‘Het grootschalig opkopen van staatsobligaties, maar ook helikoptergeld, gaan hele normale instrumenten worden. Want we staan op de drempel van een nieuw tijdperk, waarin het monetaire, economische en geopolitieke landschap een hele andere gaat worden dan waar vóór 2008 sprake was.’
Dat zegt Edin Mujagic, hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en auteur van diverse boeken over monetair en economisch beleid. Mujagic denkt dat ‘de bestaande regels van het monetaire beleid eraan gaan’. Hij voorspelt dat we in het ‘laatste stadium van papier geld zijn’ en dat we ‘sneller dan we denken’ naar digitaal geld bewegen.
En dan, aldus Mujagic, kan een centrale bank het geld creëren en oplossen zo veel, en zo vaak als zij wilt. ‘Dan gaat alles veranderen wat tot dusver wel en niet kon’, zegt de in Bosnië-Hercegovina geboren en aan de Universiteit van Tilburg opgeleide econoom. Hij sprak met Fondsnieuws-hoofdredacteur Cees van Lotringen in het kader van de podcast-serie ‘This Time is Really Different’.
Spaarrente blijft laag
Mujagic vertelt dat binnen OHV Vermogensbeheer vaak wordt gesproken over die nieuwe wereld. Daarover, zegt hij, kun je met enige mate van zekerheid een paar dingen zeggen: een Nederlander, of welke Europeaan dan ook, moet geen illusie hebben dat de spaarrente de komende vijf jaar nog naar een normaal niveau gaat, dat wil zeggen van vóór 2008. ‘Want de spaarrente is vrijwel geheel afhankelijk van de ECB, en daar zijn geen plannen om de rente te verhogen.’
Voorlopig zal ook de lange rente laag blijven, omdat de ECB zo’n hele nadrukkelijke rol op de markt speelt. ‘Maar welk geldstelsel ook, vroeg of laat wordt de lange rente bepaald door de krachten op de markten. De lange rente komt op termijn veel hoger te liggen, omdat er een moment komt dat de risico’s herprijst worden.’
In de optiek van Mujagic blijven aandelen dan als favoriete belegging over, omdat die nog het meest in relatie staan tot de onderliggende economie, en het meest losstaan van het ECB-beleid. ‘Aandelen zullen het veel beter doen dan welke andere categorie ook’, zegt de econoom. De rol van centrale banken wordt volgens hem zo manifest, dat als je risicovrij wilt beleggen je juist uit obligaties zou moeten stappen.
Centrale bank essentiële marktspeler
Vroeger, stelt Mujagic, gold dat als je wilde beleggen je alles moest weten van wat obligaties en aandelen doen. Nu moet je je verdiepen in centrale banken, omdat zij nu veel dominanter zijn op alle markten.
Hij verwijst naar prominente economen, die zeggen dat hoe meer macht en invloed centrale banken krijgen, hoe minder afhankelijk zij van staten zouden kunnen zijn. Maar Mujagic vindt dat zij zich daarentegen juist in een rol van afhankelijkheid hebben laten drukken.
De econoom zegt in het gesprek dat hij op basis van zijn contacten bij de ECB en met mensen die als insider beschouwd kunnen worden, van mening is dat de centrale bank niet meer als een onafhankelijke instelling kan worden gezien. ‘Iedereen denkt daar sinds 2008 vanuit het nationale belang.’
Eerdere gesprekken in het kader van de podcast-serie ‘This time is really different’ waren met Jaap van Duijn, Lars Dijkstra en Bart le Blanc.