De snelle opkomst van private markten zet Europese pensioenfondsen ertoe aan hun governance en schaalgrootte te herzien. Tijdens de World Pensions Conference in Londen wezen deskundigen op Australië en Canada als landen die de integratie van illiquide beleggingen het verst hebben doorgevoerd. Volgens hen kan Europa deze voorbeelden niet langer negeren.
De bijeenkomst, onderdeel van het jaarlijkse forum van de World Pensions Council, bracht beleidsmakers, asset owners en beleggingsspecialisten samen om te bespreken hoe langetermijnportefeuilles moeten evolueren. De organisatie presenteert zich als een wereldwijd laboratorium voor pensioeninnovatie, waar ideeën ontstaan die later regelmatig in de praktijk terugkeren.
De kernboodschap was duidelijk: nu steeds meer waardecreatie buiten de publieke markten plaatsvindt, dreigen Europese pensioenfondsen achterop te raken als zij niet sneller de capaciteit opbouwen om te investeren in private equity, private credit en infrastructuur.
Australië als referentiepunt
Een van de sprekers met de meeste autoriteit op dit terrein was Nick Sherry. Als voormalig Australisch minister voor pensioenen en ondernemingsrecht hielp hij in de jaren nul mee aan de vormgeving van het moderne superannuatiestelsel. Hij speelde een sleutelrol bij de Cooper Review van 2010, die consolidatie, governancehervormingen en de opbouw van grote ‘industry funds’ versnelde.
‘Bedrijven blijven steeds langer privé. Als pensioenfondsen daar geen toegang toe krijgen, missen zij een steeds groter deel van de waardecreatie.’
Nick Sherry, Team Super
Sherry is tegenwoordig co-voorzitter van Team Super, een recent gefuseerd fonds van 22 miljard dollars dat werknemers uit de transport-, energie- en mijnbouwsector bedient. Internationaal staat hij bekend als pensioenambassadeur, adviseur van regeringen en bestuurslid op het gebied van langetermijnsparen en -beleggen.
Sherry ziet dat ondernemingen steeds langer privé blijven, weg van publieke markten. Wanneer pensioenfondsen geen toegang krijgen tot die bedrijven, missen zij ‘een steeds groter deel van de waardecreatie’.
Cijfers van Willis Towers Watson laten zien dat mondiale pensioenstelsels, samen goed voor circa 58.500 miljard dollars, de afgelopen twintig jaar geleidelijk kapitaal hebben verschoven van beursgenoteerde markten naar alternatieve beleggingen. De rotatie uit publieke aandelen richting private markten blijkt consistent, gedreven door de behoefte aan diversificatie en rendement op de lange termijn.
In zowel Canada als Australië overschrijden allocaties naar private assets geregeld de grens van 20 procent. Een onderzoek van Aviva Investors toont dat institutionele beleggers wereldwijd – inclusief Europese pensioenfondsen – gemiddeld 11,1 procent van hun portefeuille in private markten beleggen.
Europa op een kruispunt
Europa komt nu in een vergelijkbare fase terecht. Diverse sprekers signaleerden dat operationele beperkingen, liquiditeitsbeheer en versnipperde regelgeving de adoptie van private markten nog remmen. Toch wijzen demografische druk, de groei van beschikbare premieregelingen en de toenemende concentratie in publieke markten – waar een handvol megacaps de toon zet – allemaal in dezelfde richting: langetermijnbeleggers hebben een bredere gereedschapskist nodig.
Volgens Callum Stewart, hoofd investment proposition development bij Standard Life, beschikken DC-regelingen over ‘voldoende lange horizon’ om illiquide beleggingen op te nemen. In de praktijk zijn veel platforms echter nog niet ingericht op kapitaalopvragingen, waarderingen zonder dagelijkse prijsstelling of de kostenstructuren die in private markten gebruikelijk zijn.
Stephen Budge, partner DC-beleggingsadvies bij Lane Clark & Peacock, stelde dat het probleem in Europa minder draait om de belangstelling dan om de uitvoering. Veel pensioenregelingen missen de schaal of governance om private-marktmanagers te beoordelen, voorwaarden uit te onderhandelen of kasstromen adequaat te monitoren. Dit beeld ziet hij in heel Europa terug.
Geïntegreerde portefeuilles
Steeds meer asset owners en consultants pleiten ervoor private markten te verankeren in een geïntegreerde portefeuillebenadering, in plaats van ze als aparte niche toe te wijzen.
‘Private markten kunnen niet langer als een op zichzelf staand onderdeel worden behandeld. Ze moeten worden geïntegreerd in een mondiale portefeuillestrategie, met gecoördineerd beheer van kasstromen en risico’s.’
Paul Forshaw, Future Growth Capital
Paul Forshaw, topman van het private-marktenadviesbureau Future Growth Capital, stelt dat private assets binnen coherente multi-assetstrategieën moeten vallen, zodat liquiditeit en risico’s centraal worden beheerd en niet in afzonderlijke hokjes verdwijnen. Diverse Nederlandse en Deense beleggers werken al met dergelijke geïntegreerde modellen, gesteund door sterke centrale governance.
‘Private markten kunnen niet langer als een op zichzelf staand onderdeel worden behandeld’, aldus Forshaw. ‘Ze moeten worden geïntegreerd in een mondiale portefeuillestrategie, met gecoördineerd beheer van kasstromen en risico’s.’
De kostenkwestie
Kosten blijven voor veel Europese fondsen een punt van zorg. Eric Deram, managing partner en ceo van Flexstone Partners, onderdeel van Natixis Investment Managers, benadrukte dat kritische kostenbeoordeling terecht is, maar dat deze niet moet afleiden van een structureel feit: het belegbare universum in publieke markten krimpt terwijl ongenoteerde bedrijven een steeds groter deel van de groeifase domineren.
James Lawrence, directeur investment proposition bij Smart Pension, vatte het kernachtig samen: voor pensioenfondsen schuilt het werkelijke risico niet in het investeren in private markten, maar in het ontbreken daarvan.