Wereldwijde ESG- en duurzame fondsen hebben in het laatste kwartaal van 2023 netto bijna 2,5 miljard dollar terugbetaald aan beleggers, zo blijkt uit onderzoek van Morningstar.
Daarmee is het de eerste keer dat er sprake is van negatieve nettostromen voor deze fondsen. Het uitdagende macro-economische en geopolitieke klimaat, in combinatie met een afnemende belangstelling van beleggers voor ESG-beleggingen, is daar debet aan, aldus Morningstar.
Ondanks deze tegenwind slaagde de sector er in de loop van het jaar toch in om een aanzienlijke instroom aan te trekken. Wereldwijd trokken duurzame fondsen in 2023 een bedrag van 63 miljard aan nieuwe investeringen, zo blijkt uit gegevens van Morningstar. Hoewel dit cijfer robuust is, is het groeitraject voor ESG-fondsen in het vierde kwartaal duidelijk onderbroken, als gevolg van de veranderende stemming onder beleggers en de kenterende marktdynamiek.
In Europa hielden duurzame fondsen beter stand dan de bredere wereldwijde markt en verzamelden ze 3,3 miljard dollar aan netto nieuw geld in het vierde kwartaal, dankzij passieve fondsen die 21,3 miljard dollar inzamelden. Actief beheerde duurzame fondsen verloren echter bijna 18 miljard dollar.
Kwartaalcijfers wereldwijde duurzame fondsstromen
‘De teleurstellende realiteit is dat actieve beheerders er opnieuw niet in slaagden om terugbetalingen te voorkomen in een hoek van de markt waar het voor hen gemakkelijker is om hun waarde te bewijzen. Passieve fondsen daarentegen toonden een consistente veerkracht’, aldus Hortense Bioy, global director of sustainability research bij Morningstar.
Europa presteert beter
De wereldwijde vooruitzichten voor ESG-fondsstromen in het laatste kwartaal lijken misschien somber, maar ESG-fondsen in Europa - dat met een aanzienlijke marge de grootste markt vormt - presteerden consistent beter dan het bredere fondsenuniversum, aldus Morningstar. Bovendien bleef de waarde van de wereldwijde activa van ESG-fondsen stijgen.
Over het hele jaar verzamelden Europese duurzame fondsen 76 miljard dollar. Ter vergelijking: Europese conventionele fondsen hadden te maken met een uitstroom van 50 miljard dollar op jaarbasis.
Europese duurzame fondsstromen (miljard USD)
Een paar factoren droegen vorig jaar bij aan de lagere instroom in duurzame fondsen in Europa: de uitdagende macro-economische omgeving, waaronder hoge rentetarieven, inflatie en de angst voor een recessie in sommige delen van de wereld. Morningstar merkt onder andere op dat dit ertoe heeft geleid dat beleggers de voorkeur geven aan staatsobligaties, een gebied met beperkte ESG-producten omdat ESG-integratie een uitdaging blijft in die hoek van de vastrentende markt.
Volgens het rapport is het ook redelijk om aan te nemen dat sommige beleggers vorig jaar voorzichtiger zijn geworden met ESG-beleggingen na de underperformance van ESG en duurzame strategieën in 2022. ‘Terwijl de technologiesector in 2023 opveerde, bleven andere populaire sectoren in duurzame strategieën ondermaats presteren’, aldus het rapport.
Bedrijven in hernieuwbare energie, bijvoorbeeld, zijn vooral getroffen door stijgende financieringskosten, inflatie van materialen en verstoringen in de toeleveringsketen. Andere factoren die wegen op de vraag van beleggers naar duurzame fondsen zijn zorgen over greenwashing en de steeds veranderende regelgeving. De golf van herclassificaties van fondsen van Artikel 9 naar Artikel 8 eind 2022, en andere kwesties in verband met de implementatie van SFDR, hebben verwarring veroorzaakt bij beleggers en andere marktdeelnemers.
Amerikaanse vraag blijft afnemen
In de VS haalden beleggers in het laatste kwartaal een recordbedrag van 5 miljard dollar uit duurzame fondsen, voor een totaal van 13 miljard dollar in 2023. De uitstroom in het vierde kwartaal was bijna het dubbele van wat Morningstar meldde voor het derde kwartaal. Morningstar zegt dat de laatste gegevens het vijfde opeenvolgende kwartaal waren waarin beleggers minder geïnteresseerd waren in Amerikaanse duurzame fondsen dan in hun conventionele tegenhangers.
Amerikaanse fondsstromen: Duurzame vs. alle fondsen (USD miljard)
Ondersteund door stijgende aandelen- en obligatiekoersen steeg het wereldwijde vermogen van duurzame fondsen het afgelopen kwartaal met 8 procent tot bijna 3 miljard dollar eind december.
Morningstar merkte op dat de productontwikkeling aantrok. In het vierde kwartaal kwamen wereldwijd meer dan 120 nieuwe duurzame fondsen op de markt.