De goudprijs breekt nieuwe records, tot verbazing van velen.
De belangrijkste variabele voor de goudprijs is historisch gezien de reële rente. Die vertegenwoordigt immers de opportuniteitskosten voor het aanhouden van dit edelmetaal: in tegenstelling tot obligaties of aandelen ontvangen beleggers geen inkomen uit hun fysieke goudbeleggingen. Momenteel ligt die reële rente zowat op het hoogste niveau sinds de financiële crisis, dus dringt zich de vraag op waarom goud juist nu terrein wint.
Vier redenen voor de rally
De meest genoemde reden voor de stijging is de verwachting onder beleggers dat de Fed binnenkort de beleidsrente zal verlagen en dat daarmee dus ook de reële rente zal dalen. Dat maakt goud relatief gezien attractiever.
Ook lijkt de zwakkere Amerikaanse dollar een ruggensteun te bieden voor de goede resultaten. Goud wordt veelal in dollars geprijsd, wat betekent dat de zwakte van de dollar niet-Amerikaanse kopers van goud meer koopkracht geeft. De euro apprecieerde zo’n 2,6 procent ten opzichte van de Amerikaanse dollar sinds eind september 2023, terwijl de Chinese yuan 1,2 procent hoger noteert.
Echter, veel analisten nemen met deze twee verklaringen geen genoegen. De goudprijs steeg immers ruim 18 procent over deze periode en eerdere gunstige ontwikkelingen inzake de verwachtingen rond de reële rente gingen in het recente verleden niet altijd gepaard met een rally. Hetzelfde kan gezegd worden over de bescherming die goud typisch biedt in tijden van geopolitieke onrust (vooral voor degenen die rechtstreeks worden getroffen). Bij de start van het conflict in Gaza deed goud het sterk, maar de volgende ruk naar boven kwam er zonder een escalatie van het conflict naar de bredere regio.
Een laatste verklaring is de vraag van centrale banken en (in mindere mate) rijke individuen in opkomende landen naar fysiek goud. Sancties tegen Rusland en haar oligarchen zorgden ervoor dat meerdere partijen nu wel twee keer nadenken hoe ze hun reserves aanhouden. Goud fungeert al honderden jaren als store of value en kan bovendien buiten het financiële systeem om worden aangehouden. In de BRICS-landen vond enigszins een verschuiving plaats, van het kopen van Amerikaanse staatsobligaties naar het aankopen van goud door centrale banken. Hoewel dit de dollar als reservemunt niet onmiddellijk hoeft aan te tasten, kunnen kleine verschuivingen wel een impact hebben op de goudprijs zelf.
Bovendien blijft de interesse vanwege particuliere beleggers, met name in het oosten, moeilijk in kaart te brengen en kan die misschien wel eens hoger uitvallen dan initieel gedacht. Chinezen, maar bijvoorbeeld ook Vietnamezen, houden hun spaartegoeden veelal aan in goud en vastgoed. Die laatste categorie staat in beide landen onder druk en hoe langer die situatie aanhoudt, hoe beter de vooruitzichten voor goud.
Tijd voor een correctie?
Toch krabben veel analisten zich achter de oren, want vaak heeft een rally in goud telkens een nieuwe katalysator nodig om haar momentum te behouden. Bovendien werden goudfondsen de voorbije maanden geconfronteerd met uitstroom en blijken beleggers momenteel weinig vertrouwen te hebben in het management van mijnbouwbedrijven die goud winnen. Dit alles lijkt de markt kwetsbaar te maken voor een correctie op de korte termijn.
Europese beleggers onttrokken bijna 7,2 miljard euro uit fondsen binnen de categorie edelmetalen over de laatste zes maanden en 10 miljard euro over het laatste jaar. De totale activa bedroegen eind februari 2024 ruim 91 miljard euro. Ook de fondsen binnen de aandelencategorie edelmetalen waarin vooral in mijnbouwers wordt belegd zagen een uitstroom van zo’n 636 miljoen euro over de laatste zes maanden. De totale activa klokten af op 11,6 miljard euro. De grootste goudmijn ETFs die beschikbaar zijn in Europa zoals iShares Gold producers ETF USD Acc en VanEck Gold Miners verloren zo’n 12 tot 14 procent van hun waarde over de eerste twee maanden van dit jaar. Newmont Corp en Barrick Gold Corp, twee blue-chipnamen verloren dit jaar tot dusver respectievelijk 23 procent en 17,4 procent van hun waarde.
Laatste woord voor de goldbugs
Goud heeft de afgelopen twintig jaar behoorlijk gepresteerd, maar de volatiliteit was ook relatief hoog. Het heeft een lange geschiedenis als veilige haven waarbij de prijs grotendeels onafhankelijk is van andere activaklassen en wordt vooral gezien als een verzekering tegen grote financiële onrust.
Het huidige financiële systeem met fiatmunten is gebouwd op vertrouwen in onze instituten. Goud daarentegen is niet afhankelijk van het gedrag van anderen en fungeert daarbij volgens haar voorstanders vooral als bescherming tegen een ineenstorting van het financiële systeem of ernstige politieke instabiliteit. Voor dergelijke gebeurtenissen is immers geen verzekeringscontract te vinden binnen het systeem en daarom houden ook centrale banken nog steeds goud aan.
Top 5
De top 5 bestaat uit ETC-fondsen die beleggen in fysiek goud dus weinig verrassend ligt hun rendement dicht bij elkaar. ETC staat voor Exchange-Traded Commodity en is een effect dat beleggers die geen directe toegang hebben tot de spot- of derivatenmarkten voor grondstoffen, de mogelijkheid biedt hierin te beleggen. Deze ETC’s proberen dus zo nauwgezet mogelijk de spotprijs van fysiek goud te volgen.
Thomas De fauw is manager research analist bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is een van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.