Zowel deskundigen als belanghebbenden verwijten de Nederlandsche Bank onvoldoende alert te reageren op vernieuwingen in de financiële sector, bleek donderdag bij een rondetafeldiscussie met de vaste Kamercommissie voor Financiën over innovatie in de financiële sector.
De meeste aandacht ging uit naar de Nederlandsche Bank (DNB). Die zou niet snel genoeg reageren op innovatie in de markt. Dat was vooral pijnlijk omdat de toezichthouder juist donderdag naar buiten kwam met een rapport waarin het de risico’s en kansen van fintech in kaart brengt. DNB beloofde in het rapport onder meer verbeteringen in de vergunningsprocedures.
Dat is hard nodig, afgaande op de deelnemers aan de ronde tafel. ‘Deze bedrijven zijn IT-machines, maar we laten juristen kijken naar hun functioneren’, zei een van hen. Volgens de deskundigen in het debat worden nieuwkomers gedwongen om de randen van de regelgeving op te zoeken omdat hun businessmodel niet past binnen de kaders van de toezichthouder.
‘Er zijn schrijnende voorbeelden van partijen die noodgedwongen uitwijken naar andere landen omdat ze niet verder kunnen door de regels van onze toezichthouder. De visie om er iets van te maken ontbreekt in Nederland volledig’, aldus Mark de Jonge van Roland Berger Adviesbureau.
Meer samenwerking
Hoewel fintech steeds nadrukkelijker aanwezig is in het publieke domein, is er nog veel te verbeteren. Vooral in de samenwerking tussen de jonge bedrijven, de traditionele financiële wereld, de toezichthouder en de politiek. ‘Fintech zat lang in de periferie, maar gaat nu naar de kern. Deze bedrijven gaan belangrijke taken van de banken overnemen’, aldus een van de gespreksdeelnemers tegenover de Commissie Financiën.
‘Het is geen kwestie van gooi deze bedrijven in een arena en wacht totdat er iemand wint. Er moet een goede gedragen discussie komen tussen alle belanghebbenden. Die vinden elkaar niet automatisch.’
Bonusregeling
Onder de bedrijven die de vaste Kamercommissie toespraken waren onder andere marktplaatslener Funding Circle, online bank Knab, kredietaanbieder Monefy en betaaldienst Mollie. Deze laatste sprak DNB aan op een ongelijk speelveld in Europa.
‘De een speelt voetbal en de ander rugby’, aldus oprichter Remco Boer. Volgens de ondernemer is Nederland bijvoorbeeld het enige land in Europa dat toezichtskosten rekent aan nieuwkomers. ‘Wij betalen per jaar meer dan 100.000 euro, terwijl onze concurrent in Londen nog geen 100 euro betaalt.’
Een ander pijnpunt was de bonuswetgeving waaraan de banken, en dus ook Mollie, moeten voldoen. ‘Dat is niet ons speelveld’, vertelt Boer. ‘Wij halen onze mensen weg bij de Ubers en Googles van de wereld, niet bij de banken. Toch vallen we onder de bonuswetgeving.’
Jeroen Broekema van Funding Circle vroeg aandacht voor het oligopolie tussen de grootbanken op het gebied van kredietverlening. ‘Vergroot die concurrentie eens. Wat wij doen is geen spielerei. We hebben tot nu toe al 1,1 miljard euro uitgeleend in de vijf landen waar we actief zijn.’
Broekema wil dat de toezichthouder duidelijker wordt over zijn regelgeving. ‘Communiceer vroegtijdiger, beargumenteer waarom je iets doet en wat de voordelen zijn.’
Onduidelijk
Het was een terugkerend thema in de Haagse Thorbeckezaal, waar vertegenwoordigers van VVD, PvdA, SP, CDA en de PVV aanschoven voor een lesje fintech. Volgens de start-ups geeft DNB onvoldoende inzicht in de vereisten waaraan nieuwkomers moeten voldoen. De toezichthouder staat te veel op afstand van de vernieuwers, aldus Peter Verhaar van Monefy. ‘We zijn een voorstander van strenge regelgeving, maar ook van consistentie in het vergunningentraject.’
Aan Olaf Sleijpen van DNB de moeilijke taak om de kritiek van de ondernemers pareren. Volgens de zegsman ziet DNB fintech als een positieve ontwikkeling die leidt tot meer diversiteit, meer efficiency en betere dienstverlening.
Sleijpen beloofde het vergunningenbeleid te analyseren en benadrukte, net als in het donderdagochtend gepresenteerde rapport, dat DNB onder andere nadenkt over verstrekking van tijdelijke vergunningen voor fintech-bedrijven, een zogenoemde proeftuin. Daarnaast komt er een kenniscentrum waarin DNB en AFM samen optrekken om vragen en problemen van nieuwkomers in de financiële wereld op te lossen.
‘Er zijn procedures waarvan ik denk, die hadden niet zo gemoeten’, gaf Sleijpen toe. ‘Dit zijn nieuwe dingen die complex zijn. Het is noch het een, noch het ander. Het past niet tussen wat de wetgever en de toezichthouder wil.’
Met name Europa zorgt voor problemen, aldus Sleijpen. De Europese wet- en regelgeving is nog te onduidelijk over het wettelijk kader. ‘Er liggen allerlei interpretatievragen. De interpretaties tussen lidstaten onderling is niet eenduidig.’ De klacht van de ondernemers dat DNB strenger is dan veel andere landen in Europa legde Sleijpen naast zich neer. ‘Ik wil niet het braafste jongetje zijn, maar dan hoef je ook niet automatisch het stoutste jongetje te worden.’
Copyright: Het Financieele Dagblad, 22 januari 2016.