Een aantal beleggers kiest ervoor om beleggingen in producenten van fossiele brandstoffen te verkopen. Dit verlaagt de CO2 uitstoot van de beleggingsportefeuille maar beschermt de beleggers slechts gedeeltelijk tegen de risico’s van de klimaattransitie.
De klimaattransitie is meer dan CO2 reductie. Uit eigen onderzoek blijkt zelfs dat minder dan 10 procent van de impact van de transitie het gevolg is van de huidige CO2 voetafdruk van bedrijven. Wij kijken daarbij naar alle toekomstige veranderingen gerelateerd aan de klimaattransitie, van elk onderdeel van een bedrijf, en in elke sector. Vervolgens wordt de impact op de waarde van bedrijven, beleggingen en uiteindelijk de beleggingsportefeuille bepaald. Door de nadruk te leggen op het beheersen van alle risico’s van de klimaattransitie worden naast het verlagen van de CO2 uitstoot, ook de rendement- en risicodoelstellingen gediend.
Noodzaak van progressie is groot
In 2015 hebben regeringen van over de hele wereld in Parijs de handen ineengeslagen om de klimaatverandering aan te pakken op een conferentie die algemeen bekend staat als COP21. Dit heeft ervoor gezorgd dat klimaat ook voor beleggers een belangrijk thema werd. Deelnemers van pensioenfondsen werden tegelijkertijd kritischer, actiegroepen gingen zich roeren en engagement met bedrijven werd opgevoerd.
In 2019 tekenden meer dan 50 financiële partijen samen met hun koepelorganisaties het commitment van de financiële sector aan het Klimaatakkoord in Nederland. Dit Klimaatakkoord heeft tot doel om de CO2 uitstoot in 2030 op een kosteneffectieve wijze met 49 procent te hebben verminderd ten opzichte van 1990. Inmiddels heeft een aantal beleggers ervoor gekozen om afscheid te nemen van beleggingen in producenten van fossiele brandstoffen. Op deze manier wordt de CO2 uitstoot van de portefeuille direct verminderd. Hiermee zijn echter nog niet alle transitierisico’s weggenomen.
Op dit moment vindt in Glasgow COP26 plaats. Deze conferentie wordt gezien als een cruciaal moment voor de wereld. De balans wordt opgemaakt. Welke vooruitgang is geboekt sinds 2015 om klimaatverandering tegen te gaan en welke (nieuwe) toezeggingen worden gedaan? Landen is gevraagd om met ambitieuze doelstellingen voor CO2-reductie in 2030 te komen. De noodzaak is groot.
Uit het nieuwe IPCC rapport van de VN blijkt overduidelijk dat het klimaat is opgewarmd door de mens. De impact van klimaatverandering wordt wereldwijd in de vorm van extreme weersomstandigheden als droogte, stormen en overstromingen steeds heftiger. Een snellere overgang naar een CO2 neutrale wereld is nodig om de ergste klimaatrisico’s te voorkomen.
Transitie verandert bedrijfsmodellen
Bedrijven staan voor de schone taak om zich aan te passen aan deze nieuwe wereld. De transitie heeft een groot potentieel om waarde te creëren, maar kan voor bedrijven ook tot aanzienlijke verliezen leiden.
Onderzoek wijst uit dat de 100 meest uitstotende bedrijven 43 procent van hun marktkapitalisatie kunnen verliezen tegen 2025. Pensioenfondsen zullen zich als vooraanstaande beleggers dan ook bewust moeten zijn van de effecten die de klimaattransitie heeft op deze bedrijven. Financiële markten verschuiven doordat het transitiebeleid, technologie en consumentengedrag de winstgevendheid en bedrijfsmodellen structureel zullen veranderen.
‘Climate Transition Value at Risk’
Om dit transitierisico te beheersen is een maatstaf nodig om het te kunnen meten. Een maatstaf die de financiële impact van klimaatverandering integraal meet is ‘Climate Transition Value at Risk’, oftewel CTVaR. Deze maatstaf gebruikt gedetailleerde, bottom-up scenario’s om de impact van veranderingen in beleid, technologie, industrie en consumentengedrag te beoordelen, waarbij vervolgens de financiële impact van een klimaattransitie op de toekomstige kasstromen van individuele bedrijven en beleggingen wordt gemodelleerd. Hiermee hebben beleggers een concreet handvat voor de vaststelling van de werkelijke impact van de klimaattransitie op beleggingsportefeuilles.
De gangbare klimaatmaatstaven zoals het meten van de huidige CO2 voetafdruk en de focus op naleving van rapportagestandaarden (TCFD) helpen bij het identificeren van uitschieters, zoals producenten van fossiele brandstoffen. Het zegt weinig over de prijs van beleggingen of over de financiële risico’s die gepaard gaan met de transitie. Bedrijven in emissiearme sectoren worden in de gangbare maatstaven beloond terwijl alle andere relevante informatie over de financiële transitierisico’s waarmee deze bedrijven worden geconfronteerd wordt genegeerd. CTVaR meet de mate waarin een bedrijf wordt geherwaardeerd op basis van een volledige klimaattransitie. Op deze manier worden met behulp van CTVaR bedrijven geïdentificeerd die leidend kunnen zijn in de klimaattransitie.
Het goede nieuws voor beleggers is dat CTVaR maatstaf ook wordt gebruikt om een belegbare index te construeren, de Climate Transition Index. Deze CTI index neemt de volgende tekortkomingen van huidige klimaatindices weg:
• alle relevante informatie met betrekking tot de klimaattransitie op de waarde van bedrijven en beleggingen wordt meegenomen;
• de informatie is toekomstgericht, diepgaand en geënt op het pad naar een CO2 neutrale wereld in plaats van een methode gebaseerd op historische / huidige CO2 uitstoot;
• de index houdt rekening met het brede scala aan beleids- en systeemveranderingen voor verschillende goederen, diensten en grondstoffen in overeenstemming met de doelstellingen van het Akkoord van Parijs.
Een snellere overgang naar een CO2 neutrale wereld is nodig om de ergste klimaatrisico’s te voorkomen. De nieuwe CTI-indices bieden beleggers een innovatieve en direct beschikbare oplossing om klimaatrisico’s beter te beheersen.
Een CTI-index tracht de negatieve financiële impact van dalende waarderingen doordat bedrijven een negatieve CTVaR hebben te reduceren. Tegelijkertijd kan worden geprofiteerd van kansen van beursgenoteerde bedrijven die goed gepositioneerd zijn voor de klimaattransitie. Op deze manier worden beleggers is staat gesteld om tegelijkertijd de CO2 uitstoot van portefeuille te reduceren, voldoende rendement te behalen en risico’s te beperken. Uiteraard zijn ook beleggers die de keuze hebben gemaakt om beleggingen in producenten van fossiele brandstoffen te verkopen daarbij gebaat.
Sander Gerritsen is strategisch beleggingsadviseur bij Willis Towers Watson (WTW), dat één van de vier kennispartners is van Fondsnieuws en maandelijks bij toerbeurt een bijdrage schrijft.