Lang niet alle pensioenfondsen voldoen aan de wettelijke eis minstens één bestuurder jonger dan 40 jaar aan te stellen. Hoe kan dat? ‘Er wordt heel sterk de nadruk gelegd op ervaring, terwijl je juist moet zoeken naar diversiteit in alle dimensies’, zegt Stefan Thewissen (37), aankomend extern adviseur van de commissie Beleggingen van Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW). ‘Diversiteit leidt tot betere besluitvorming.’
‘Ik denk dat jonge bestuursleden beter kunnen inschatten wat de wensen van jonge deelnemers zijn. Vaak heeft dat te maken met duurzaamheid. Natuurlijk zijn er ook jongeren die niet veel op hebben met duurzaam beleggen, maar het valt niet te ontkennen dat de vraag of je straks in een leefbare wereld van je pensioen kunt genieten, relevanter is voor jongeren dan voor ouderen.’
‘In Leiden promoveerde ik in de economie op sociale zekerheid en ongelijkheid. Daar ben ik vervolgens meer onderzoek naar gaan doen, eerst in Oxford, toen aan Harvard University. Prachtig allemaal, maar ik kwam toch vrij snel tot het besef in een ivoren toren te verkeren. Ik wilde meer de bestuurlijke kant op. Op zijn minst onderzoek doen met meer relevantie voor bestuur. Na functies bij de Wereldbank en de Oeso werk ik nu bij het Centraal Planbureau, als programmaleider Brede Welvaart.’
‘We werken bij het CPB aan kennisontwikkeling over brede welvaart en ik ben veel bezig met de vraag hoe we in de praktijk die kennis kunnen toepassen. Voor de pensioensector is dit ook een zeer belangrijk perspectief: het gaat in deze sector immers niet alleen om een goede oudedagsvoorziening – welvaart – maar ook om een goede verdeling van die welvaart – over jong en oud en over arm en rijk – en over de vraag hoe die welvaart op een duurzame manier tot stand kan komen. Pensioenfondsbestuurders zouden hun besluiten moeten toetsen aan elk van deze drie elementen, vind ik. De vraag hoe dat te stimuleren was voor mij persoonlijk een belangrijke motivatie om mij vorig jaar bij de PensioenLab Academie in te schrijven.’
‘Tijdens die opleiding werd ik als trainee geplaatst bij het bestuur en de commissie Beleggingen van PFZW, en dat beviel goed van beide kanten. Het vervolg dat we daaraan geven is dat ik nu extern adviseur word van de commissie Beleggingen. Juist om de bredere blik te brengen, om het bestuur te challengen, om het perspectief van jongeren beter voor het voetlicht te brengen, en om mee te denken over de vraag hoe PFZW jongeren meer kan betrekken bij de besluitvorming. Intussen ben ik bezig met het halen van het Executive Pensions Program (SPO Nyenrode B+-certificaat) en ik ga in die opleiding als docent de module Brede Welvaart voor mijn rekening nemen. Brede welvaart en pensioenen hebben immers veel gemeenschappelijk: welvaart, zekerheid, inclusiviteit en solidariteit, evenwichtige belangenafweging, duurzaamheid; al die thema’s zijn ook van vitaal belang voor ons pensioenstelsel.’
‘Volgens de laatste meting uit 2022 voldoet bijna twee derde van de pensioenfondsen nog niet aan de norm van minimaal één jongere in het bestuur. Ik zie dat nog heel sterk de nadruk wordt gelegd op ervaring, terwijl onderzoek – in allerlei sectoren – al lang heeft aangetoond dat je in álle dimensies naar diversiteit moet zoeken. Daardoor gaat namelijk de kwaliteit van de besluitvorming omhoog. De pensioensector laat hier een kans op verbetering liggen.’
‘Dus met meer jongeren in het bestuur zullen er echt andere besluiten worden genomen. Kijk hoe jongeren bezig zijn met duurzaamheid, kijk naar hun perspectief op kunstmatige intelligentie, machine learning, technologie in het algemeen. Daarin onderscheiden zij zich echt. Bovendien moeten pensioenfondsen lerende organisaties zijn, en jongeren kunnen en willen veel leren en kunnen medebestuursleden uitdagen om te blijven leren. Ook zijn ze onmisbaar voor het draagvlak, de legitimiteit van de organisatie. En tot slot wil je als pensioenfonds ook zorgdragen voor continuïteit van bestuur.’
‘Daar heb je jonge aanwas voor nodig. Ik denk ook dat bestuurders door het perspectief van die jongeren nog beter gaan beseffen hoe belangrijk pensioenfondsen zijn voor de brede welvaart. Een pensioenfonds heeft gewoon veel impact, hoe je het ook wendt of keert, of je dat nu wilt of niet. Want de beleggingen van een pensioenfonds hebben allerlei effecten op de welvaart, op inclusiviteit en op duurzaamheid; je kunt niet net doen alsof het financiële rendement voor het fonds het enige effect is. Dus hebben bestuurders ook de verantwoordelijkheid die effecten in kaart te brengen en te kijken of ze die effecten zo kunnen vormgeven dat ze in lijn zijn met de doelstellingen van het pensioenfonds.’
In september en oktober publiceert Investment Officer een serie interviews met jonge pensioenfondsbestuurders. Dit is het vijfde en laatste deel.