomt in het Europese groene herstelplan, noemt ze als een mooie opsteker voor de expert groep.
Onder andere de technische specificaties uit de taxonomie zullen volgens Kramer concrete aanknopingspunten geven voor het bepalen van de toekomstige economische koers die nodig is na de wake-up-call van deze crisis.
Hartstilstand
Kramer vergelijkt de pandemie met een hartstilstand als gevolg van een slechte leefstijl. ‘Eenmaal uit het ziekenhuis, is het waarschijnlijk dat de patiënt advies krijgt om gezonder te gaan leven en door de shock is het waarschijnlijk dat deze adviezen ook worden opgevolgd. Het is de parallel met de beweging die zich nu vormt rondom de roep voor een duurzaam herstel. Ik zie het als een soort dieetplan voor gezond herstel van onze economie.’
Een dergelijk plan is cruciaal, meent Kramer. ‘Als je een transitie ingaat dan moet je weten waarheen. Net als met zo’n dieet plan moet je een streefgewicht hebben. Dit voorkomt dat je eeuwig in transitie komt te zitten.’ De groene taxonomie, waar Kramer de laatste jaren aan werkte in de TEG, zal daar handvatten voor geven. ‘Het helpt bedrijven en beleggers om inzicht te krijgen in waar ze staan en waar ze naartoe moeten in termen van de duurzame transitie.
Er is daarnaast nog een andere belangrijk doel dat de taxonomie dient. Het geeft concrete input voor de dialoog met bedrijven om ze aan te zetten tot verduurzaming. ‘Daar ligt de sleutel tot een beter herstel, want alleen met startups bereik je niet de schaal die we nu nodig hebben. Engagement is voor ons als pensioenbelegger een heel belangrijk instrument. Het laat zien waar we voor staan en, zeker in coalities, stelt het ons in staat om echt verschil te maken.’
Het realiseren van impact is een belangrijke driver voor pensioenbeleggers als PGGM, maar volgens Kramer is het wel zaak om reëel te blijven. ‘We moeten niet denken dat we de hele wereld kunnen veranderen. Focus is essentieel en dat doen wij aan de hand van de UN Sustainable Development Goals. Aan de hand daarvan beoordelen we wat de grootste problemen zijn en welke daarvan belegbaar zijn. Daarnaast kijken we uiteraard naar wat onze achterban belangrijk vindt.’
Eerdere gesprekken
Eerdere gesprekken in het kader van de podcast-serie “This Time is Really Different” waren met Jaap van Duijn, Lars Dijkstra, Bart le Blanc, Edin Mujagic, Gerard Moerman, Lex Hoogduin, Leen Meijaard, Wilse Graveland, Bernard ter Haar, Jurrien Timmer en Peter Hagedoorn. Ook te beluisteren via Spotify en Apple Podcast.
Het gesprek met Brenda Kramer was de laatste in deze podcast-serie. Voor deze zomer is een nieuwe serie podcasts gestart, waarin met experts van banken en onafhankelijke vermogensbeheerders wordt gesproken over asset allocatie en portefeuilleconstructies voor na het corona-tijdperk. Er is inmiddels afgetrapt met een gesprek met Bob Homan, hoofd van het Investment Office van ING.