Vermogensregie: Haast maken loont

Wilt u uw pensioen in eigen beheer afkopen? Doe dat dan dit jaar. Dan is de korting hoger. Ook bij schenken kan het lonen om haast te maken.

Heeft u binnen uw bv nog een pensioen in eigen beheer? Dan is het verstandig snel te beslissen wat u hiermee wilt gaan doen, zeggen Mitra Tydeman verbonden aan het kennisbureau van PwC en haar collega Charlotte Zandvoort, estate planner bij hetzelfde bedrijf. Eerder dit jaar is er een streep door het pensioen in eigen beheer gezet, de zogenoemde PEB.  Verdere opbouw is niet meer mogelijk. Directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) moeten nu kiezen of ze hun pensioen in eigen beheer willen behouden, het binnen hun bv willen omzetten in een zogenoemde oudedagsverplichting of hun PEB willen afkopen. 

Afkopen lijkt aantrekkelijk. Dit kan tot en met 2019 met een fiscale korting. Deze korting neemt per jaar af: in 2017 is deze nog 34,5 procent, in 2018 25 procent en in 2019 19,5 procent. Daarna vervalt de korting. Wie sneller afkoopt, krijgt dus een hogere korting. Wat het beste is — behouden, omzetten of afkopen — hangt echt af van uw persoonlijke financiële situatie, benadrukken Tydeman en Zandvoort. Wie afkoopt brengt zijn opgebouwde pensioen naar privé. Een nadeel is dat daarover onmiddellijk inkomstenbelasting moet worden betaald. Hiervoor moet wel geld beschikbaar zijn. Staat de pensioenvoorziening onder water of zit het vermogen in panden, dan is dit misschien niet het geval. Dan kan ook besloten worden de PEB gewoon te laten staan binnen de bv.

Een andere optie is de PEB omzetten in een oudedagsvoorziening (ODV) binnen de bv. Dit is een verplichting om het als PEB opgebouwde spaarsaldo vanaf AOW-gerechtigde leeftijd in twintig jaar gelijkmatig uit te keren. Het belangrijkste verschil met de PEB is dat de looptijd niet levenslang is en geen sprake meer is van een dividendklem. Een PEB kent speciale rekenregels voor hoeveel geld daadwerkelijk binnen de bv moet worden aangehouden (de commerciële waarde) om te zijner tijd het gereserveerde pensioen te kunnen uitkeren. Indien als gevolg hiervan geen dividend kan worden uitgekeerd, wordt gesproken van een dividendklem. 

Een ander verschil met de PEB is dat de ODV bij een eventueel vroegtijdig overlijden overgaat op de erfgenamen. Kiest u voor omzetting van PEB in een ODV, dan raadt Zandvoort echter juist aan dit nog even uit te stellen. Tot en met 2019 kunt u uw PEB namelijk zonder fiscaal af te rekenen in een ODV omzetten. ‘Uitstel kan aantrekkelijk zijn omdat de PEB-aanspraken tot omzetting oprenten tegen 4 procent en dit percentage momenteel hoger ligt dan de te hanteren marktrente voor de ODV’, zegt ze.

Tydeman en Zandvoort wijzen ook op het belang van toestemming van de (ex-)partner of bij afkoop of omzetting van de PEB. Dit gaat namelijk ten koste van bepaalde rechten van de partner. Deze maakt nu bij een scheiding vaak aanspraak op een deel van de hogere commerciële waarde, terwijl bij afkoop of omzetting uitgegaan wordt van de fiscale waarde van de PEB. Wilt u dus dit jaar nog afkopen, zorg dan ook dat u hier tijdig toestemming voor heeft van uw (ex)-partner en deze ook compenseert voor het prijsgegeven van zijn of haar pensioenrechten om een eventuele belaste schenking later te voorkomen. 

Sparen en beleggen

Hoe hoger het vermogen, hoe hoger het fictieve rendement waarover vermogensrendementsheffing betaald moet worden (zie tabel). Voor wie minder vermogensrendementsheffing wil betalen, kan het aantrekkelijk zijn het box 3-vermogen te verlagen, door bijvoorbeeld nog dit jaar te schenken, een grote aankoop te doen of vermogen onder te brengen in en bv of een vrijgestelde beleggingsinstelling (VBI). Een VBI is vrijgesteld van de heffing van vennootschapsbelasting. Wel geldt voor de aandeelhouder jaarlijks een forfaitair rendement in box 2 (2017: 5,39 procent) over de werkelijke waarde van de VBI tegen een tarief van 25 procent inkomstenbelasting.

Volgens PwC kan het bijvoorbeeld ook aantrekkelijk zijn hypotheekrente van het eerste halfjaar van 2018 vooruit te betalen in 2017. ‘Dit kan uw eventuele box 3-belasting verlagen. Daarnaast wordt de hypotheekrenteaftrekbeperking in 2018 weer verhoogd met 0,5%. Het is ook voordelig om de rente vooruit te betalen als u in 2018 een lager inkomen of belastingheffing tegen een lager progressief tarief verwacht.’

Om vermogen over te hevelen naar de kinderen wordt ook vaak gebruikgemaakt van leningen, waarmee kinderen vervolgens zelf kunnen investeren, vertelt Zandvoort. Over de lening moet wel daadwerkelijk een marktconforme rente betaald worden, maar met de huidige lage rentestand is dat vaak te overzien, zegt ze. Vervolgens wordt de betaalde rente vaak weer teruggeschonken. Het verstrekken van een lening helpt echter niet om box 3-vermogen van de uitlener omlaag te brengen. ‘Ook over vorderingen is vermogensrendementsheffing verschuldigd.’

Schenken

Het kan gunstig zijn om nog snel gebruik te maken van de jaarlijkse schenkingsvrijstellingen. In 2017 geldt voor kinderen een jaarlijkse vrijstelling van 5320 euro en voor kleinkinderen en derden 2129 euro. Voor schenkingen aan kinderen kan eenmalig onder voorwaarden gebruik worden gemaakt van een verhoogde vrijstelling. In 2017 bedraagt deze vrijstelling voor kinderen in de leeftijd tussen 18 en 40 jaar 25.526 euro. 

Voor schenkingen voor een dure studie van het kind bedraagt dit eenmalig vrijgestelde bedrag onder voorwaarden 53.176 euro en voor de eigen woning van het kind zelfs 100.000 euro. Deze eenmalige vrijstelling mag ook benut worden als uw kind al boven de 40 is maar zijn of haar partner nog jonger dan 40 is. (Vanaf 2017 geldt de vrijgestelde eenmalige schenking van 100.000 euro ook voor derden.) 

Alleen in 2017 of in 2018 kunt u uw schenking eigen woning van 2015 of 2016 aan uw kind nog belastingvrij aanvullen tot 100.000 euro. De vrijgestelde aanvulling mag maximaal 46.824 euro bedragen (voor 2017). Verhoogde schenkingen die tussen 2010 en 2015 zijn gedaan mogen niet meer worden aangevuld.

En let op, schenken vanaf het sterfbed kan ook nog aantrekkelijk zijn. Als de schenker binnen 180 dagen na de schenking overlijdt, hoeft de verkrijger — dit kan een kind zijn, maar ook een derde — over een schenking van bijvoorbeeld 100.000 euro voor een eigen woning — in tegenstelling tot de meeste andere reguliere schenkingen — geen erfbelasting te betalen. Dit is ook het geval bij de schenking aan een kind voor een dure studie of de eenmalig vrijgestelde hogere schenking aan kinderen. Kortom, mensen denken vaak dat schenken op het sterfbed niet meer loont, maar dit is dus wel degelijk het geval.

Tariefstructuur box 3 in 2017 (en 2018)

Tussen haakjes de bedragen en percentages voor 2018.