De vlucht naar minder risicovolle activa heeft zijn weerslag op de Braziliaanse real. Dat, gecombineerd met oplopende CDS- en obligatiespreads en een onzekere politieke situatie maakt de situatie in Brazilië wankel.
Brazilië krijgt tegenwind uit binnen- en buitenland, concluderen Marijke Zewuster en Georgette Boele (foto) van ABN Amro in een marktrapport. De opkomendemarktenstrateeg en de valuta-analist wijzen op de normalisatie van het monetaire beleid in de VS en op de vrees voor groeiend protectionisme en (geo)politieke spanningen die aanzienlijke onrust hebben veroorzaakt op de financiële markten.
Toch beoordelen ze Brazilië als minder kwetsbaar dan Turkije. ‘Turkije is voor de financiering voor het omvangrijke tekort op de lopende rekening veel sterker afhankelijk van de volatiele buitenlandse beleggingsstromen, terwijl het tekort op de lopende rekening van Brazilië klein is en de directe buitenlandse investeringen in het land vrij robuust zijn. De inflatie is ook veel lager dan in Turkije en de reële rente is hoger.’
Dat tekort op de lopende rekening is voor Turkije meer dan 5 procent van het bbp, terwijl dat voor Brazilië beperkt blijft onder een niveau van 1 procent. Een tekort dat voor Brazilië volgens Zewuster en Boele bovendien van bescheiden omvang zal blijven, omdat de Braziliaanse economie in een gematigd tempo blijft groeien en de concurrentiepositie door de zwakte van de real verbetert.
Zwakke plekken
De externe positie van Brazilië heeft wel degelijk een aantal zwakke plekken, beamen de ABN-strategen. ‘De totale buitenlandse schuld in verhouding tot de uitvoer is hoog en vergelijkbaar met het Turkse schuldenniveau, namelijk 2 versus 2,1, per eind 2017. Positief is dat deze ratio in Brazilië een dalende lijn vertoont nadat in 2016 een hoogtepunt werd bereikt op 2,3.’ Volgens Zewuster en Boele blijft door die dalende trend, plys door het veel geringere tekort op de lopende rekening en de grotere valutareserves de totale externe positie van Brazilië sterk. ‘Een extra buffer tegen externe schokken.’
De meest zwakke plek blijft intussen de begrotingspositie, sinds 2015 is dat meer dan 5 procent van het bbp. En dat tekort blijft de komende jaren hoog, zelfs als het hervormingsproces na de verkiezingen met volle kracht wordt voortgezet. ‘De overheidsschuld loopt al sinds 2013 op en komt binnenkort wellicht boven de 80 procent van het bbp. Dat steekt schril af tegen de veel lagere Turkse schuldquote van 30 procent.’
Die voortzetting van het hervormingsproces is overigens niet het meest aannemelijke scenario volgens de strategen, eerder verwachten ze dat Brazilië zal voortmodderen op de ingeslagen weg. ‘Niet de meest wenselijke optie, maar in ieder geval beter dan een scnario waarin de hervormingen worden teruggedraaid.’
Verkiezingen
In oktober zullen de ogen gericht zijn op de verkiezingen in Turkije, die door de Brazilië-correspondent van NRC worden betiteld als ‘de belangrijkste, maar ook de meest onvoorspelbare verkiezingen in Brazilië sinds 1985’. Zewuster en Boele menen desondanks dat een radicale verandering niet zo snel zal volgen. ‘Zelfs als de presidentsverkiezingen niet door een van de centrumkandidaten wordt gewonnen, dan nog zal dankzij de reeds doorgevoerde hervormingen het begrotingstekort volgens ons gelijk iets verbeteren.’
Anderzijds zal een hervormingsgezinde regering het nominale overheidstekort op de korte termijn ‘slechts geleidelijk iets verminderen’ volgens de strategen. ‘Het duurt namelijk enkele jaren voordat besparingen als uitvloeisel van een hervorming van het pensioenstelsel zichtbaar worden.’
Real
De Braziliaanse real heeft sinds het jaarbegin bijna 20 procent verloren, en behoort daarmee tot de zwakst presterende opkomende valuta’s: alleen de Argentijnse peso en de Turkse lira doen het nog slechter.
Als de verkiezingen achter de rug zijn en duidelijk is wie de nieuwe president wordt, zullen de valutamarkten volgens de ABN-strategen tot bedaren komen. ‘Dat gebeurt bovendien op een moment dat de Amerikaanse dollar wat minder aantrekkelijk wordt en de renteverhogingen door de Amerikaanse Federal Reserve in de rest van 2018 en 2019 al zijn ingeprijsd. Andere positieve factoren zijn de door ons verwachte stijging van de grondstoffenprijzen en een herstel van de Chinese yuan.’