Vooruitlopend op de officiële komst van Eltifs 2.0 - begin 2024 - is de private markt voor deze semi-liquide fondsen nu al booming, zowel wat betreft het aantal producten als het beheerde vermogen.
Het aandeel van beleggingen in private markten groeide de afgelopen tien jaar aanzienlijk. Zowel private equity als private credit deden het bovendien beter dan de traditionele beleggingscategorieën. ‘Institutionele beheerders zijn al lang geïnteresseerd in deze beleggingscategorieën’, zegt Jan Longeval van Kounselor Consulting. In Nederland hebben meerdere pensioenfondsen 5 tot 10 procent van hun beheerde vermogen belegd in private assets, terwijl in België de belangstelling groeiende is, zoals onlangs bleek uit de jaarlijkse enquêtes over Belgische pensioenfondsen uitgevoerd door PensioPlus.
Longeval merkt echter op dat deze ontwikkeling nog steeds relatief bescheiden is, met private assets die vaak nog maximaal 1 procent van het vermogen vertegenwoordigen. ‘De situatie is iets anders voor Belgische family offices, waar een recente UBS-enquête aantoonde dat België een grote voorsprong heeft op andere landen.’
Te weinig flexibiliteit
In het verleden waren private markten, vanwege de relatief hoge instapkosten, voorbehouden aan institutionele beleggers of zeer vermogende particulieren. De Europese Unie probeerde in 2015 de toegang tot deze markten te democratiseren met de introductie van de European Long-Term Investment Funds (Eltifs). Het doel was om niet-bancaire spaargelden te mobiliseren ter ondersteuning van de financiering van de reële economie, met name infrastructuurprojecten en kleine en middelgrote ondernemingen.
Het ontbrak deze producten echter aan flexibiliteit en ze werden door de regelgevende instanties aan tal van beperkingen onderworpen. Het aantal gelanceerde producten in dit segment (voornamelijk in Luxemburg en Frankrijk) bedroeg niet meer dan enkele tientallen, wat de Europese Commissie ertoe aanzette een nieuwe versie van deze regelgeving te lanceren. Die wordt begin 2024 van kracht.
Nieuw speelveld
Deze Eltifs 2.0 profiteren van een algemene versoepeling van de regels, meer bepaald wat betreft het op de markt brengen van deze producten. Daarbij is er sprake van een scheiding tussen particuliere en institutionele producten, met verschillende regels voor beide types belegger, en meer flexibiliteit op vlak van beheer. De nieuwe wetgeving maakt een einde aan het minimumbedrag van tien miljoen euro per actief dat door het fonds wordt aangehouden . Ze verlaagt ook het aandeel van het fonds dat belegd moet worden in langlopende illiquide activa van 70 naar 55 procent, terwijl het aandeel dat wordt belegd in andere activa (beleggingen in beursgenoteerde aandelen) stijgt van 30 naar 45 procent van het beheerde vermogen.
In de beursgenoteerde portefeuille kunnen beheerders kiezen voor marktkapitalisaties tot 1,5 miljard euro (tegenover 500 miljoen euro voorheen) om problemen in verband met de liquiditeit van de effecten te beperken. Ze kunnen ook schulden aangaan of beleggen buiten de Europese Unie. Deze grotere flexibiliteit zorgt voor een betere diversificatie van de portefeuilles in nieuwe marktsegmenten, en bovendien voor een verbeterde liquiditeit, aangezien beheerders een secundaire markt voor hun Eltifs kunnen opzetten of de deur naar een vervroegde uitstap kunnen openen.
Hoewel Eltifs in theorie toegankelijk zijn voor een groter aantal beleggers, blijven deze gesloten fondsen weinig liquide beleggingen, waarbij kapitaal vaak zo’n tien jaar vastligt. Deze producten worden daarom steeds populairder bij private banken, waar klanten vaak al bekend zijn met de private markt.
Talrijke lanceringen
Volgens Scope Group is de omvang van de Eltif-markt in 2022 met meer dan 50 procent gegroeid, tot 11,3 miljard euro beheerd vermogen eind vorig jaar. De consultant schat in zijn basisscenario dat de markt tegen 2028 een omvang van 35 miljard euro kan bereiken. In het meest optimistische scenario kan dit zelfs oplopen tot 50 miljard euro.
Het aantal Eltifs is de afgelopen maanden al aanzienlijk toegenomen. In maart lanceerde Goldman Sachs AM zijn eerste Eltif op de private-equity- en private-creditmarkten, waarmee 200 miljoen euro werd opgehaald. M&G Investments lanceerde onlangs een Eltif op private-creditmarkten in Europa en mikte op 500 miljoen euro aan inschrijvingen. Tot slot heeft Schroders zijn Eltif op de private-equitymarkt in Europa gelanceerd. Veel andere beheerders bereiden zich momenteel voor om dit segment te betreden, waaronder UBS en JPMorgan Asset Management.
Sterke groei
Fiona Hagdrup (fondsmanager leveraged finance bij M&G Investments) wijst erop dat ondanks de sterke groei in de afgelopen jaren, het aandeel van beleggingen in private markten nog steeds klein is vergeleken met de totale activa op de financiële markten. ‘Het openstellen van deze beleggingscategorie voor een breder publiek is echter een welkome ontwikkeling voor een gezonde markt.’
‘De private-equitymarkt heeft de afgelopen tien jaar zeer goed gepresteerd en er is geen reden om aan te nemen dat dit in de toekomst niet zo zal blijven’, zegt Rainer Ender, global head private equity bij Schroders Capital. ‘De semi-liquide oplossingen die op de markt komen, zijn goede oplossingen voor individuele beleggers, maar ze moeten worden voorbehouden aan geavanceerde beleggers met beleggingsdoelstelling op de lange termijn.’