De ambitieuze plannen voor de Europese Retail Investment Strategy (RIS) wankelen. Een stemming daarover is uitgesteld en dat leidt mogelijk tot een oponthoud van jaren.
In de commissie Economische Zaken van het Europese Parlement zou in februari moeten worden gestemd over de voorstellen van de Europese Commissie die voor particuliere beleggers de toegang tot kapitaalmarkten moet verbeteren. Die stemming is echter uitgesteld tot eind maart. De reden daarvoor ligt in de complexiteit en de noodzaak om een lange reeks nieuwe amendementen te vertalen in alle officiële EU-talen. Daardoor hangt er nu een dikke mist van twijfel rond de vraag of de RIS wel vóór de komende Europese verkiezingen definitief goedgekeurd zal worden. Het wordt een race tegen de klok voor het parlement: er is slechts één kans in april om groen licht te geven, voordat de huidige termijn afloopt.
Politiek gevoelig
De Retail Investment Strategie moet de toegang van particuliere beleggers tot de Europese kapitaalmarkten verbeteren. Met het oog daarop worden verschillende varianten van provisieverboden voorgesteld. Het is een Stéphanie Yon-Courtin, een liberale Franse Europarlementariër en coördinator van dit hete hangijzer, gaf toe dat het dossier “politiek gevoelig” ligt, maar benadrukte dat het een topprioriteit is voor het Belgische EU-voorzitterschap in de eerste helft van dit jaar.
Yon-Courtin blijft optimistisch: ‘Omdat meer tijd nodig was voor de vertalingen besloot ik vorig jaar de tijdsplanning te herzien om zo voldoende ruimte voor onderhandelingen te waarborgen. Dit dossier is cruciaal voor zowel het Europees Parlement als voor het Belgische voorzitterschap. Het heeft de potentie om het dagelijks leven van onze burgers ingrijpend te veranderen, vooral op het gebied van sparen en beleggen. Juist daarom is het zo politiek beladen.’
Critici twijfelen
Toch twijfelen critici aan haar vermogen om voor april een akkoord te bereiken. ‘Er zijn enkele controversiële punten die al vanaf het begin roet in het eten gooien’, zegt Peter Norwood van FinanceWatch, een groep activisten die zich inzet voor de financiële belangen van consumenten. Vooral het gedeeltelijke verbod op inducements en de value-for-money-clausules houden de vooruitgang tegen.
Arnaud Houdmont van Better Finance, een Europese belangengroep die beleggers vertegenwoordigt, vreest dat er voor de verkiezingen geen plenaire stemming zal plaatsvinden. ‘Het uitstellen tot eind maart suggereert grote uitdagingen voor Yon-Courtin. Er is momenteel geen zicht op een akkoord.’
Met de Europese Parlementsverkiezingen gepland van 6 tot 9 juni 2024 en slechts twee plenaire vergaderingen in april, wordt het een race tegen de klok. Als het RIS-pakket dan niet wordt goedgekeurd, is het oorspronkelijke voorstel van tafel. Enkel een nieuwe Europese Commissie kan dan een nieuw voorstel lanceren en dat kan jaren duren.
Cruciale onderdelen geschrapt
In oktober schrapte Yon-Courtin cruciale onderdelen uit de voorstellen van de Europese Commissie, zoals het “waar voor je geld”-concept en een gedeeltelijk verbod op inducements, zoals enkele jaren geleden al is ingevoerd in Nederland en het VK. Norwood betwijfelt of er vóór de EU-verkiezingen een akkoord bereikt kan worden, zelfs als er in januari al overeenstemming in de commissie was.
Houdmont van Better Finance ziet een lichtpuntje: uitstel kan in het voordeel van de consument werken. ‘Onder druk zou er een verwaterde strategie ontstaan, die de status-quo handhaaft. Dat speelt vooral de belangen van een kleine, invloedrijke groep in de kaart.’ Een verzwakte versie van de strategie zal weinig voordeel opleveren voor beleggers en spaarders, aldus Houdmont.