Heeft de rente de bodem bereikt? Dat is de vraag die menigeen het afgelopen jaar bevestigend heeft beantwoord. Echter, tot dusverre kon het nog altijd lager. De obligatie-index staat dit jaar 5,9 procent in de plus. Is het deze keer anders?
Obligatie-analist Rogier Crijns van Theodoor Gilissen Bankiers denkt van wel.
In een marktupdate maakt hij de balans op. Hij wijst om te beginnen op het opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank van 80 miljard euro per maand dat een (kunstmatige) schaarste aan obligaties heeft veroorzaakt. ‘De rente is mede hierdoor historisch laag. Institutionele beleggers zullen door regelgeving wel in obligaties blijven beleggen, maar andere beleggers zoeken steeds meer naar alternatieven zoeken. Echter, alternatieven brengen andere risico’s met zich mee.’
Voorts noemt hij de zeer lage inflatie (0,2 procent), mede door de de daling van de olieprijs van vorig jaar. Crijns: ‘Zodra dat effect is uitgewerkt en de stijging van de olieprijs dit jaar in de cijfers meewerkt, kan de inflatie richting 1,5 procent bewegen. Dat komt dichter bij de inflatiedoelstelling van 2 procent. En neemt voor een deel de wind uit de zeilen van de noodzaak van verdere uitbreiding van het opkoopprogramma van de ECB.’
Taper tantrum
Hij stelt dat er gerede twijfels over de effectiviteit van nog meer opkopen. ‘Wellicht lastig voor de ECB om dat te moeten toegeven, maar (tijdelijke) stopzetting na maart 2017 is dan een optie. Dat kan een schrikreactie bij beleggers teweeg brengen, die een verlenging na maart 2017 verwachten. Dat valt dan te vergelijken met de felle rentestijging in de VS in 2013, toen de Amerikaanse centrale bank aangaf haar aankopen niet verder te zullen opschroeven.
Dan is er nog een kans op stopzetting of restricties op uitbreiding door mogelijke uitspraken van het Constitutionele Hof van Duitsland en het Europese Gerechtshof, vervolgt hij. ‘En de Amerikaanse centrale bank zal naar verwachting in december de rente verhogen en mogelijk in 2017 nog eens. Dat kan een opstuwende werking hebben op de rente in de eurozone.’
Politieke onzekerheden
Gezien de vele politieke onzekerheden, lijkt er tot slot veel geld geparkeerd in veilige obligatiehavens. ‘Dit zijn laag-renderende obligaties, dus die zekerheid gaat ten koste van rente. Er is meer negatief nieuws nodig om het geld daar vast te houden. Als de politieke onzekerheid vermindert, stroomt dat geld weer weg.’
De markt lijkt kortom uit te gaan van een ‘lage (of nog lagere) rente voor langere tijd’, schrijft Crijns. ‘Echter, het blijft oppassen met deze consensus, want zoals hierboven beschreven, zijn er ook opwaartse risico’s. Dat de rente dan nu meteen zou moeten gaan stijgen, is echter nog een te voorbarige conclusie. Wel lijkt de bodem in de rente voorlopig bereikt.’