Europa staat aan de vooravond van een groei in actieve ETF’s. Terwijl niet alle actieve beleggingsstrategieën zich lenen tot actieve ETF’s, bieden deze toch belangrijke operationele voordelen ten opzichte van de klassieke fondsen, niet in het minst het kostenplaatje. Het objectief van dit soort ETF’s blijft nog altijd om beter te presteren dan een index en aldus alpha te genereren. Een grondige analyse van de kwaliteit van de beheerder blijft dan ook onontbeerlijk.
De laatste 5 jaar is het beheerd vermogen van actieve ETF’s gestegen van $87 miljard tot maar liefst 370 miljard dollar. En toch horen we daar niet zoveel over. Vooral in de VS zien we een sterke groei van actieve ETF’s. Vorig jaar waren die zelfs verantwoordelijk voor 15 procent van alle netto instroom in trackers. De Europese UCITS markt van actieve ETF’s daarentegen hinkt achterop. Eind 2022 maakten actieve ETF’s slechts 2 procent uit van de totale Europese ETF-markt. Echter, ook hier merken we een toenemende interesse. Volgens een enquête van Brown Brothers Harriman in 2022 verwachten 71 procent van de Europese beleggers hun blootstelling aan die nieuwe categorie de komende 12 maanden te verhogen.
Wat is een actieve ETF?
Net zoals bij een klassiek fonds poogt een actieve ETF beleggingsstrategie alpha te genereren of andere specifieke uitkomsten te realiseren. Maar dan gecombineerd met de voordelen van de ETF-structuur. Nog al te vaak associeert men de term ETF automatisch met een passieve strategie d.i. het tracken van een index. Terwijl een ETF puur gezien moet worden als een operationeel vehikel (soort verpakking) die niets te maken heeft met de onderliggende beleggingsstrategie.
Er bestaan diverse types van actieve ETF’s. Niet alleen op fundamentele research gebaseerde strategieën met een lage tracking error t.o.v. een index, maar ook high alpha, unconstrained en thematische strategieën. De meest populaire activaklassen zijn wereldwijde aandelen, obligaties en alternatives. Momenteel is de helft van alle actieve UCITS ETF’s belegd in obligaties. Ook ESG leent zich zeer goed tot dergelijke producten. Bij de klassieke ESG ETF’s is de belegger volledig afhankelijk van de duurzaamheidsanalyse van de indexbeheerder. Bij actieve duurzame ETF’s kunnen ESG criteria perfect worden geïntegreerd in het beleggingsproces van de ETF beheerder.
Voordelen
Eén van de belangrijkste troeven is het kostenplaatje. Actieve ETF’s hebben een lagere beheersvergoeding dan klassieke actieve beleggingsfondsen. Daarenboven vermijden ze ook additionele operationele, distributie en marketingkosten die vervat zijn in de totale kostenratio of TER.
Terwijl actieve fondsen ook vaak een specifiek minimumbedrag toepassen in functie van het type belegger, zijn actieve trackers reeds toegankelijk op de beurs vanaf 1 deelbewijs. Op die manier krijgen kleinere particuliere beleggers toegang tot actieve strategieën en dit aan een kostprijs die dikwijls voorbehouden is aan grotere institutionele spelers.
De volledige transparantie van de posities in de portefeuille is een niet onbelangrijke bijkomende troef. Op de website van marktleider JPMorgan kan de belegger bijvoorbeeld dagelijks alle holdings in de actieve ETF downloaden. Bij de traditionele actieve fondsen zit hier nl. een vertraging op. Het is wel zo dat bepaalde beheerders het moeilijk vinden om hun alpha posities en dus hun intellectueel kapitaal iedere dag publiekelijk te delen. Vandaar dat er in de VS nu ook actieve ETF-structuren worden gelanceerd met semi-transparante rapportering.
Aandachtspunten
De beursnotering van een actieve ETF laat beheerders niet toe om ‘neen’ te zeggen tegen nieuw geld. Dit kan een nadeel zijn bij capaciteitsgevoelige strategieën omdat de ETF niet gesloten kan worden zoals een klassiek fonds. De beheerder is bijgevolg verplicht om de inkomende gelden aan het werk te zetten, zelfs bij gebrek aan goede beleggingsideëen.
Daar het volume en de grootte van dit soort ETF’s (nog) aanzienlijk kleiner is dan de traditionele en veel grotere index ETF’s, zijn de Bid-Ask spreads op de beurs over het algemeen groter. Dit zal automatisch dalen met het succes van actieve ETF’s in Europa in de komende jaren.
Stephan Desplancke is zaakvoerder van Toward en onafhankelijk adviseur. Hij is Investment Officer kennisexpert.