Het laatste kwartaal van een beursjaar dat veel beleggers graag achter zich laten werd gekenmerkt door een aantal opvallende en abrupte veranderingen. In de eerste top-5 van het jaar kijken we naar de prestaties van de aandelenfondsen die de strom het beste wisten te navigeren.
Zo was Lizz Truss bij aanvang van het kwartaal nog de premier van het Verenigd Koninkrijk, maar nadat haar controversiële “mini-budget” financiële markten op stelten zette en de Bank of England noodmaatregelen moest nemen was haar positie onhoudbaar geworden. Na slechts 44 dagen in functie te zijn geweest, droop ze af en volgde Rishi Sunak haar op.
Spannend was het ook in Brazilië, waar een politieke machtsverschuiving van rechts naar links plaatsvond als gevolg van een minieme overwinning van voormalig president Luiz Inácio Lula da Silva op Jair Bolsonaro. Een andere draai die beleggers verraste was die van het monetaire beleid van de Bank of Japan.
Als een van de weinige landen hield de Japanse centrale bank stug vast aan een accomoderend monetair beleid, maar het veroorzaakte een schokgolf in valuta-, obligatie-, en aandelenmarkten toen het eind december een plotselinge koersverandering aankondigde door de rente op tienjarige Japanse staatsobligaties voortaan te laten schommelen met plus of min 0,5 procentpunt ten opzichte van haar doelstelling van nul, in plaats van de vorige bandbreedte van plus of min 0,25 procentpunt. In reactie veerde de Japanse yen op van een historisch dieptepunt.
Covid en centrale banken
De wellicht meest impactvolle pirouette werd echter gemaakt door de Chinese overheid. Het strenge coronaregime bleek de Chinese economie behoorlijk wat zand in de motor te strooien en leidde ook onder de bevolking tot toenemende kritiek, wat resulteerde in protesten tegen het overheidsbeleid. In razend tempo werden coronarestricties opgeheven, wat in een opleving van Chinese aandelen resulteerde.
Een kleinere aanpassing, ten slotte, kwam van de Amerikaanse centrale bank. Die verhoogde weliswaar in december de beleidsrente naar het hoogste niveau in 15 jaar, maar wel met een kleinere stap van 50 basispunten in plaats van de vier voorgaande verhogingen met 75 basispunten. De oplopende inflatie lijkt zijn piek te hebben bereikt, waardoor beleggers rekening houden met een minder restrictief beleid voor 2023. Of de ECB diezelfde zienswijze deelt valt nog te bezien, gegeven de waarschuwende woorden van Christine Lagarde die aangaf dat de Europese bankiers er nog niet aan denken om de ingezette havikskoers af te zwakken.
Aandelenindices onderuit
De MSCI World Index boekte een bescheiden plus van 0,76 procent in het vierde kwartaal, waarbij Europese aandelen relatief goed presteerden. Desondanks is 2022 een pijnlijk beursjaar geworden, waarin voor de MSCI World index onderaan de streep een verlies van 12,8 procent overbleef.
De Russische invasie van Oekraïne, recordinflatie, verkrappend monetair beleid, verstoringen in productieketens en recessieangst resulteerden in een somber beursjaar waarin groeiaandelen, vooral de verlieslatende bedrijven, van hun voetstuk vielen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de S&P 500 index een verlies van 13,1 procent in euro moest incasseren, terwijl de technologiezware Nasdaq index bijna een derde aan waarde verloor.
Er waren voor beleggers in 2022 weinig schuilplaatsen, maar de dispersie tussen uitblinkers en achterblijvers was groot. Energieaandelen profiteerden maximaal van de oorlog in Oekraïne en de exportrestricties voor Russische olie. Ook aandelen in de defensie-industrie presteerden goed, terwijl aandelen van tabaksproducenten ook bovengemiddelde rendementen behaalden.
Het verklaart ook meteen het moeilijke jaar voor duurzame beleggingsfondsen, die doorgaans niet of beperkt blootstelling hebben aan deze sectoren. Farmaceuten, nutsbedrijven en defensieve consumentengoederen konden ook enige bescherming bieden. Het zorgde er mede voor dat dividendaandelen, waaraan deze sectoren rijk zijn, verliezen konden beperken en na jaren in de vergetelheid te zijn geraakt terugkeerden op de radar van beleggers.
Top-5
De top-5 aandelen wereldwijd, gebaseerd op het rendement over 2022 voor de beleggingsfondsen in de Morningstar categorie Aandelen Wereldwijd Large-Cap Gemengd, wordt aangevoerd door Gavekal Global Equities dat als enige fonds een dubbelcijferige winst wist te realiseren. Een eindsprint in het laatste kwartaal waarin een positief rendement van ruim 8 procent werd gerealiseerd bracht het totaalrendement op een fraaie 11,24 procent.
Het fonds wordt beheerd door Gavekal oprichter Louis-Vincent Gave met ondersteuning van drie analisten. De strategie combineert verschillende beleggingsstijlen in de portefeuille: structurele groei, cyclische groei, defensieve aandelen en contraire posities. Dit resulteert in een portefeuille van 35-50 namen, waarbij de voorkeur voor de sectoren grondstoffen en energie een belangrijke rol hebben gespeeld in de outperformance in 2022.
Op de vijfde plaats staat Robeco QI Global Developed Conservative Equities, het op uitsluitend ontwikkelde markten georiënteerde broertje van Robeco QI Global Conservative Equities. De strategie wordt door Morningstar’s analisten gewaardeerd om de herhaalbare, gedisciplineerde en goed doordachte aanpak, die is geworteld in empirisch onderzoek en wordt uitgevoerd door uitgebreid team van kwantitatieve beleggers, researchers en datawetenschappers onder leiding van Pim van Vliet. Dit gekwalificeerde team is van vitaal belang voor het succes van het fonds omdat het de modellen die in de fondsen worden gebruikt voortdurend verfijnt.
Het op regels gebaseerde, kwantitatieve proces is gebaseerd op empirisch onderzoek dat aantoont dat beleggen in aandelen met een laag risico leidt tot betere, voor risico gecorrigeerde rendementen. Het gaat verder dan het traditionele beleggen in lage volatiliteit en combineert een multidimensionale risicofactor met waarde-, kwaliteits-, sentiment- en momentumfactoren. Aandelen met het hoogste kwintiel worden in de portefeuille opgenomen na toepassing van een optimalisatiealgoritme.
De strategie heeft een naam hoog te houden om bovengemiddeld te presteren tijdens neergaande markten, en daarvoor is het in 2022 met vlag en wimpel geslaagd. De onderweging naar technologieaandelen en voorkeur voor defensieve consumentengoederen speelde het fonds in de kaart, terwijl ook de waardestijl een belangrijke bijdrage aan de prestaties heeft geleverd.
Jeffrey Schumacher is director manager research bij Morningstar. Morningstar analyseert en beoordeelt beleggingsfondsen op basis van kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Morningstar is één van de kennispartners van Investment Officer en rangschikt wekelijks vijf beleggingsfondsen of aanbieders.