Onlangs trad ik toe tot een nieuw opgerichte Raad van Advies van ASN Biodiversiteitsfonds om mijn gevoel van urgentie rond dit thema ook in actie om te zetten. Actie is namelijk nodig om het verlies van natuur en biodiversiteit tegen te gaan. En dat is precies de missie van dit fonds.
De problemen zijn groot: ecosystemen raken uitgeput door door bijvoorbeeld ontbossing, door overbevissing, door waterschaarste en door vervuiling door pesticiden, afval, plastic, enzovoort. Alles wat wij produceren en consumeren is afhankelijk van de natuur. Het verlies van biodiversiteit heeft daarom grote gevolgen. Het gaat niet alleen maar om het verdwijnen van die ene vlinder.
De opgave ten aanzien van de ontwrichting van klimaat en biodiversiteit is enorm. Veel van de oplossingen zijn in handen van wet- en regelgevers: zij moeten ervoor zorgen dat de vervuiler betaalt. Dat vervuiling überhaupt niet kan. Dat wij versneld naar een circulaire, houdbare economie overgaan die CO2-neutraal draait en waarin bedrijven geen roofbouw plegen op de natuur. Maar investeerders kunnen ook wat doen.
De “sturende kracht van geld” kan ingezet worden om bepaalde real-world outcomes te realiseren. Als men investeert in allerlei bedrijven die schade toebrengen aan het milieu, dan houdt men dat in stand. Grote beleggers zoals pensioenfondsen kunnen ook hun invloed als aandeelhouder inzetten om verandering te realiseren in de bedrijven waarin zij investeren, zodat deze ook richting houdbare, circulaire bedrijfsmodellen bewegen. En daarmee niet natuur en biodiversiteit slechts als productiefactoren te beschouwen. Een zeer belangrijke voorwaarde voor een succesvolle dialoog is wel dat de bedrijven überhaupt willen en kunnen veranderen.
Minder negatief is nog steeds negatief
Vaak komt het adresseren van misstanden en het reduceren van negatieve impact binnen de bestaande portefeuille echter neer op “minder slecht”. Dat is ook heel belangrijk, maar niet genoeg. Want minder negatieve impact is nog steeds negatief.
Daarnaast moet er ook in bescherming en herstel van biodiversiteit worden geïnvesteerd. De behoefte aan investeringen is hier enorm en veel is schaalbaar. Veel nieuwe bedrijven maken er een business case (= rendement) van. Ook publieke instellingen geven investeerders in de private sector de mogelijkheid om natuurbehoudprojecten mede te financieren. Een voorbeeld hiervan is de “Black Rhino Bond”, de zwarte neushoornobligatie, van de Wereldbank.
ASN is al decennia een aanjager van duurzame verandering en loopt ook op het gebied van natuur en biodiversiteit voorop, onder andere rond het meten van impact en het toekennen van waarde aan de natuur. Bijvoorbeeld Partnership for Biodiversity Accounting Financials (PBAF) en de recente publicatie “Make Nature Count”. Ook het biodiversiteitsfonds is pionierswerk, maar laat zien dat er wel degelijk veel investeringsmogelijkheden zijn. Het richt zich op vier sectoren: duurzame bosbouw, duurzame bos-landbouw, duurzame oceanen en visserij en ecotoerisme. Tegelijkertijd ondersteunt het fonds nieuwe “groene” werkgelegenheid die de natuur niet schaadt en bijdraagt aan de lokale welvaart. Want het adresseren van klimaat en biodiversiteit heeft ook vaak een sociale component.
Begin gewoon
Er kan nog veel meer worden geïnvesteerd in biodiversiteit en daar hebben ook grotere investeerders een rol. Er wordt vaak mee geschermd dat men nog niet alles precies kan meten. Klopt, maar er worden snel vorderingen gemaakt. En wij hebben gewoon niet de tijd om te wachten op precieze cijfers tot drie decimalen achter de komma. Zijn de risico’s groot? Niet per se. Kleine allocaties van grote beleggers betekenen nog altijd veel geld maar de balans-impact zal nihil zijn. En naast de positieve impact in de ‘echte wereld’ draagt investeren in herstel van biodiversiteit ook bij aan het verlagen van zowel de biodiversiteits- als de CO2-voetafdruk van de portefeuille.
Dus wacht niet, maar begin gewoon. Begin om met collega-pensioenfondsen meer ervaring en kennis op het terrein van biodiversiteit op te doen. Zowel door de negatieve impact van de bestaande beleggingen te verlagen als door te investeren in positieve impact op biodiversiteit. Ook al begin je klein, met één teen in het water.
Anne Gram is onafhankelijke deskundige en lid/adviseur van pensioenfondsbesturen, beleggingscommissies en raden van toezicht.