In een oorlog zijn geen winnaars, maar beleggers die in de voorbije weken grondstoffen in portefeuille aanhielden, wisten hun verliezen enigszins te beperken. De prijsstijging van energie, metalen en agrarische producten is echter al langer aan de gang.
Dat schrijft Thomas De fauw van Morningstar in zijn bijdrage voor deze week.
De opwaartse trend in grondstofprijzen is niet begonnen met Poetin’s leger dat Oekraïne binnenviel, maar startte vorig jaar als onderdeel van de ‘reflation trade’, een industrieterm voor een opleving van de economische cyclus waarin zowel groei als inflatie versnellen, meestal (maar niet noodzakelijk) na een recessie. Bovendien werden ze op een bepaald moment gezien als de laatste nog goedkope activaklasse. Het kan verkeren, want nu kleven beleggers een soort (geo)politieke risicopremie op deze activa.
Een van de populairste graadmeters voor de grondstoffenmarkt is de Bloomberg Commodity Index (BCOM) die bestaat uit op de beurs verhandelbare contracten voor fysieke grondstoffen. Die index steeg over de laatste 12 maanden per eind februari 2022 met 45,3 procent gemeten in euro’s en sinds de start van het jaar met meer dan 25 procent per vrijdag 11 maart.
Traditioneel wordt deze index onderverdeeld in verschillende groepen, waaronder energie (30 procent), granen (22,6 procent), edelmetalen (20 procent), industriële metalen (15,5 procent), agrarische grondstoffen inclusief koffie, katoen en suiker (7 procent) en vee (5,3 procent). Veruit de belangrijkste grondstoffen in deze index zijn goud (15 procent) en ruwe olie (15 procent - WTI plus Brent). Bloomberg maakte de wegingen voor 2022 bekend op 9 november 2021.
Volatiele oliemarkten
In het corona-jaar 2020 kelderde de ruwe olieprijs naar een recordlaagte en ging zelfs kortstondig negatief. WTI steeg met zo’n 32 procent sinds de oorlog in Oekraïne op 24 februari 2022 begon, maar corrigeerde daarna. De opwaartse druk op prijzen lijkt, anders dan tijdens de “commodities supercycle” van 2000-2008, niet gedreven te zijn door een plotse en enorm stijging in de vraag naar grondstoffen vanwege China, maar zich eerder aan de aanbodzijde af te spelen.
Vooraleerst overwogen traders de mogelijkheid dat de oorlog in Oekraïne de aanvoer van essentiële grondstoffen zou kunnen verstoren en later kwam daar onder meer het embargo van de VS en het VK op de invoer van Russische olie bij. Vorige maand lieten Shell en BP ook al weten Rusland te zullen verlaten, een voorbeeld van hoe bedrijven vaker voldoen aan steeds hogere ESG-normen.
Een terugtrekking uit een land vanwege politiek-ethische redenen wordt gezien als een vorm van goed ondernemingsbestuur. Deze duurzaamheidsdoctrine krijgt momenteel overigens ook kritiek omdat het mede-verantwoordelijk zou zijn voor hogere energieprijzen. De strijd tegen klimaatverandering heeft immers als gevolg dat de sector steeds minder investeert in nieuw aanbod van fossiele brandstoffen terwijl de vraag vooral uit opkomende markten steeds verder toeneemt.
Meer dan olie
Maar niet enkel olie zorgde voor een stijging van de BCOM index, ook de goudprijs steeg tot boven de 2.000 dollar per ounce en lijkt volgens menig technisch analist op weg naar een nieuwe recordprijs. Goud lijkt hierbij zijn status van bescherm-activa opnieuw waar te maken.
Het conflict zelf en de sancties tegen Rusland veroorzaken ook ontwrichting in andere grondstoffenmarkten, met name in tarwe, terwijl de stijgende energiekosten op hun beurt effect hebben op onder meer de kosten van meststoffen die door boeren worden gebruikt. De tarweprijs steeg met zo’n 68 procent sinds het begin van dit jaar tot 8 maart om daarna weer te corrigeren. Grondstoffenprijzen blijven onvoorspelbaar en momenteel hypervolatiel.
De Top-5
Voor de Top 5 van deze week kijkt Thomas De fauw naar beleggingsfondsen in de Morningstar-categorie Grondstoffen – Breed waarvan een distributievergoedingsvrije fondsklasse beschikbaar is in Nederland. Deze vijf fondsen hebben de beste prestaties laten zien op basis van hun rendement over de laatste twaalf maanden.
In het Morningstar-lijstje staan twee grondstoffen-ETF’s. Market Access Rogers International Commodity Index UCITS ETF van FundRock Management staat op de eerste plaats en volgt de Rogers International Commodity Index, die beleggers blootstelling biedt aan 38 verschillende op de beurs verhandelbare grondstoffen via futures-contracten. De fauw: ‘De samenstelling van de index is anders dan die van Bloomberg, maar is ook belegd in energie (40,7 procent) metalen (24,5 procent) granen (19,6 procent) enzovoort.
De index werd gecreëerd eind jaren ‘90 en werd vernoemd naar zijn maker Jim Rogers, de legendarische Amerikaanse belegger die samen met George Soros het Quantum Fund opzette maar daarna vooral bekendheid verwierf met het schrijven van boeken en tv-optredens. Op de derde plaats vinden we de L&G Longer Dated All Commodities ETF die de hierboven beschreven Bloomberg Commodity index volgt. Het fonds werd gelanceerd in maart 2010 en heeft zo’n 955 miljoen dollar aan beheerd vermogen.’
Op de twee plaats vinden we Vontobel Commodity, dat beheerd wordt door Michel Salden. De fauw: ‘Voor hij naar Vontobel trok in juli 2014 was hij portefeuillebeheerder bij het Nederlandse PGGM Investments. Salden wordt bijgestaan door Kerstin Hottner die sinds 2014 actief is bij Vescore, de kwantitatieve beleggingsfranchise van het Zwitserse Vontobel Asset Management. Daar focust zij zich op het beheer van kwantitatieve institutionele multi-assetmandaten en grondstoffondsen. Eind februari 2022 was de portefeuillespreiding als volgt: energie (31,9 procent) granen (30,2 procent) industriële metalen (26,5 procent) edele metalen (19,7 procent) agrarische grondstoffen (6,1 procent) en vee (0,4 procent).’
Verder in de lijst staat ook nog DWS Invest Enhanced Commodity Strategy, wiens doelstelling het is om beter te presteren dan de BCOM-index door haar weging in verschillende grondstoffen aan te passen aan de marktomstandigheden. De fauw: ‘Per eind januari 2022 was het fonds voor 39,4 procent belegd in energie, 28,8 procent in agrarische grondstoffen, 20,2 procent in industriële en 19,7 procent in edelmetalen en 5,3 procent in vee. Het fonds wordt sinds haar lancering beheerd door Darwei Kung en Sonali Kapoor vanuit New York. Kung trad in dienst bij DWS in 2006 en was in een vorig leven actief in de telecom-sector.’
