Beleggen in themafondsen is booming business. Themafondsen blijken een van de grote winnaars tijdens de pandemie met opvallend hoge rendementen. Toch kan dit typische “bull-market”-fenomeen op de lange termijn zeer risicovol worden, zo blijkt uit een rapport van Morningstar.
In het recent gepubliceerde “Global Thematic Fund Landscape” rapport stelt Morningstar onderzoeker Kenneth Lamont dat themafondsen beroerd presteren op de lange termijn. ‘De meeste van deze fondsen presteren niet beter dan de markten, hebben hoge vergoedingen, hoge faalpercentages en lopen het risico van te veel concentratie’, aldus Lamont. ‘Dit kan ertoe leiden dat de aandelen inzakken als beleggers plotseling de fondsen ontvluchten.’
Lange termijn
De belangstelling voor dit type beleggingen is goed terug te zien in de toename van het vermogen onder beheer van themafondsen. In drie jaar tijd is het vermogen verdrievoudigd van 174 miljard tot bijna 600 miljard dollar. Dit vertegenwoordigde 2,1 procent van al het kapitaal dat wereldwijd in aandelenfondsen werd belegd, een stijging ten opzichte van 0,6 procent 10 jaar geleden.
Echter, de meeste thematische fondsen verslaan wereldwijde aandelen niet over langere perioden, zo blijkt uit het rapport. Ondanks dat meer dan tweederde van de themafondsen tijdens de pandemie beter presteerden dan de onderliggende aandelenmarkt, vervaagt dit succes snel wanneer we een stap terug doen en de prestaties over langere perioden bekijken.
Na vijf jaar dalen de successen naar 43 procent. Na 15 jaar is dat nog maar 22 procent en is meer dan de helft van de fondsen gesloten.
Dat kan liggen aan het feit dat thematisch beleggen van nature gevoelig is voor investeerders die “hot themes” najagen. Deze thema’s worden plotseling populair en zijn even later weer passé. ‘Thematische beleggers denken dat ze een winnend thema hebben gekozen, maar omdat thematische fondsen smalle, vaak volatiele delen van de markt kiezen, hebben ze last van hoge mislukkingspercentages’, stelt Lamont.
Amy Arnott, portfolio specialist bij Morningstar, voegt daaraan toe dat het extreem lastig is om goed renderende thema’s te kiezen. Vaak kiezen beleggers te ‘smalle’ themafondsen die al erg populair zijn, zoals bijvoorbeeld zonne energie. Veel speculatie, en te hoge waarderingen zorgen voor het vergrote risico op lage rendementen. ‘Zeker op de lange termijn zijn de prestaties van dergelijke fondsen verre van indrukwekkend.’
Actief beheer
Een tweede factor die bijdraagt aan slechte lange termijn vooruitzichten is het percentage actief beheerde fondsen. Hoge vergoedingen die door thematische fondsen in rekening worden gebracht, hebben bijgedragen aan hun relatief slechte prestatie ten opzichte van brede marktindices over langere perioden.
Over het algemeen wordt er meer gerekend voor fondsstrategieën die meer gespecialiseerd zijn, zegt Ben Johnson van Morningstar. ‘Gedifferentieerde exposure komen met steile prijskaartjes.’
Beleggers in thematische fondsen moeten zichzelf daarom drie vragen stellen. Is het thema over een decennium nog relevant? Investeert het fonds in de juiste bedrijven? En zijn de aandelen wel accuraat geprijsd? Door de grote exposure van deze fondsen naar small cap aandelen is dat laatste op de lange termijn van levensbelang, zegt Lamont.