Het aantal klimaatgerelateerde fondsen wereldwijd is in vijf jaar tijd verzevenvoudigd tot meer dan 1400 open end fondsen en ETF’s, met een vermogen van 534 miljard dollar. Een aanzienlijke sprong ten opzichte van minder dan 200 in 2018. Toch is er volgens Morningstar sprake van een ‘sombere realiteit’.
In de afgelopen achttien maanden is het vermogen in klimaatgerichte fondsen met 30 procent gegroeid tot 534 miljard dollar, blijkt uit de vierde jaarlijkse editie van het Morningstar-rapport ‘Investing in Times of Climate Change - A Global View’. Volgens de fondsenvergelijker dankzij een combinatie van nieuwe instroom en productontwikkelingen in de sector.
Geen van deze fondsen is echter afgestemd op de wereldwijde doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad Celsius, aldus het Morningstar-rapport, dat werd uitgebracht op het moment dat het Internationaal Energieagentschap (IEA) waarschuwde dat deze doelstelling niet zal worden gehaald tenzij de regeringen van de wereld de handen ineenslaan en het eens worden over “agressievere actie”.
Piepkleine pool
‘De groei van klimaatgerelateerde fondsen in de afgelopen vijf jaar is opmerkelijk en weerspiegelt het groeiende bewustzijn van de beleggingsrisico’s en -kansen als gevolg van klimaatverandering’, licht Hortense Bioy (foto) toe tegenover Investment Officer.
‘Onze analyse van deze fondsen onthult echter een sombere realiteit’, aldus de global director of sustainability research bij Morningstar. ‘Geen enkel fonds is afgestemd op het doel om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad Celsius. We zeggen niet dat klimaatfondsen aan greenwashing doen. Feit is dat ze investeren in een kleine groep bedrijven en landen die op koers liggen of bijna op koers liggen om netto nul emissies te bereiken in 2050.’
Het IEA zei vorige week dat het nog steeds mogelijk is om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius, maar dat daarvoor de uitstoot van broeikasgassen door de energiesector sterk moet worden verminderd. ‘Koolstof uit de atmosfeer verwijderen is erg duur. We moeten er alles aan doen om te voorkomen dat we er koolstof in stoppen’, verklaarde Fatih Birol, uitvoerend directeur van het IEA. ‘Het pad naar 1,5 graden Celsius is de afgelopen twee jaar smaller geworden, maar schone energietechnologieën houden het open.’
Europa dominant
Volgens Morningstar is Europa de meest dominante speler op de markt voor klimaatfondsen, met maar liefst 84 procent van de wereldwijde activa. De grote belangstelling van investeerders, in combinatie met de steun van de regelgevende instanties, heeft Europa’s leiderschap op dit gebied verstevigd. Na Europa nemen China en de Verenigde Staten de tweede en derde plaats in met een marktaandeel van respectievelijk 8 procent en 6 procent.
Ondanks externe factoren zoals hoge olie- en gasprijzen en een dip in de waardering van hernieuwbare energie-aandelen, gekoppeld aan de uitdagingen van de Inflation Reduction Act, slaagden de Amerikaanse klimaatfondsen er toch in om de afgelopen achttien maanden met 4 procent te groeien. Dit brengt het totale vermogen in Amerikaanse klimaatfondsen op bijna 32 miljard dollar.
Voorkeur voor transitie
Europese beleggers tonen een duidelijke voorkeur voor klimaattransitiefondsen, die bijna de helft van al het klimaatfondsvermogen op het continent vertegenwoordigen, aldus Morningstar. Terwijl andere regio’s deze strategieën geleidelijk omarmen, behouden Climate Solutions en Clean Energy/Tech fondsen nog steeds hun dominantie in gebieden buiten Europa.
In 2023 was er echter een vertraging te zien in de productontwikkeling van klimaatfondsen, wat een afspiegeling is van de trends in de bredere fondsenmarkt.
Morningstar’s diepgaande duik in de samenstelling van deze fondsen onthult een paradox. Fondsen die blootstelling bieden aan klimaatoplossingen hebben vaak een hoge koolstofintensiteit. Ze beleggen voornamelijk in bedrijven uit sectoren met een hoge koolstofuitstoot - zoals nutsbedrijven, energie en industrie. Dit zijn bedrijven die in transitie zijn en strategieën willen ontwikkelen om hun eigen uitstoot en die van anderen te beperken.
‘Meer scheve verhoudingen’
Geen van de meest voorkomende bedrijven in deze klimaatfondsen is afgestemd op de doelstelling van 1,5 graden Celsius die is vastgelegd in wereldwijde klimaatovereenkomsten. In feite zijn de klimaatportefeuilles van brede markten meer uitgelijnd dan de portefeuilles die zich richten op klimaatoplossingen, aldus Morningstar. Zij registreren een gemiddelde voorspelde temperatuurstijging van 3,3 graden Celsius tegen 2,4 graden Celsius voor de laatstgenoemde. Een diepere analyse laat zien dat deze discrepantie kan worden toegeschreven aan de moeilijk te beheersen koolstofemissies die voortkomen uit de toeleveringsketen of klanten van deze topbedrijven.