In een beleggingsjaar waarin onrust in het Amerikaanse bankenlandschap, de implosie van Credit Suisse, de AI-euforie, de Magnificent Seven, inflatie, rentebeleid en geopolitieke spanningen het marktsentiment dicteerden, hebben beleggers in Europese beleggingsfondsen duidelijk hun voorkeuren gehad voor asset classes, beleggingsstijlen, regio’s en marktkapitalisaties. In deze top 5 bespreken we de winnaars van 2023. Welke strategieën stonden er in 2023 prominent op de radar van beleggers?
Op asset class niveau is er één vermogenscategorie die er in 2023 met kop en schouders bovenuit stak: de veelbesproken geldmarktfondsen. Het restrictieve monetaire beleid van de Fed en ECB wakkerde de interesse van beleggers in geldmarktfondsen aan nu deze een royalere rentevergoeding boden. Een totale instroom van 196 miljard euro in 2023 betekende een jaar-op-jaar groei van ongeveer 80 procent. Hiervan werd meer dan de helft gerealiseerd in het vierde kwartaal.
Aandelen- en obligatiefondsen wisten ook een positieve instroom te realiseren in 2023. Fondsen beleggend in schuldpapier zagen een netto instroom van 163 miljard euro, wat zich vertaalt in een organische groei van 5,39 procent. Aandelenfondsen zagen ruim 17 miljard euro aan nieuw beleggersgeld binnenstromen, waarmee de organische groei met enkele tienden van procenten beduidend lager was. Opvallend is dat voor aandelenfondsen geldt dat er alleen in het eerste kwartaal van 2023 sprake was van instroom: ruim 35 miljard euro. In de drie daaropvolgende kwartalen onttrokken beleggers per saldo geld uit aandelenfondsen. Ook voor obligatiefondsen waren de eerste drie maanden de beste, maar ook daarna volgden uitsluitend positieve kwartalen.
Sterke voorkeur voor large caps…
Binnen het aandelensegment hadden beleggers een sterke voorkeur voor large-cap aandelen. Wereldwijde en op Amerika gefocuste large-cap blend aandelenfondsen trokken het meeste beleggersgeld naar zich toe. Opvallende categorieën in de rangschikking zijn emerging markets aandelenfondsen die ondanks hun ondermaatse prestaties de top 3 complementeren binnen het aandelensegment. Een trede lager staat een van de sterkste groeiers uit 2023: Indiase aandelenfondsen.
Nu beleggers Chinese aandelen mijden door het uitblijven van een post-corona herstel, zich zorgen maken over de politieke spanningen, overheidsinmenging in bedrijfsvoering, de fragiele vastgoedmarkt en een gebrek aan daadkrachtige stimuleringsmaatregelen, zijn Indiase aandelen een aantrekkelijk alternatief geworden.
…maar small caps komen terug
Verder is het interessant dat small-caps, mede door de sterke onderwaardering ten opzichte van de grote marktkapitalisaties in het beleggingsuniversum, voorzichtig terug in de schijnwerpers lijken komen. Over de maand december staat de US small cap categorie namelijk op de vierde plaats qua netto instroom. Ook de global small/mid-cap categorie is terug te vinden in de top 10 over december.
Het obligatielandschap werd in 2023 gedomineerd door de categorie fixed-term bonds. Dit zijn obligatiefondsen met een vaste looptijd die obligaties bevatten waarvan de vervaldatum is afgestemd op de beoogde vervaldatum van het fonds en waarbij alle obligaties worden aangehouden tot hun vervaldatum. Dit type obligatiefonds zag een netto instroom van ruim 57 miljard euro. Euro-obligaties waren eveneens populair onder beleggers, waarbij Europese staatsobligatiefondsen en bedrijfsobligatiefondsen beide ongeveer 22 miljard euro aan beleggersgeld zag instromen.
Van actief naar passief
Kijken we naar de verhoudingen tussen actieve en passieve fondsstromen, dan is 2023 wederom een jaar geweest waarin beleggers per saldo miljarden onttrokken aan actief beheerde beleggingsfondsen en indexvolgende producten prefereerden. Opvallend is dat voor actieve fondsen de instroom enkel positief was voor obligatiefondsen, die ruim 75 miljard zagen binnenkomen. Actief beheerde aandelenfondsen daarentegen kregen een uitstroom van 118 miljard euro te verwerken.
Met een netto instroom van 136 miljard euro voor hun passieve tegenhangers wordt het Europese fondsenlandschap binnen het aandelensegment in toenemende mate gedreven door passieve fondsen. De voorsprong in beheerd vermogen voor actief beheerde aandelenfondsen bedraagt nog zo’n 1.400 miljard euro, maar het marktaandeel van passief klimt gestaag door en stond voor aandelenfondsen per december 2023 op 37,5 procent.
De top 5 is samengesteld op Morningstar categorieniveau, waarbij de categorieën zijn gerangschikt op de netto instroom over 2023.
Jeffrey Schumacher is director manager research bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is een van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.