Actieve fondsen falen collectief ten opzichte van hun passieve concurrenten en dat doen ze ten eerste omdat ze moeite hebben lang te blijven bestaan. Maar er zijn uitzonderingen: zo vormen de wereldwijde dividendfondsen een categorie die zich structureel aan deze malaise weet te onttrekken.
‘De meeste actieve fondsbeheerders moeten stoppen’, zo stelde Stephen Yiu, mede-oprichter van fondshuis Blue Whale in een gesprek met de Financial Times in september 2022. Volgens Yiu zouden de meeste actieve fondsbeheerders de sector moeten verlaten omdat ze er niet in slagen overtuigende rendementen te behalen. Het sluit aan bij de enigszins choquerende woorden die Vanguard icoon John Bogle in 2015 in een interview met Bloomberg uitsprak toen hij wat betreft de toekomst van actief beheerde beleggingsfondsen stelde: ‘In 25 or 30 years, they’ll be gone. That seems like an extreme statement, but I think it’s not without possibility.’
Ook de onderzoeksresultaten van de Morningstar European Active/Passive Barometer, een halfjaarlijkse publicatie waarin de mate van succes van actief beheerde fondsen ten opzichte van hun passieve concurrenten binnen verschillende Morningstarcategorieën wordt geanalyseerd, bevestigen het collectief falen van actieve fondsen: in slechts vier van de 43 aandelencategorieën die werden onderzocht was een meerderheid van de actieve fondsen in staat om over de 10 jaar eindigend in juni 2023 beter te presteren dan hun gemiddelde passieve concurrenten - en bovendien te overleven. De succes ratio, oftewel het percentage actief beheerde fondsen dat de onderzochte periode heeft overleefd en beter heeft gepresteerd dan een mandje passieve concurrenten binnen hun Morningstar categorie, kwam over het geheel genomen voor aandelenfondsen uit op slechts 17,1 procent.
Overleven
Een belangrijke factor achter het falen van actieve aandelenfondsen is hun onvermogen de gehele onderzochte periode te overleven. Een combinatie van onder meer ineffectieve aandelenselectie, hoge kosten en gebrek aan schaalgrootte leidde namelijk tot liquidatie van 46,3 procent van de actief beheerde aandelenfondsen over de 10 jaar eindigend in juni 2023, terwijl over dezelfde periode “maar” 37 procent van de passieve aandelenstrategieën werden opgeheven.
Een categorie die zich echter structureel aan de malaise onder actief beheerde aandelenfondsen onttrekt, is de categorie wereldwijde dividendfondsen. Over de genoemde 10-jaars periode bedroeg de succes ratio namelijk 61 procent. Ook over kortere perioden en voortschrijdende perioden gemeten zijn de resultaten van actieve beleggingsfondsen in deze categorie bemoedigend. Niet in de laatste plaats door het hoge overlevingspercentage, dat over 10 jaar gemeten 66,1 procent bedraagt.
Vermijden sectorconcentraties
Er is een aantal redenen aan te voeren waarom actief beheer kansrijker is gebleken onder wereldwijde dividendstrategieën. Indexen die worden gevolgd door passieve fondsen, rangschikken doorgaans het universum en bepalen de portefeuillegewichten op basis van de hoogte van het dividendrendement. Het screenen op de hoogste dividendrendementen kan echter leiden tot aanzienlijke sectorconcentraties en verhoogt het risico op dividendverlagingen als de royale dividenden onhoudbaar blijken. Actief beheerde dividendfondsen vermijden daarom vaak de aandelen met het hoogste dividendrendement en combineren in plaats daarvan dividendrendement met dividendgroei om zo een robuustere en evenwichtigere portefeuille samen te stellen van complementaire dividendaandelen.
Vooruitkijken
Een ander belangrijk voordeel van actief beheerde dividendfondsen is hun nadruk op vooruitkijkende fundamentele analyse om niet alleen het potentieel voor dividendgroei te beoordelen, maar nog belangrijker, om zorgvuldig de houdbaarheid van dividenden te onderzoeken. In plaats van alleen te vertrouwen op terugkijkende statistieken en dividendgeschiedenis, verbetert het analyseren van de concurrentievoordelen, kasstroomgeneratie, winstgevendheid, balanskwaliteit en beslissingen over kapitaalallocatie van een bedrijf de robuustheid van het aandelenselectieproces en kan het helpen om bedrijven die hun dividend moeten verlagen te vermijden.
Een ander onderscheid ligt ook in het vermogen van fondsmanagers om de potentiële impact van speciale situaties in te schatten en erop te anticiperen. Veranderingen in regelgeving, reorganisaties en andere bedrijfsveranderingen kunnen van invloed zijn op de fundamentele kracht van een bedrijf, de bedrijfswaardering en het dividenduitkeringsbeleid.
Daarnaast kunnen actief beheerde dividendfondsen flexibeler zijn in hun benadering dan passieve strategieën, wat resulteert in een breder beleggingsuniversum om uit te kiezen. Actief beheerde dividendfondsen kunnen ook pragmatischer omgaan met dividendverlagingen.
Geen minimum dividendrendement
Terwijl actieve dividendfondsen vaak een minimum dividendrendement moeten genereren ten opzichte van de brede marktindex op portefeuilleniveau, geldt een dergelijke vereiste meestal niet op aandelenniveau. Hierdoor kunnen hoog renderende aandelen worden gecombineerd met aandelen die weinig of soms geen dividend uitkeren. Deze flexibiliteit stelt portefeuillebeheerders in staat om aandelen te overwegen die moeilijk toegankelijk zijn voor op dividendrendement gerichte strategieën, bijvoorbeeld wanneer een portefeuillebeheerder verwacht dat een bedrijf (opnieuw) zal beginnen met dividenduitkeringen.
Bovendien zijn actief beheerde dividendfondsen meestal niet verplicht om onmiddellijk te verkopen als een bedrijf zijn dividend verlaagt of volledig schrapt, wat voor een economisch levensvatbaar bedrijf vaak het slechtste moment is om de handdoek in de ring te gooien. Actief beheerde dividendfondsen zijn bijvoorbeeld milder geweest voor bedrijven die hun dividend moesten verlagen of pauzeren tijdens de coronapandemie. Sommige dividendverlagingen werden ingegeven door financiële noodzaak vanwege de economische neergang, maar andere werden gedaan uit voorzichtigheid en konden worden gezien als een dividend sabbatical, terwijl een andere groep bedrijven te maken kreeg met politieke druk om dividenduitkeringen uit te stellen. Niet alle dividendverlagingen zijn gelijk en slimme portefeuillebeheerders kunnen hier hun voordeel mee doen.
Top 5
De top-5 actief beheerde wereldwijde dividendfondsen, gerangschikt op hun rendement over de 10 jaar eindigend op 31 oktober 2023, wordt aangevoerd door JPM Global Dividend Fund. Het fonds staat sinds medio 2018 onder leiding van Helge Skibeli die het fonds met co-managers Sam Witherow en Michael Rossi beheert, die zich in respectievelijk 2019 en 2023 bij hem voegden. Skibeli overziet het Global Core team van JP Morgan, en heeft ook twee andere strategieën onder zijn hoede die geen dividendoogmerk hebben, maar wel overlap vertonen met de wereldwijde dividendportefeuille. Het trio leunt op het uitgebreide netwerk van ervaren aandelenanalisten van JP Morgan. Het beleggingsproces rust op de solide fundamenten van JP Morgans beproefde raamwerk dat bij diverse aandelenfondsen met succes wordt toegepast, zij het met wat aanpassingen omwille van het dividendmandaat. De beheerders combineren een kern van zogenaamde dividend compounders met aandelen die hoge dividendgroei bieden en aandelen die een hoog dividendrendement bieden, waarbij waarderingsverschillen leidend zijn in de allocatie. De 40 tot 90 aandelen in de portefeuille zijn doorgaans van bovengemiddelde kwaliteit, waarbij het team momenteel versus concurrenten overwogen is op financials, cyclische consumentengoederen en technologie.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jeffrey Schumacher is director manager research bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is één van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.