Toen fondsbeheer Job Graven op zondagavond een persbericht ontving met de excuses van Volkswagen-topman Martin Winterkorn, wist hij: dit is écht serieus.
Graven had met zijn European Value Fund, van de Goudse vermogensbeheerder Hof Hoorneman, zijn positie in Volkswagen net uitgebreid tot iets minder dan 3% van het fondsvermogen.
‘Er gingen direct enorme boetebedragen rond, die een koersdaling van 15 tot 20 procent zouden rechtvaardigen als de beurs maandagochtend open zou gaan’, herinnert Graven zich. ‘Na een avond druk overleggen besloten we de onze hele positie de volgende ochtend te verkopen. De ervaring leert namelijk dat dit soort zaken zelden tot één regio beperkt blijven. En uitbreiding van het schandaal zou alleen maar verdere dalingen opleveren. Op zo’n moment moet je je emotie even uitzetten en je verlies nemen.’
Olievlek
Op de obligatiemarkt dachten veel beleggers er net zo over. De rente op leningen van Volkswagen vloog omhoog. En ook de obligatiekoersen van andere automakers — die in tegenovergestelde richting van de rente bewegen — kregen een flinke tik. Na Volkswagen waren het de euroleningen van BMW die het meest in waarde daalden, gevolgd door Daimler en Toyota.
De auto-industrie is een grote speler op de markt voor bedrijfsobligaties. Dit jaar zijn er voor ruim 14 miljard negentien nieuwe leningen uitgegeven, bijna 11 procent van de totale uitgiftes van ‘investment grade’ papier (exclusief financiële instellingen). ‘De sector was op weg naar de meeste uitgiftes sinds 2010’, stelt obligatiestrateeg van ABN Amro Hyug-Ja de Zeeuw. ‘Dat zal nu zeker niet worden gehaald. Het schandaal breidt zich als een olievlek uit. De kans bestaat dat ook Franse autobouwers aan de beurt komen. Op een gegeven moment moeten ze wel naar de markt komen, dan moeten leningen worden geherfinancierd. Volkswagen moet dan een gigantische premie betalen.’
Moeilijke vraag
De aandelen van Volkswagen verloren vorige week 34 procent. Ook andere autofabrikanten, en hun toeleveranciers, kregen te maken met fors lagere koersen. Indextrackers die de autogerelateerde aandelen van Europa volgen, verloren ruim 11 procent van hun waarde, al was er volgens BlackRock geen sprake van grote uitstroom uit die fondsen. Het emissieschandaal bij Volkswagen heeft beleggers wereldwijd voor een moeilijke vraag geplaatst: gok je erop dat het schandaal zich uitbreidt, of zie je een koopkans?
Copyright: Het Financieele Dagblad, 28 september 2015