Top 5 Nederlandse fondshuizen: NN IP de grootste

De Europese en in het bijzonder de Nederlandse fondsenmarkt is veel gefragmenteerder dan de Amerikaanse. Hierdoor is schaalgrootte moeilijker haalbaar. Toch zijn er ook hier enkele grote partijen. Deze week geeft Morningstar-analist Ronald van Genderen de top 5 grootste Nederlandse fondsaanbieders.

De wereldwijde fondsenmarkt kent vele spelers, maar wordt gedomineerd door enkele zeer grote partijen. De tien grootste zijn allemaal Amerikaans en beheren 44 procent van het wereldwijde vermogen in open-end fondsen en ETF’s. Dit blijkt uit Morningstar-data per 30 juni 2019. 

Onder deze dominante spelers vinden we onder andere Vanguard met 4.870 miljard euro, BlackRock (inclusief iShares) met 2.744 miljard euro en Fidelity met 2.321 miljard euro. Hoewel de wereldwijde markt wordt beheerst door Amerikaanse partijen, heeft Europa met Amundi, UBS en Natixis ook een aantal grote fondshuizen.

De Europese markt is echter aanmerkelijk meer versnipperd dan de Amerikaanse en hezelfde geldt voor Nederland. Dat zorgt ervoor dat Europese en Nederlandse vermogensbeheerders een veel kleinere schaal hebben dan hun Amerikaanse tegenstrevers. Zo vinden we de twee grootste Nederlandse vermogensbeheerders pas terug rond plek 70.

45 fondshuizen met zetel in Nederland

In de database van Morningstar staan 45 fondshuizen geregistreerd die zetelen in Nederland. Gezamenlijk beheren zij ruim 1.100 fondsen met een totaal beheerd vermogen van 282 miljard euro. Echter, deze groep van vermogensbeheerders omvat een vrij groot aantal fondshuizen dat slechts één of enkele fondsen aanbiedt. Even goed zien we ook hier, net als wereldwijd, enkele grote dominante partijen.

NN IP en Robeco zijn beide met afstand de leidende spelers onder de lokale fondshuizen. Deze twee assetmanagers hebben samen circa 165 miljard euro onder beheer in open-end beleggingsfondsen, oftewel bijna 60 procent van al het geld dat Nederlandse fondshuizen in fondsen beheren.

De omvang van het beheerde vermogen van een fondshuis is één ding, maar de kwaliteit van het productenaanbod is weer een ander ding. Die twee hoeven niet altijd hand in hand te gaan. Bij het toekennen van de Morningstar Analyst Rating maken de analisten gebruik van een raamwerk waarin de kwaliteit van een fondshuis in een afzonderlijk onderzoek wordt geëvalueerd. 

Hierbij wordt onder andere gekeken naar de cultuur binnen de onderneming, de kwaliteit van het fondsenaanbod, de kwaliteit van en verloop binnen de beleggingsteams en de hoogte van de fondskosten in zijn algemeenheid. Dit resulteert uiteindelijk in de Parent Pillar rating van Negative, Neutral of Positive.

NN IP grootste Nederlandse fondshuis

De aanvoerder van de top 5 is NN IP, dat een Neutral Parent Pillar rating draagt. Na de overname van Delta Lloyd in 2017 en het installeren van een nieuw managementteam, heeft CIO Valentijn van Nieuwenhuijzen de assetmanager gereorganiseerd om de prestaties van haar productlijn te verbeteren. 

Het bedrijf heeft de veronderstelde kerncapaciteiten geïdentificeerd, te weten vastrentende waarden en multi-assets, terwijl de focus binnen aandelen ligt op Europese en duurzame producten. Niet-kernfondsen werden samengevoegd, systematisch beheerd of via een partnership. 

‘Wij geloven dat de rationalisatie van het productenaanbod en het aanbrengen van focus op de kerncapaciteiten van het grootste belang waren, hoewel de effectiviteit ervan nog niet is bewezen. De reorganisatie leidde tijdelijk tot een hoger personeelsverloop, iets waar NN IP in het verleden ook al eens mee te maken had’, licht Van Genderen toe. 

Innovatie en gebruik van alternatieve data zijn andere hoekstenen van de nieuwe strategie van NN IP. Het bedrijf heeft een team van datawetenschappers opgebouwd en probeert een voorsprong te krijgen door de integratie van behavioural finance signalen. 

Het bedrijf werkte ook het variabele beloningskader bij, waarbij het uitgestelde deel zal worden belegd in aandelen van NN Group en in de fondsen die worden beheerd door de portefeuillebeheerder. Van Genderen ziet dit als positief: ‘We denken dat dit de belangen van beleggers beter op één lijn brengt met portefeuillebeheerders. Over het algemeen zijn we van mening dat NN IP de goede kant op gaat, maar de tijd zal het leren of deze nieuwe strategie het bedrijf in een bovengemiddelde vermogensbeheerder kan veranderen.’

Tweede plaats voor Robeco

Op de tweede plaats staat staat het met een Positive Parent Pillar rating gewaardeerde Robeco. Na het verwerven van een belang van 90 procent in Robeco in 2013, bezit het Japanse financiële conglomeraat ORIX de onderneming sinds oktober 2016 volledig. Via haar financiële holding ORIX Europe bezit het verschillende onafhankelijk opererende vermogensbeheerders die het Robeco consortium vormen, waaronder Robeco Institutional Asset Management (RIAM ) en RobecoSAM. 

Hoewel alle entiteiten autonoom opereren, zijn de banden tussen RIAM en RobecoSAM recent versterkt, waardoor een nauwere samenwerking op management- en investeringsniveau is ontstaan. Deze herstructurering verhoogde de invloed van RIAM op RobecoSAM en leidde tot enig verloop in het senior management van RobecoSAM. 

‘Hoewel we de laatste jaren ook meer verloop hebben gezien in het senior management van RIAM, heeft het talentvolle beleggers kunnen aantrekken en behouden. De gemiddelde termijn van fondsbeheerders bij RobecoSAM is ook bovengemiddeld, hoewel het bedrijf helaas wel een continue omloop heeft gezien in het team duurzaamheidsanalisten’, licht Van Genderen toe.

Het beloningsbeleid is afgestemd op de belangen van beleggers en Van Genderen gelooft  dat er sprake is van een solide beleggingscultuur. Robeco en RobecoSAM hebben hun expertisecentra duidelijk gedefinieerd en daar sterke franchises op gebouwd. 

Van Genderen vult aan: ‘We beschouwen het fondsaanbod als bovengemiddeld, met kwalitatief hoogwaardige strategieën in opkomende markten, vastrentende waarden, kwantitatief en duurzaam beleggen. De capaciteit wordt zorgvuldig bewaakt en sommige fondsen zijn gesloten om de belangen van de belegger te beschermen.’

Kempen vijfde in de ranglijst

Op de vijfde plek treffen we Kempen aan dat een Positive Parent Pillar rating heeft. Kempen & Co is een Nederlandse zakenbank met activiteiten in vermogensbeheer, brokerage en corporate finance. Het is sinds 2007 onderdeel van Van Lanschot Kempen. 

Van Genderen beschouwt Kempen als een gespecialiseerd fondshuis met een focus op strategieën als small caps, onroerend goed, obligaties en hoog dividend. ‘Al met al vinden wij het een toegewijde vermogensbeheerder die de belangen van haar beleggers goed weet te behartigen met een sterke beleggingscultuur. Zo deinst men er niet voor terug om fondsen te sluiten als deze te groot dreigen te worden.’

Hij gaat verder: ‘Het relatief geconcentreerde fondsenaanbod vinden wij grotendeels van buitengewone kwaliteit met een aantrekkelijk kostenniveau. De beleggingsteams zijn vrij stabiel en de beheerders beleggen doorgaans ook persoonlijk in hun eigen fondsen. Dit zorgt voor een betere afstemming op de belangen van beleggers.’

Kleine kritiekpunten zijn er ook: ‘De variabele beloning van de beheerders wordt echter voornamelijk discretionair bepaald. Wij betreuren dat het relatieve rendement van de fondsen niet formeler in deze berekening is geïntegreerd.’ Van Genderen besluit de toelichting positief: ‘De informatievoorziening naar beleggers toe is van bovengemiddelde kwaliteit.’

Top 5

Rangschikking op basis van totaal beheerd vermogen in alle beleggingsfondsen en ETF’s (exclusief mandaten) die geregistreerd zijn bij Morningstar.  

Bron: Morningstar