Door een combinatie van politieke, demografische en economische ontwikkelingen zal de inflatie onherroepelijk terugkeren. Niet in de komende paar jaar, maar wel in het volgende decennium.
Dat voorspelt de Britse econoom Charles Goodhart (rechts op de foto), die emeritus professor aan de London School of Economics is.
Hij was afgelopen vrijdag de key note spreker op de conferentie voorafgaand aan de inaugurele rede van Mary Pieterse-Bloem (links op de foto) ter gelegenheid van de leerstoel die zij heeft ingenomen op de Erasmus Universiteit. Pieterse-Bloem is dé obligatiespecialist van ABN Amro.
Goodhart blikte in zijn presentatie terug op de periode vóór de grote financiële crisis, de periode na die crisis en deed tot slot enkele toekomstvoorspellingen.
NICE
De eerste periode waren volgens hem de NICE-jaren, die van ‘non-inflationary constant expansion’. Gestage groei en lage inflatie gingen gepaard met dalende werkloosheid en de eerste afname van de wereldwijde ongelijkheid sinds 1800 doordat het arme Azië nu sneller groeit dan het rijke Westen.
De NICE-jaren werden veroorzaakt door de globalisering, toenemende productie en een demografische ‘sweet spot’.
De periode na de grote financiële crisis kenmerkt zich vooral door de vergeefse pogingen van centrale banken om de inflatie weer op het gewenste peil te krijgen. Bovendien kunnen veel landen in Europa met fiscaal beleid weinig uitrichten vanwege de hoge schuldratio’s en de Maastricht-criteria.
Of dat er volgens Goodhart werkelijk toe deed? Nee, niet echt. In de geschiedenis zijn eerder periodes voorgekomen waarin inflatie ontbrak, zoals in het laatste deel van de 19e eeuw.
Productiviteitsgroei
Het belangrijkste probleem in zijn ogen, was de afnemende productiviteitsgroei, al is het meten ervan moeilijker geworden. ‘Het versturen van een email bijvoorbeeld wordt niet meegenomen.’
De dalende productiviteitsgroei zorgt ervoor dat de achterblijvers in de arbeidersklasse in opstand komen. ‘Immigratie wordt door hen gezien als het meest vijandige aspect van globalisering. Omdat linkse politici idealistische opvattingen hebben over het algemeen welzijn van de mensheid, hebben de opstandelingen de voorkeur gegeven aan het rechtse nativistische populisten.’
Grote uitdagingen
Wat betekent dit allemaal voor de toekomst? Volgens de gerenommeerde econoom betekent dat dat de wereld voor ‘grote uitdagingen’ staat die niet te vergelijken zijn met de uitdagingen uit het verleden.
De vergrijzing bijvoorbeeld, daar is de maatschappij totaal niet op voorbereid. ‘Het aantal 70-plussers neemt snel toe, de verhouding tussen werkenden en ouderen verslechtert zienderogen De kosten voor de ouderenzorg zal de spuitgaten uitlopen. Want zo groot als de stappen zijn in de behandeling van kanker, zo klein zijn ze als het gaat om neurologische aandoeningen als dementie.
Met een globalisering op zijn retour en negatieve demografische ontwikkelingen zal de groei van het reële inkomen laag blijven of zelfs dalen, verwacht Goodhart. Door de toemende ‘power of labour’ zullen wel de lonen stijgen.
Dit alles zorgt ervoor dat de inflatie op middellange termijn weer zal toenemen. Goodhart denkt dat de centrale banken de nominale beleidsrente echter minder hard zullen verhogen, zodat de schuldenlast van landen weer draaglijk wordt.
Mary Pieterse-Bloem
Op dezelfde dag sprak Mary Pieterse-Bloem ook haar inaugurale rede uit als bijzonder hoogleraar financiële markten aan de Erasmus School of Economics. Zij bekleedt de leerstoel sinds september 2018, welke er op gericht is een brug te slaan tussen de wetenschap en de praktijk. Pieterse-Bloem is op dit moment wereldwijd hoofd obligaties van ABN Amro private bank.
In haar voordracht, getiteld ‘Financial market integration: risks and opportunities’, ging Pieterse-Bloem ondermeer in op het zeer actuele vraagstuk van liquiditeit op de financiële markten.
Ze wees er in haar rede op dat de kwaliteit van liquiditeit niet alleen zeer belangrijk is voor handel in staatspapier, maar daarmee - onderliggend - ook voor economie en samenleving in Europa. Doordat de obligatiemarkten vrijwel volledig electronisch worden afgehandeld is hierdoor inmiddels ook veel data beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek. Pieterse-Bloem wil zich daar met haar leerstoel sterk op richten.
Meer achtergronden over de conferentie vindt u hier