Het aankomende provisieverbod zou de kosten voor beleggers moeten drukken. Maar het voordeel valt minder royaal uit dan verwacht. Lang niet alle beleggingsfondsen geven de volledige provisie terug. Dat blijkt uit een prijzenoverzicht dat Rabobank recentelijk op haar website heeft gezet. Desgevraagd bevestigen ook andere banken en beleggingsfondsen zelf deze ontwikkeling.
Volgens beleggingsvereniging VEB gebruiken fondsen het provisieverbod om beleggers op kosten te jagen.
Het provisieverbod, dat naar verwachting in 2014 ingaat, verbiedt banken en andere tussenpersonen nog langer vergoedingen van fondshuizen te ontvangen voor het aanbieden van beleggingsfondsen. Die vergoedingen worden nu nog betaald uit de beheerskosten van de fondsen. Het geld komt dus uit de portemonnee van de belegger.
Wanneer de provisies vervallen, zouden de prijzen van beleggingsfondsen in theorie met datzelfde bedrag moeten dalen. Maar in de praktijk nemen de kosten minder sterk af. Bij fondsenaanbieders als J.P. Morgan, Schroders en BlackRock dalen de jaarlijkse kosten van sommige fondsen 0,2 tot 0,3 procentpunt minder dan verwacht.
Vraagtekens
Dick van Ommeren, directeur marketing en producten bij ABN Amro MeesPierson, plaatst vraagtekens bij de kosten die sommige fondsen volgend jaar in rekening brengen. ‘Het is overdreven om te zeggen dat de fondsen er een slaatje uit slaan. Maar feitelijk zien we een aantal fondsen hun tarieven inderdaad naar boven afronden.’
Van Ommeren zegt hierover ‘een actieve discussie’ te hebben gevoerd met de fondshuizen. ‘De redenen die zij aanvoeren voor de eventueel hogere prijzen zijn bijvoorbeeld hun hogere kosten en de heersende prijzen in het Europese fondsenlandschap. Of dit altijd valide redenen zijn, is voor ons moeilijk te bepalen.’
Madelon van Leeuwen (foto), bij Rabobank verantwoordelijk voor de selectie van beleggingsfondsen, denkt niet dat de fondsenhuizen van de situatie gebruikmaken om extra te verdienen. Wel vindt zij dat sommige partijen niet de gunstigste keuze voor de belegger maken.
‘Wij hebben alle fondsenhuizen benaderd met de vraag om de huidige beheerskosten te verlagen met de vergoeding die wij nu ontvangen. De meeste partijen hebben geleverd wat wij vroegen, maar niet allemaal.’
Tags
Van Leeuwen legt uit dat sommige fondsenhuizen al een provisievrije versie van hun fondsen hebben, bijvoorbeeld in Luxemburg. ‘Zo’n fonds heeft een eigen prijs, die ze dan ook doorvoeren op de Nederlandse markt. Daardoor dalen de kosten voor de belegger soms minder dan verwacht.’
Het is lastig exact aan te tonen hoeveel beleggingsfondsen kunnen gaan profiteren van het provisieverbod. Dat komt vooral doordat zij tussenpersonen in de huidige situatie verschillende vergoedingen geven voor het aanbieden van hun fondsen. Een grote distributeur als ABN Amro MeesPierson krijgt een hogere provisie dan een kleine vermogensbeheerder.
Provisies terugsluizen
Wanneer een fondsenhuis de gemiddelde vergoeding als uitgangspunt neemt voor de nieuw te bepalen prijs, pakt dat ongunstig uit voor klanten van grote tussenpersonen. Marktleider ABN Amro had daarom liever gezien dat provisies niet worden verboden, maar dat de banken de provisie moeten terugsluizen naar hun klanten.
BlackRock is een van de fondsenhuizen die in sommige gevallen de prijzen met minder dan de provisie verlaagt. In het overzicht dat Rabobank op haar website heeft gezet, staan tientallen fondsen waarvoor dat geldt. Volgens Bob Hendriks, hoofd retaildistributie Nederland, gaat het echter om de tarieven van bestaande retrocessievrije fondsen die al langer op de markt zijn en niet specifiek voor de Nederlandse markt zijn ontwikkeld.
Hendriks denkt dat voor de belegger meer van belang is wat de totale rekening wordt voor de beleggingsdiensten die hij afneemt van zijn bank of vermogensbeheerder. ‘De belegger kan nu beter tot een inschatting komen of hij het bedrag dat de bank en het fondsenhuis elk in rekening brengen de moeite waard vindt.’
Copyright: Het Financieele Dagblad, 7 november 2013