Het wereldwijde marktaandeel van de Europese financiële sector is de afgelopen vijftien jaar fors gedaald, met name in vermogensbeheer. Dat blijkt uit een rapport over het concurrentievermogen van de Europese financiële sector van OMFIF en Luxembourg For Finance.
Om een verdere neergang tegen te gaan, moet Europa een meer diverse en geavanceerde beleggersbasis cultiveren, met name in de retailmarkt, aldus de auteurs van het rapport. Financiële educatie en pensioenhervormingen kunnen daarbij de groei van Europese beleggingsfondsen aanzienlijk stimuleren. ‘Dat retailbeleggers in Europa een relatief kleine en onderontwikkelde markt vormen heeft ook bijgedragen aan het traject van relatieve stagnatie dat Europese vermogensbeheerders nu bewandelen’, aldus de auteurs.
Het rapport laat een sterke afname zien van de aanwezigheid van Europa in de top 100 van wereldwijde vermogensbeheerders, met een aandeel dat kelderde van 47,1 procent in 2007 naar 21,9 procent in 2022. Europa was de thuisbasis van slechts drie van de top 20 vermogensbeheerders wereldwijd en slechts drie van de 20 grootste banken naar marktkapitalisatie.
OMFIF (Official Monetary and Financial Institutions Forum), een in Londen gevestigde onafhankelijke denktank die zich richt op centraal bankieren, economisch beleid en overheidsinvesteringen, werkte voor dit rapport samen met Luxembourg For Finance, een overheidsagentschap dat de financiële sector promoot.
‘Ver achter’
Clive Horwood, deputy ceo bij OMFIF, benadrukte de groeiende kloof tussen Europa en de VS sinds de financiële crisis van 2008. Amerikaanse fondsbeheerders domineren nu de wereldmarkt met een aandeel van meer dan 70 procent. Voor Europa is dat 22 procent. ‘Europa is sinds de financiële crisis van 2008 ver achterop geraakt bij de VS’, aldus Horwood in zijn voorwoord.
Nicolas Mackel, ceo van Luxembourg For Finance, beschouwt het rapport als een referentie voor toekomstig beleid ten aanzien van financiële dienstverlening in Europa. Hij benadrukte het belang van gezamenlijke inspanningen om de fragmentatie in de Europese financiële markten te overwinnen, bijvoorbeeld door de plannen voor de kapitaalmarktunie en bankenunie eindelijk te voltooien.
Het rapport schrijft de achteruitgang van de Europese financiële diensten toe aan factoren zoals een zwakke groei van de economie, fragmentatie, regeldruk en een matige betrokkenheid van particuliere beleggers. Het rapport stelt dat voltooiing van een kapitaalmarktenunie de fragmentatie kan aanpakken, maar dat de vooringenomenheid onder beleggers ten opzichte van hun thuisland nog lang een obstakel zal blijven.
Het rapport vergeleek de beleggingsgewoonten van Europese en Amerikaanse huishoudens en constateert grote verschillen. Uit gegevens van de Oeso blijkt dat in 2022 slechts 13 procent van de financiële activa van Amerikaanse huishoudens werd aangehouden in valuta en deposito’s, vergeleken met een gemiddelde van 38 procent voor Europa. Uit gegevens van het European Capital Markets Institute blijkt dat beleggingsfondsen en aandelen goed waren voor 30 procent van de financiële activa van EU-huishoudens, vergeleken met 47 procent in de VS.
Culturele factoren
Het rapport noemt culturele factoren als een gedeeltelijke verklaring voor dit verschil, waarbij de VS wordt gezien als een cultuur die meer ondernemend is en meer risico’s neemt dan Europa, wat leidt tot meer gediversifieerde beleggingen. Aziatische beleggers, aldus het rapport, hebben het potentieel om Europa voorbij te streven, omdat ze beter zijn in het omarmen van digitalisering.
Europese fondsen hebben echter een voordeel op het gebied van duurzame financiering, aldus het rapport, verwijzend naar EU-kaders en -standaarden zoals die zijn vastgelegd in bijvoorbeeld de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). ‘Europa’s leiderschap op het gebied van ESG-normen en regelgeving geeft de Europese vermogensbeheerders een voorsprong om innovaties te introduceren en wereldwijd schaalgrootte op te bouwen’, aldus het OMFIF-LFF rapport.
Ook zijn er kansen voor Europa om het tempo te bepalen in digitale valuta’s van centrale banken, distributed ledger-technologie en kunstmatige intelligentie. Een holistisch en duidelijk kader voor Europa kan “vruchtbaar” zjn als het erin slaagt een evenwicht te vinden tussen duidelijkheid in de regelgeving en ruimte voor nieuwe technologieën, stelt de studie..
‘Het op deze manier stimuleren van de Europese financiële markten zou positieve overloopeffecten hebben voor vermogensbeheerders’, aldus het rapport. ‘De uitdaging is balans te vinden tussen het bevorderen van veiligheid en veerkracht zonder innovatie te verstikken.’