‘Echt passieve beleggers beleggen helemaal niet’. Dat was de stelling die Harold de Boer, managing director van Transtrend, donderdagavond uitdroeg tijdens het jaardiner van de CFA Society in Amsterdam.
De Boer nam passieve beleggers de maat aan de hand van enkele grafieken waarin hij recente flash crashes liet zien, ondermeer van 24 augustus jongstleden. Daar was sprake van een zeer forse daling van enkele trackers op de S&P 500, omdat professionele beleggers zich genoodzaakt zagen deze te verkopen.
Het is de spreekwoordelijke automatische pavlov-reactie als het sentiment in de markt snel omslaat, aldus de Transtrend-topman. Als de koers door bepaalde bodems gaat, dan verkopen veel professionele beleggers hun stukken omdat ze de dagverliezen willen beperken.
Vertegenwoordigers van institutionele beleggers, die bijvoorbeeld voor pensioenfonsen beleggen, erkenden na afloop van de presentaties dat dat inderdaad de praktijk is. ‘Pensioenfondsen geven bij de verstrekking van mandaten mee hoeveel hun portefeuille op dagbasis mag dalen. Dan worden posities voor sluiting van dag afgestoten, ook al weet men dat de koers de volgende dag zich weer zou kunnen herstellen’, zegt een pensioenbelegger.
De Boer houdt de zaal voor dat je niet blind ‘een zogenoemde passieve’ index moet volgen, want er is altijd ‘actief risico’ in de markt. ‘Dat betekent dat je volledige verantwoordelijkheid moet nemen voor je eigen portefeuille.’
Volgens de topman van Transtrend, de Robeco-dochter die 6 miljard euro beheert op basis van systematische handelsstrategieën, houdt dat in dat je altijd zelf gedegen onderzoek moet doen en dat je beseft dat je ook deel uitmaakt van die markt die je bestudeert.
Ook waarschuwt hij zijn gehoor dat je geen marktorders met een tijdslimiet afgeeft, maar uitsluitend koop- en verkooporders met een prijsdoel.
De Boer concludeert met het advies: ‘Ben actief met de optie passief te zijn. Maar dat is wat anders dan passieve belegger zijn, want die belegt helemaal niet.’
Er woedt thans een felle discussie over actieve en passieve beleggers over de systeemrisico’s die gepaard zouden gaan met passief beleggen. Volgens sommigen kunnen grote ETF’s in tijden van stress deze stress verhogen en grote bedrijven uit de index die zij volgen verder omlaag trekken.
Dit is het geval omdat de gemiddelde dagelijkse omloopsnelheid van grote ETF’s soms vele malen groter is dan de onderliggende markt. Willen beleggers massaal uit deze ETF’s dan zijn er niet genoeg kopers voor de vrijkomende aandelen.
Naast De Boer sprak op het jaarlijkse diner van CFA ook Richard Koo, de hoofdeconoom van Nomura Research Institute. Hij ging in op de vraag of de huidige (uiteenspattende) bubbelvorming op de markten te vergelijken is met die welke in de jaren tachtig in Japan is ontstaan (en uiteengespat).