Afgelopen jaar was opnieuw een teleurstellend jaar voor beleggers in opkomende landen. De MSCI EM index leverde meer in dan de MSCI World index, al was de underperformance minder dramatisch dan in 2021. Een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen en een ranglijst met de vijf best presterende fondsen.
2022 gaat voor opkomende markten de boeken in als een mager jaar. Niet alleen boekte de MSCI EM index een negatief rendement van bijna 15 procent, dit verlies was ook nog eens groter dan de -12,78 procent voor de MSCI World index. Hoewel dit niet zo dramatisch is als de forse underperformance van meer dan 26 procentpunt in 2021, zullen weinig beleggers in opkomende markten met een tevreden gevoel terugkijken op het afgelopen jaar.
Het was dan ook een bewogen jaar waarin ontwikkelingen zich elkaar in rap tempo opvolgden. Beleggers begonnen het jaar met de nodige zorgen over de wereldwijde economie. Inflatie en als gevolg daarvan de verwachting dat centrale banken wereldwijd hun monetaire beleid zouden verkrappen, leidde tot risicoaversie onder beleggers.
Regio Oost-Europa
Deze zorgen werden versterkt nadat Rusland buurland Oekraïne binnenviel in de vroege ochtend van 24 februari. Het zorgde voor een schokgolf op de financiële markten. Het economisch effect van de oorlog op het Europese continent zorgde niet alleen voor geopolitieke onrust, maar liet zich vooral voelen in de nadelige economische effecten van de ontstane energiecrisis. Centale banken reageerden met nog meer renteverhogingen om de sterk stijgende inflatie een halt toe te roepen. De oplopende rentestanden brachten beleggers er toe om vooral hooggewaardeerde groeiaandelen in de verkoop te doen. Waardeaandelen, waaronder vooral die in de energiesector, wisten relatief goed stand te houden.
De beurzen van Oost-Europese landen werden het hardst getroffen door de oorlog. Ondanks een opmerkelijk sterk herstel in het vierde kwartaal van het jaar, behoorden Hongarije en Polen tot de grootste verliezers in 2022 met rendementen van -26,56 procent, respectievelijk -22,48 procent. Russische aandelen werden na de invasie uit de MSCI EM index verwijderd. Waar de regio Oost-Europa per eind december 2021 nog goed was voor 5 procent binnen de index voor opkomende landen, is dat per eind december 2022 gedaald naar slechts 1.66 procent.
China
Een andere grote verliezer was China. Het land dat zwaar weegt in de MSCI EM index, kreeg te maken met een malaise op de vastgoedmarkt en ging gebukt onder de aanhoudende corona pandemie. Lange tijd onderhield de Chinese overheid een beleid van nul-Covid met onder andere strikte lockdowns. Deze leidden naarmate het jaar vorderde in toenemende mate tot sociale onrust, waardoor uiteindelijk in het vierde kwartaal abrupt werd besloten tot algehele, ongecontroleerde heropening van de maatschappij. Beleggers reageerden hier positief op met een opleving tot gevolg onder Chinese aandelen, ondanks het feit dat Covid-19 om zich heen bleef grijpen.
Ondertussen liepen de spanningen tussen China en Taiwan op met terugkerend militair vertoon. Taiwan, dat door China als afvallige provincie wordt beschouwd, zag de waarde van haar aandelenmarkt dalen met bijna 26 procent en eindigde daarmee in de onderste regionen van de beursprestaties van landen.
Zuid-Amerika
Tot slot vielen de goede prestaties van Latijns-Amerikaanse landen op. Brazilië (21,63 procent), Chili (27,18 procent), Mexico (4,40 procent) en Peru (16,61 procent) behaalden allemaal een positief rendement. Brazilië, het belangrijkste land binnen de MSCI EM index van deze vier, zag vooral een zeer sterk eerste kwartaal en een goed derde kwartaal. Het vierde kwartaal eindigde echter teleurstellend in een verlies, nadat voormalig president Luiz Inácio Lula da Silva de zittende president Jair Bolsonaro met een mininiem verschil versloeg in de presidentsverkiezingen.
De top-5 van deze week geeft een overzicht van de vijf best presterende fondsen (waarvan een distributievergoedingvrije aandelenklasse beschikbaar is in Nederland) in de Morningstar categorie Aandelen Emerging Markets op basis van hun prestaties over 2022.
Top-5
De ranglijst wordt met ruime voorsprong aangevoerd door BSF Emerging Markets Equity Strategies Fund, dat in handen is van het ervaren duo Sam Vecht en Gordon Fraser. Zij hanteren een long/short benadering en maken daarbij ook gebruik van derivaten. In de iets meer dan 70 posities tellende portefeuille is dit terug te zien in de tien grootste posities. Aan de long kant zien we relatief grote posities in Samsung Electronics, Alibaba en Baidu, terwijl aan de short kant posities aanwezig zijn in Weg, Fortescue Metals en LVMH.
Dit maakt ook direct duidelijk dat het fonds niet per se in ondernemingen uit opkomende markten zelf belegt, maar ook in Westerse bedrijven met significante blootstelling aan deze landen. Het fonds kende met een rendement van iets meer dan 11 procent over de laatste drie maanden van 2022 een formidabele eindsprint en dat leidde tot de koppositie voor het gehele jaar.
Het fonds van BlackRock wordt op gepaste afstand gevolgd door nummer twee Nordea 1 – Stable Emerging Markets Equity. Aan het roer van dit fonds staan Claus Vorm en Robert Næss en zij doen dit al sinds de introductie van het fonds in 2011. Beide beheerders zijn onderdeel van Nordea’s multi asset team dat onder meer verantwoordelijk is voor het beheer van de stable equity fondsen range.
De strategie is gebaseerd op het beleggen in aandelen met een lager volatiliteitsprofiel, hetgeen bescherming tegen koersdalingen moet bieden. Die voorkeur wordt daarnaast gecombineerd met een focus op kwaliteitsaandelen die noteren tegen een aantrekkelijke waardering. Dat laatste criterium wordt strikt toegepast en geeft de portefeuille overwegend een waardekarakter volgens de Morningstar Style Box. De goede prestaties van het fonds in 2022 werden met name gedreven door posities in bedrijven uit Latijns-Amerika, waaronder Companhia De Saneamento Basico Do Estado De Sao Paulo, CPFL Energia en Aguas Andinas. Het best presterende aandeel was echter Bim Birlesik Magazalar uit Turkije.
Ronald van Genderen is senior manager research analist bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is één van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.