Afgelopen week besloot de Fed unaniem de rente onveranderd te laten. Dat was ongetwijfeld tegen het zere been van de president. Die wil dat de rente direct en fors wordt verlaagd. Hij motiveert zijn zienswijze met de bewering dat hij een veel betere intuïtie heeft dan Fed-baas Jay Powell c.s. als het gaat om het gewenste niveau van de rente. Ik ben ervan overtuigd dat hij gelijk heeft!
Laat ik daar direct wel het een en ander aan toevoegen. De Fed heeft misschien minder goede intuïtie dan de president, maar een veel betere kennis van de economische theorie, veel betere kennis van de data en een schier oneindig veel grotere capaciteit op het gebied van economische analyse. Ik denk dat deze drie factoren ruim opwegen tegen het verschil in intuïtie. Zodoende zou ik op het gebied van het monetaire beleid liever de Fed volgen dan de president, ofschoon de Fed natuurlijk niet onfeilbaar is. In weerwil van de titel van deze column, die bedoeld is om de aandacht te trekken, is de intuïtie van de president overigens evenmin onfeilbaar.
In de aanloop naar de verkiezingen van 2016 oreerde Trump dat de rente veel te laag was en dat spaarders daardoor werden benadeeld. In discussies werd ik destijds regelmatig geconfronteerd met de bewering dat, eenmaal gekozen, Trump de Fed onder druk zou zetten om de rente te verhogen. Ik antwoordde daar op dat hij dan de eerste Amerikaanse president zou zijn die ik mij kan herinneren die zich in zijn ambtstermijn een hogere rente wenst. Dat gebeurde ook niet; eenmaal president was Trump plots een voorstander van lage rente. Zie daar het opportunisme van politici, of in dit geval van de politicus/zakenman.
De draai van Von der Leyen
Dat ook Europese beleidsmakers van mening kunnen veranderen, bewijst commissievoorzitter Ursula von der Leyen. Vorig jaar verraste zij vriend en vijand al met de suggestie dat de Commissie met een ‘Omnibus’ zou komen om regelgeving te stroomlijnen. Nu heeft ze een ‘concurrentiekompas’ gelanceerd en stelt ze zich onder andere ten doel om de rapportageverplichtingen voor bedrijven in het kader van diverse duurzaamheidswetten met een kwart te verminderen.
Ik roep al jaren dat al die regels en rapportageverplichtingen weinig opleveren, een hoop kosten en zodoende ten koste gaan van de welvaart. Zo’n betoog is geen succesvol verdienmodel voor mij persoonlijk gebleken. Als ik als ZZP-er erop uit was om zoveel mogelijk opdrachten binnen te halen, had ik beter eerst eens een cursus voor ‘duurzaamheidsgoeroe’ kunnen volgen, in mijn geval de cursus voor beginners. Maar je hebt een overtuiging of je hebt die niet – en de ene overtuiging is de andere niet.
Hoewel ik me niet snel verbaas over de acties van Europese beleidsmakers, moet ik zeggen dat het nieuwe initiatief van Von der Leyen mij heeft verrast. Ze wil nu dereguleren wat ze in haar eerste termijn met zoveel enthousiasme heeft gereguleerd. Dat is een behoorlijke ommezwaai. Eerlijk gezegd zakt mijn broek er een beetje van af. Maar: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald, dus ik heb de broek weer snel opgetrokken.
De vraag is natuurlijk of de voorgestelde deregulering ook daadwerkelijk zal worden geëffectueerd. Dat zal nog niet meevallen. Als je jaren bezig bent met het bedenken van steeds meer regels, dan creëer je hele legers van regelopstellers, handhavers, rapporteurs, controleurs en wat dies meer zij. Al die mensen zien hun belangen geschaad als het opeens de andere kant opgaat. Bedrijven die al fors hebben geïnvesteerd in systemen en procedures om aan alle ingevoerde regels te voldoen, zullen balen als blijkt dat een deel van die inspanningen onnodig was. Zo krijg je een discussie waarin velen zich primair laten leiden door waar ze mee bezig zijn. Het belangrijkste thema – de concurrentiekracht van de Europese economie, waarop onze welvaart en die van toekomstige generaties is gebaseerd – dreigt daardoor naar de achtergrond te verdwijnen. Kortom, ik heb er een hard hoofd in. Maar ja, dat is in hoge mate intuïtie.
Han de Jong is voormalig hoofdeconoom van ABN Amro. Hij schrijft wekelijks voor Investment Officer over economie en markten. Meer informatie over zijn visie kunt u lezen op Crystal Clear Economics.