Het was herfstvakantie in oktober en dat betekende onder meer dat er nogal wat vakantiegangers de grote plas overstaken om een bezoek te brengen aan New York. Een van de voordelen was dat shoppen in de Big Apple een stuk goedkoper was dan begint dit jaar.
De euro is van bijna 1,00 dollar opgelopen naar inmiddels 1,16 dollar, na eerder geflirt te hebben met 1,20. Ofwel: voor één euro krijg je in de VS een slordige 15 procent meer dan begin dit jaar. Naar aanleiding van die waardestijging hoor je vaak dat de euro dus een sterke munt is. Bij nader inzien blijkt dat een onjuiste gevolgtrekking.
Hoewel we het allemaal weten, lijken we het vaak te vergeten dat er op de wereld meer valuta zijn dan de euro en de dollar alleen. De gemeenschappelijke munt van de twintig Europese landen (over een paar maanden 21 landen, als Bulgarije vaarwel zegt tegen de eigen munt) is zo’n 6 procent in waarde gedaald tegenover de Zweedse krona. Ten opzichte van de Noorse krona is de euro ongeveer evenveel waard als begin van het jaar en de munt verloor terrein ten opzichte van de Poolse en de Tsjechische munt.
En dan is er nog de échte meting. De Champions League-competitie in Europa is begonnen en dat betekent dat iedere deelnemer het opneemt tegen een rijtje tegenstanders. Daar zitten de, relatief gesproken, wat zwakkere broeders tussen. Als je tegen die ploegen wint, dan is dat uiteraard leuk, maar de echte krachtmeting komt als je tegen een sterrenploeg moet aantreden. Bayern München, Real Madrid, Arsenal, dat werk.
Wat die ploegen in de voetbalwereld zijn, is de Zwitserse frank in de Champions League der valuta. Kijken we naar de euro in die valutaire wedstrijd, dan is het beeld ineens compleet anders. De euro/frank-wisselkoers bevindt zich op het laagste niveau sinds de geboorte van de euro. ‘Laagste niveau’ wil zeggen dat de frank nog nooit zo sterk is geweest tegenover de euro. Of, anders gesteld, dat de Europese munt nog nooit zo zwak is geweest tegenover de ‘zwissie’.
Als de euro als munt inderdaad sterker was geworden, dan zou je die kracht tegenover meer munten zien dan alleen de dollar, die door het beleid van Trump in de hoeken zit waar harde klappen vallen dit jaar. Als de euro inderdaad sterker was geworden, dan zouden we die kracht ook tegenover de Zwitserse frank moeten zien. Bij lange na niet. Sterker nog, zoals ik al zei: de euro is tegenover de frank nog nooit zo zwák geweest.
Toen ik laatst een lezing gaf, kwam iemand naar me toe en zei: ‘Je maakt je zorgen over de politieke druk op de Fed, dan moet het toch goed nieuws zijn dat er geen politieke druk in de eurozone is op de ECB.’ ‘Nou’, antwoordde ik…
Er is bij ons geen politieke druk op de centrale bank, dat klopt. Maar de reden waarom die druk er niet is, is dat die niet nodig is, de ECB werkt al mee. Dat de president ervan foto’s publiceert op sociale media waarop ze hand in hand met de voorzitter van de Europese Commissie door het kantoor van de ECB rondloopt, waar ze, op uitnodiging van de bank zelf, praten over beleid in de muntunie, zegt heel erg veel.
De euro als munt is zo sterk als de zwakste schakel. Als ik zo naar de eurozone kijk, dan zie ik dat de zwakste schakels zwakker worden én vrees ik ervoor dat de sterkere schakels in loop der tijd zwakker zullen worden door de komst van de eurobonds, gezamenlijke schulden van de eurolanden. Die zie ik als een soort financiële betonrot: hoe meer er komen, des te zwakker het fundament van de muntunie en dus de euro in de toekomst. Als langetermijnbelegger voel ik me dan ook veel meer senang bij beleggingen in de VS en Zwitserland dan in de eurozone, die in mijn optiek een enorm risico is voor beleggers met het oog op de toekomst.
Waarom? Omdat de euro net een te koop staand huis is dat er prachtig uitziet. Net in de verf gezet, muren en vloeren die eruit zien alsof ze net zijn geschilderd/aangelegd hoewel ze al enige jaren mee gaan. De tuin ligt er zo goed bij, dat er geen grassprietje te zien is dat de verkeerde kant op groeit en zo het idyllisch plaatje verstoort. Maar dan krijgt de blije koper het rapport van de bouwkundige inspectie. De vreugde verdwijnt net zo snel als de koopkracht van de euro sinds 2021 en de koper laat de verkopend makelaar weten dat ontbindende voorwaarden per direct worden ingeroepen. De koop gaat niet door, omdat uit het bouwkundig rapport blijkt dat er vele, ernstige en structurele gebreken achter de mooie façade schuilen.
Edin Mujagić is econoom, beheerder van Beleggingsfonds Hoofbosch en auteur van het boek Keerpunt 1971. Hij schrijft iedere maand voor Investment Officer een ECB Watch over het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank.