Terwijl het land op slot was en de wereldeconomie vanaf het eerste kwartaal van 2020 averij opliep als gevolg van de pandemie, werkte een team van Rabobank vanuit huis maandenlang intensief samen met BlackRock en andere externe partijen. Doel: de implementatie van haar klantpropositie Beheerd Beleggen. Het werd een revolutie die in de Nederlandse bankensector zonder weerga is.
De architect van de nieuwe propositie is Bert van den Broek; degene die de bouwtekeningen heeft omgezet in een voor de beleggingsdienstverlening modern bouwwerk is Rishma Moennasing (foto), Lead Funds & Sustainability van de coöperatieve bank.
‘Uitgangspunt bij de samenwerking met BlackRock als ‘koepelfondsbeheerder’ was dat wij als Rabobank verantwoordelijk zouden blijven voor asset allocatie, selectie en monitoring van managers en voor het duurzame beleggingsbeleid’, vertelt Moennasing in een gesprek. BlackRock is verantwoordelijk voor het hele juridische gedeelte van het beheer en aangesloten asset managers vullen de overeengekomen mandaten in volgens de eisen die de bank stelt.
Inrichting van de 1895-mandaatfondsen
In het najaar van 2019 deelden Moennasing en toenmalig directeur Vermogensopbouw Bart Horsten met Fondsnieuws het voornemen van een strategische alliantie met BlackRock, die in de sector insloeg als een bom - en terecht, zoals 21 maanden na dato blijkt uit de uitgebreide toelichting van Moennasing.
Rabobank is voor het beheer van haar klantportefeuilles, voor in totaal 25 miljard euro, overgestapt van retailfondsen naar de lancering van zogenoemde, door BlackRock opgezette 1895-mandaatfondsen. Zij vormen de grote bouwstenen van de beheerportefeuilles: vier zijn er op aandelen en vier zijn er op obligaties gericht. De retailklanten van de bank kunnen hier uit kiezen op basis van vijf risicoprofielen.
Aan deze acht mandaatfondsen werken in totaal 22 geselecteerde asset managers en 27 beleggingsteams mee. Daarbij speelden onder meer criteria als liquiditeit en het track record van de teams mee. Bij de portefeuilles is vastgehouden aan de core factor satellite benadering, waarbij in de core semi passief duurzaam wordt belegd met een focus op een reductie van de bestaande CO2-uitstoot met minimaal 30 procent. Dit onderdeel van de beheerportefeuilles wordt uitgevoerd door het Franse Amundi.
Nederlandse partijen afwezig
De 22 geselecteerde asset managers zijn zowel grote marktpartijen als boetieks. Ieder mandaat is geselecteerd na een RFP-proces waarbij vooral kennis en expertise van belang was. Opvallend is dat er niet één Nederlandse marktpartij in de mandaatfondsen is opgenomen. Moennasing reageert enigszins bezwaard. ‘Ja, dat is een pijnlijke vraag.’
Ook Nederlandse partijen hebben gereageerd op de Request for Proposal (RFP), maar voldeden niet volledig aan onze “investment guidelines”. ‘Daarnaast was de competitie hoog. Met mandaten kunnen we wereldwijd kiezen voor meer managers. Voorheen waren we beperkt tot managers die alleen retailfondsen aanbieden.’
Moennasing: ‘Er is heel veel kwaliteit in de Nederlandse asset management. Maar ik denk dat het meer focus moet aanbrengen. Wat is je core business als asset manager? Waarin ben je echt onderscheidend? Die vraag klemt des te meer nu er sprake is van een consolidatieslag in de industrie.’
Bij de selectie van de managers in de fondsen is bekeken of deze elkaar goed aanvullen. Zo is bijvoorbeeld ‘in het factorgedeelte van de portefeuille gekozen voor een gelijk gewicht naar de vijf factoren. Daarbij combineren we een top down en een bottom up benadering met een focus op een reductie van de CO2-uitstoot. Hier hebben we gekozen voor managers die deze expertise hebben. Dat waren onder meer HSBC die bepaalde factoren tijdelijk kan over- of onderwegen en het BlackRock factor team dat zeer ervaren is op dit gebied.’
Core - satellites
Nederlandse partijen konden volgens Moennasing aan deze zeer specifieke wensen niet (of niet voldoende) voldoen. Dat BlackRock voor dit gedeelte is geselecteerd, riep afgelopen maanden in de markt wel gefronste wenkbrauwen op. Maar Moennasing verklaart dat als volgt: ‘BlackRock staat alleen op de short list voor een RFP-proces als Rabobank het betreffende team goed genoeg vindt. Daarna gaan ze langs dezelfde meetlat om eventueel voor selectie in aanmerking te komen. Voor dit model waren we ook al belegd in goede producten van BlackRock.’
Naast de core, zijn er de satellieten van de portefeuille. In het macro opportunities fonds is er gespreid over vijf regiobets, terwijl in het thematic opportunities fonds - waar innovatie en duurzaamheid centraal staan - in vijf duurzame thema’s wordt belegd. Hierbij gaat het om duurzame energie, circulaire economie inclusief nieuwe grondstoffen, efficiënt energie- en watergebruik en verduurzaming van gebouwen.
Daarnaast, zo vervolgt Moennasing, worden in dit gedeelte van de portefeuille actuele groei thema’s gespeeld, zoals future mobility en verduurzaming van steden. De laatste thema’s die Rabo in de portefeuilleconstructie een plaats heeft gegeven, zijn robotisering en een gezonde levensstijl.
Tot slot is er het Opportunities fonds voor obligaties, waarin strategieën worden gespeeld als emerging markets debt, high yields, coco’s etc.
Tactisch beleggingsbeleid
Bij de tactische asset allocatie kunnen de gekozen gewichten per thema snel worden gewijzigd binnen het mandaatfonds, zodat niet een nieuw fonds moet worden gelanceerd.
Moennasing: ‘Tegelijkertijd blijven we natuurlijk de managers op dagelijkse basis monitoren. Managers die niet aan onze verwachtingen voldoen, kunnen we vervangen. Dit is een doorgaand proces. Alle posities kunnen we direct zien in het risicomanagement-systeem van BlackRock, Aladdin, en de exposures die we hebben. Als er nieuws naar buiten komt over een bepaald bedrijf, dan weten wij direct hoe groot de exposure is en in welke mandaten het zit zodat we gericht actie kunnen ondernemen.’
Met deze aanpak is Rabobank er volgens Moennasing in geslaagd om optimaal invulling te geven aan haar beleggingsfilosofie, zoals Bert van den Broek eerder in een gesprek met Fondsnieuws zei.
ESG-beleid in lijn met visie Rabobank
Met betrekking tot het ESG-beleid, vertelt de Lead Funds & Sustainability van Rabobank, dat alle acht 1895-fondsen en de onderliggende mandaten beleggen conform het ESG-beleid van de bank. ‘We hebben nu een eenduidig beleid waar onze ESG-pijlers in tot uitdrukking komen, namelijk een lagere CO2-uitstoot, uitsluitingen van controversiële beleggingen, de duurzame thema’s waar we in beleggen en actief eigenaarschap. De fondsen doen niet aan het uitlenen van aandelen waardoor we voor alle beleggingen het gesprek kunnen aangaan met bedrijven over duurzame kwesties. Waar nodig kunnen wij zaken direct op de agenda van bestuurders plaatsen door het indienen van een resolutie en kunnen we bepaalde zaken afdwingen door ons stemgedrag.’
Hiervoor is als externe partner geselecteerd Robeco dat een goed active ownership team heeft, zegt Moennasing. ‘Daar hebben we frequent overleg mee en bekijken we welke engagement thema’s we interessant vinden die natuurlijk aansluiten bij de visie van de Rabobank zoals de klimaatdoelen, circulaire economie maar ook corporate governance in de Azië en de opkomende markten. We hebben met onze beleggingen veel exposure naar deze markten en we vinden het belangrijk om niet alleen uit te sluiten, maar vooral om het gesprek aan te gaan met bedrijven om duurzame verbeteringen te bereiken.’
‘Over de eerste resultaten van de mandaatfondsen, kan nog weinig worden gezegd omdat de koershistorie te kort is, maar de meeste fondsen hebben een mooie start gemaakt. En belangrijk is dat we met de combinatie van actief beheer, duurzame screening, fiscale efficiency en lagere kosten de basis hebben gelegd voor gedegen en solide klantportefeuilles. Het is een resultaat waarover we zeer tevreden zijn’, besluit Moennasing.