Er zijn vier problemen die een nieuwe crisis in Europa kunnen veroorzaken: gebrekkige liquiditeit, de (in)solventie van nationale overheden, de economische recessie en de concurrentiekracht - of het gebrek daaraan - van bepaalde lidstaten.
Dat zegt Dominic Rossi, de chief investment officer van Fidelity. Hij neemt volgende week deel aan het Investment Forum in Amsterdam, dat georganiseerd is door Fidelity, DWS en Schroders.
Rossi spreekt zijn waardering uit over het daadkrachtige optreden van de ECB, eind vorig jaar. Toen dreigde een crisis vergelijkbaar met 2008, omdat banken elkaar niet meer vertrouwden en de liquiditeit in de markt dreigde op te drogen.
Goedkope liquiditeit
Het LTRO-pogramma van de ECB, dat twee rondes heeft gehad, en waarmee meer dan 1.000 miljard aan goedkope liquiditeit beschikbaar is gesteld aan de banken, heeft de rust op de markt hersteld.
Maar, zegt Rossi, deze ‘fire wall’ die opgeworpen is, lost de andere drie genoemde problemen niet op. De hele eurozone is nu diep verschuldigd, maar een aantal lidstaten dreigt weg te zakken in de schulden en de moeizame financiering ervan.
Een gevolg hiervan is een hoge yield op overheidspapier en een zeer wijde spread tussen bij voorbeeld Zuid-Europese staatsobligaties en Duits schuldpapier. Dankzij het opkopen van dit papier door de ECB is de spread nu beheersbaar, maar er hoeft maar weinig te gebeuren of dat veranderd weer.
Diepe recessie
Wat er kan gebeuren, zegt Rossi, is een dieper wordende recessie waardoor doelstellingen van het begrotingsbeleid niet worden gehaald. Een voorbeeld is Spanje dat voor 2011 streefde naar een tekort van 6 procent, maar op 8,5 procent is uitgekomen. ‘Dat betekent 25 miljard euro extra bezuinigen.’
Als de recessie ernstiger wordt, dan zal de noodzaak tot fiscale aanpassingen groter worden en de maatschappelijke spanningen kunnen toenemen, zegt Rossi.
Die maatschappelijke spanningen lijken al voorgeprogrammeerd, omdat de concurrentiekracht van de Zuid-Europese landen slinkt.
Concurrentiekracht
Duitsland, maar ook andere Noord-Europese landen als Nederland, hebben de afgelopen jaren veel werk verricht in de herstructuering van hun staatsbestel, hun arbeidsmarkt en hun verzorgingsstaat.
Dat heeft de wereldwijde concurrentiekracht goed gedaan, maar Zuid-Europa heeft de groei van de afgelopen jaren en de geringe rentespread niet gebruikt om ‘het dak te repareren als de zon schijnt.’
Draconische aanpassing
Nu moet dat gebeuren onder een toenemende externe druk. Want nu het ventiel van een verlaging van de onderlinge wisselkoers niet meer bestaat, moeten deze landen de harde lijdensweg op van draconische herstructureringen.
Rossi is er nog niet van overtuigd, dat de regeringen van deze landen die aanpassingen ook kunnen doen. ‘Je moet bedenken dat er ook nog een externe schok mogelijk is, bij voorbeeld een forse stijging van de olieprijzen.’
Rossi meent dat de eurozone zich met het liquiditeitsprogramma van de ECB tijd heeft gekocht. Dat is goed, maar in die tussentijd moet er iets gebeuren. Een uiteenvallen van de eurozone is geen oplossing en op dit moment ook niet het basisscenario van Fidelity.
De politieke wil om de eurozone bij elkaar te houden, is zeer groot, zegt hij.
Diversificatie
Rossi bepleit een wereldwijde asset allocatie en adviseert nadruk te leggen op diversificatie. Aandelen van bedrijven die wereldwijd actief zijn, zoals Apple en Microsoft zijn aantrekkelijk.
‘Verder raad ik aan te focussen op bedrijven die een sterke balans hebben, veel cash en dividend uitkeren.