De voorbije twee decennia is de concentratie binnen 75 procent van de Amerikaanse sectoren groter geworden waardoor een kleiner aantal bedrijven een groter marktaandeel controleren. Deze winnaarsmarkt was uitstekend voor beleggers maar negatief voor de consument en verhoogde daarenboven de inkomensongelijkheid. Voor de van Antwerpen afkomstige Sean Markowicz, strategist bij vermogensbeheerder Schroders, is het niet onmogelijk dat de wetgever zich gaat roeren.
Concurrentie neemt af in de VS
De grootste Amerikaanse bedrijven van vandaag domineren volgens Markowicz steeds meer hun respectievelijke sectoren op het vlak van omzet, bedrijfswinsten en beursprestaties. ‘De grote techbedrijven zoals Apple, Amazon, Google, Facebook en Microsoft zijn daar een mooi voorbeeld van. We kennen ze goed omdat ze een grondige impact op onze maatschappij hebben gehad.’ Markowicz onderstreept daarnaast dat niet enkel de technologiesector onder toenemende dominantie gebukt gaat: 75 procent van de Amerikaanse sectoren zoals media, telecom, retail, luchtvaart, enzovoort zijn sinds 1997 geconcentreerder geworden.
Drie verschillende redenen
Vandaag ziet hij drie belangrijke redenen voor de verhoogde dominantie: technologische innovatie, meer fusies en overnames en lakse regulatoren.
Door de snelle verspreiding van digitale goederen en diensten heeft de Amerikaanse economie ten eerste een technologische omwenteling ondergaan. In het huidige digitale- en informatietijdperk zijn concepten belangrijker geworden dan objecten en is data veel waardevoller geworden. En waar immateriële activa het belangrijkste zijn, neemt de dominantie toe.
Ten tweede zijn er de laatste jaren meer fusies en overnames van bedrijven. Tussen 1985 tot 1995 konden er jaarlijks gemiddeld 5000 fusies en overnames worden geteld, nu zijn er dat al 10.000 per jaar. De reductie van het aantal bedrijven helpt de concurrentiekracht niet. En dat werd ten derde vergemakkelijkt door een gebrek aan regulering. Het is aangetoond dat de mededingingsautoriteiten minder deals in vraag stellen dan in het verleden.
Beleggers doen beter dan werknemers
Deze marktevolutie heeft grote gevolgen gehad voor beleggers want naarmate deze bedrijven hun marktdominantie hebben geconsolideerd zijn bedrijfswinsten in verhouding tot het bbp gestegen. Werknemers (lees: arbeid) kregen daarentegen een kleiner deel van de koek. De lonen zijn in vergelijking met het totale bbp gezakt van 64 procent in 2000 tot 57 procent vandaag. Een van de redenen waarom aandeelhouders in hun handen konden wrijven, is dat deze supersterbedrijven zeer winstgevend zijn en veel meer omzet per werknemer realiseren.
De algemene ongelijkheid is door de verhoogde concentratie toegenomen. ‘Gezinnen met lage inkomens beleggen minder waardoor die winst niet gelijk verdeeld wordt over de bevolking. En verhoogde concentratie heeft ook op de loongroei gewogen waardoor die ongelijkheid nog is opgevoerd. Als er minder bedrijven zijn in een sector moeten ze minder inspanningen leveren om goede krachten aan te trekken waardoor de lonen onder de knoet kunnen worden gehouden.’
En wat zou deze trend kunnen omkeren?
Sinds de toename van ongelijkheid hebben we een grote golf aan populisme gezien. En na het Cambridge Analytica- schandaal (waarbij gebruik werd gemaakt van data om de uitslag van verkiezingen te beïnvloeden, nvdr) is het scepticisme tegenover deze bedrijven alleen maar toegenomen. Een teken aan de wand, voor de marktwaarnemers van Schroders: ‘want de publieke opinie wordt steeds kritischer tegenover deze supersterren uit technologiehoek en dit heeft ervoor gezorgd dat de lokroep van overheidsinterventie groter wordt.’ Verschillende instanties hebben trouwens al onderzoeken lopen naar de grote techbedrijven.
De waardering van deze bedrijven ligt bovendien op een zeer hoog niveau. De 5 grootste techbedrijven zijn goed voor 50 procent van de totale kapitalisatie van de techsector. En de totale techsector is goed voor 25 procent van de totale beurskapitalisatie. Het niveau van tijdens de technologiezeepbel van 2000 komt hierdoor dichterbij.
‘Het is niet gezegd dat ze snel hun dominante posities zullen kwijtraken omdat ze over zo’n hoge instapdrempels beschikken maar er doemen op de horizon enkele gevaren op waar beleggers toch rekening mee moeten houden. Voorzichtigheid is geboden,’ besluit Sean Markowicz.
Origineel rapport: https://www.schroders.com/nl/nl/professionele/nieuws-marktinformatie/thought-leadership/the-rise-of-us-superstar-firms-and-its-implications-for-investors/