Duurzaam beleggen is in opkomst. Fondshuizen en banken spelen hierop in en bieden steeds meer duurzame beleggingsfondsen aan. Die hanteren echter uiteenlopende duurzaamheidscriteria.
Het ene fonds is erg streng en sluit op voorhand niet-duurzame sectoren uit, zoals de wapen-, tabak- en gokindustrie. Andere fondsen zijn een stuk makkelijker en beleggen in de meest duurzame bedrijven per sector, oftewel een ‘best-in-class’-benadering. Het gebrek aan eenheid is ook teug te zien in de fondsselectie van de drie Nederlandse grootbanken.
ABN Amro
Adviesklanten van ABN Amro kunnen kiezen uit 26 duurzame fondsen. ‘Fondsen moeten in elk geval voldoen aan de principes voor verantwoord beleggen van de Verenigde Naties’, zegt Solange Rouschop, hoofd investment services en duurzaamheid. Die stimuleren het integreren van milieu-, sociale- en bestuurlijke criteria in het beleggingsproces. ‘
Wij kijken daarnaast kritisch naar het duurzaamheidsproces en beoordelen de onderliggende holdings van de fondsen op duurzaamheid.’ De meeste fondsen in het aanbod beleggen duurzaam op basis van uitsluiting en best-in-class, aldus Martin Stolker, executive director bij ABN Amro Advisors en verantwoordelijk voor het advies over fondsen aan de bank.
Uiteenlopende opvattingen
Niettemin herbergt het aanbod veel verschillende soorten fondsen, met uiteenlopende opvattingen over duurzaamheid. Zo sluit het wereldwijde Vanguard SRI Global Stock Fund alleen bedrijven uit die niet voldoen aan de Global Compact. Dat zijn momenteel circa 65 bedrijven. De portefeuille telt 1700 aandelen, waaronder niet bepaald duurzame bedrijven als ExxonMobil, Heineken en Dassault Aviation.
Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich de Think Sustainable World ETF. Hierin zitten slechts 250 bedrijven, oftewel een uitsluiting van circa 85 procent vergeleken met de wereldindex.
Klanten moeten keuze maken
Het is aan de klanten om hierin een keuze te maken, zegt Stolker. Als klanten dicht bij de benchmark willen blijven dan zou het Vanguard wellicht een goede keuze kunnen zijn. Gaat de voorkeur uit naar een strengere aanpak en wil je bij voorbaat niet beleggen in alcohol- en tabaksproducenten dan is de tracker van Think een optie.
In het duurzame beleggingsmandaat voor de vermogensbeheerklanten van ABN Amro valt het Vanguard-fonds af, omdat hier een best-in-class-beleid onderdeel moet zijn van een duurzaam fonds. Doordat je automatisch bedrijven uitsluit, hebben duurzame beleggers te maken met een kleiner universum. Dat kan ten koste gaan van de risicospreiding en het rendement.
Volgens Rouschop is het universum echter groot genoeg om een goede spreiding te realiseren. ‘Uit onderzoek blijkt bovendien dat het gemiddelde duurzame bedrijf beter wordt geleid en een meer doordachte strategie heeft. Op korte termijn kunnen er weliswaar grote verschillen zijn tussen duurzame en niet-duurzame fondsen, maar op lange termijn hoeft het zeker geen rendement te kosten.’ De prestaties van het duurzame mandaat en die van het traditionele mandaat bij ABN ontlopen elkaar niet veel.
ING
Om in aanmerking te komen voor het duurzame universum van ING moet een beleggingsfonds eerst een kwantitatieve toets doorstaan. Daarbij beoordeelt de bank de fondsen op basis van tientallen duurzaamheidsaspecten, wat uiteindelijk leidt tot een score van de in eigen huis ontwikkelde Niet-financiële indicator (Nfi).
Alleen de fondsen die bij de beste 50 procent horen, komen door de selectie. De laatste horde is een kwalitatieve toets, waaronder gesprekken met de fondsbeheerders en een onderzoek naar de holdings in de portefeuille van het fonds. Dit leidt tot een actueel aanbod van 39 duurzame fondsen met over het algemeen relatief strenge duurzaamheidscriteria.
Rabobank
Met bijna zestig duurzame fondsen en trackers heeft Rabobank het grootste assortiment. De bank is echter niet minder streng. ‘Fondsaanbieders moeten in elk geval de principes voor verantwoord beleggen van de Verenigde Naties ondertekend hebben en het Global Compact als referentiekader in hun beleggingsproces meenemen’, zegt Gert van de Paal, specialist maatschappelijk verantwoord en duurzaam beleggen bij Rabo.
Daarnaast moet er een beleid zijn ten aanzien van beleggingen in controversiële wapens, zoals clustermunitie. Voldoen fondsen aan deze criteria dan spreekt de bank van maatschappelijk verantwoord beleggen.
Bij duurzame fondsen zijn de criteria strenger. Hier worden bijvoorbeeld op voorhand wapenfabrikanten en bedrijven in de gok- of tabaksindustrie uitgesloten en ligt de focus vaak op best-in-class. Verder omvat het aanbod een aantal ‘impact investing’-fondsen, die naast een financieel rendement nadrukkelijk streven naar een — meetbaar — sociaal maatschappelijk rendement. Het gaat dan bijvoorbeeld om het Triodos cultuurfonds en het ASN-Novib Microkredietfonds, maar ook om fondsen die beleggen in groene obligaties.
‘We hebben bewust gekozen voor een breed aanbod, zodat klanten wat te kiezen hebben. Partijen als ASN of Triodos werken doorgaans met een strengere selectiemethode, wat leidt tot meer geconcentreerde portefeuilles. Voor onze vermogensbeheerklanten kiezen we in de kern van de beleggingsportefeuille veelal fondsen die een brede spreiding hebben. Als satellieten nemen we dan gespecialiseerde themafondsen op.’
Volgens Van de Paal kunnen de duurzame beleggingsfondsen over het algemeen de markt goed bijhouden. ‘Als er sprake is van een underperformance dan is dat nogal eens toe te schrijven aan de expliciete keus om bepaalde sectoren rigoureus uit te sluiten. Ook zijn sommige duurzame beleggingsfondsen wat duurder en dat drukt het rendement.’
Dit artikel is gepubliceerd in het Fondsnieuws-magazine van juni.