De druk die president Trump uitoefent op de Federal Reserve neemt toe. Deze week vinden waarschijnlijk de hoorzittingen in de Senaat plaats met Stephen Miran, de door Trump genomineerde nieuwe Fed-bestuurder die in ieder geval de tot eind januari lopende zittingstermijn van de onlangs opgestapte Adriana Kugler zal uitdienen.
Ik vermoed dat alle Democraten tegen zijn benoeming zullen stemmen, maar aangezien de Republikeinen 53 van de 100 zetels in de Senaat hebben, lijkt het mij een uitgemaakte zaak dat Miran zal worden benoemd. Toch zullen deze hoorzittingen spektakel kunnen opleveren omdat de Democraten hem het vuur na aan de schenen zullen leggen. Niet alleen is Miran min of meer de architect, of tenminste een van de architecten van het handelsbeleid van Trump, ook heeft hij in het verleden gepleit voor een minder onafhankelijke centrale bank. Eenmaal in functie zal hij zeker direct aansturen op aanzienlijke renteverlagingen.
Tweespalt in bestuur verlamt een organisatie
Er wordt binnen het beleidscomité van de Fed momenteel verschillend gedacht over het rentebeleid. Meningsverschillen in een bestuur mogen; die zijn zelfs gezond en wenselijk. Maar dan wel met wederzijds respect. Als dat ontbreekt, dreigt tweespalt. Met Miran in het bestuur lijkt mij tweespalt gegarandeerd. Dat creëert een onplezierige werkomgeving binnen de hele organisatie. We zullen zien of Miran nog voor de volgende rentevergadering op 16 en 17 september benoemd kan worden, zodat hij dan al mee kan stemmen.
Inmiddels neemt de druk op de van hypotheekfraude beschuldigde bestuurder Lisa Cook toe. Trump zegt dat hij haar heeft ontslagen. Cook vertrekt bepaald niet zonder slag of stoot. Ze ontkent de beschuldigingen en vecht het recht aan dat de president meent te hebben om haar te kunnen ontslaan. En ja, Trump heeft geen sleutel van het gebouw en kan haar niet fysiek met een kartonnen doos vol persoonlijke eigendommen op straat zetten. Als het niet zo’n serieuze zaak was, zou je bijna lachen om deze ‘soap’.
Wat Powell ook zei in Jackson Hole
Los van al dit geharrewar zijn de twee belangrijkste vragen of (forse) renteverlagingen opportuun zijn en hoe onafhankelijk de centrale bank eigenlijk moet zijn. Tijdens zijn speech op de conferentie in Jackson Hole heeft Fed-baas Powell de deur wagenwijd opengezet voor een spoedige renteverlaging. Hij zei echter ook iets wat mij doet vermoeden dat hij geen voorstander is van een reeks renteverlagingen. Volgens de meest recente cijfers stagneert de banengroei. Powell zei daarover dat de arbeidsmarkt ondanks die zeer magere banengroei vooralsnog onverminderd krap blijft.
En wat betreft de onafhankelijkheid van de centrale bank – wij zijn in Europa over het algemeen heel tevreden met hoe de ECB is georganiseerd. Toch zijn bij de onafhankelijkheid van de ECB ook wel kanttekeningen te plaatsen. Zo is de huidige president van de centrale bank, Christine Lagarde, een oud-politicus. De Fed is nooit geleid geweest door een oud-politicus. Daarnaast valt er veel voor te zeggen om het begrotingsbeleid en het monetaire beleid te coördineren. Maar dan natuurlijk liefst wel met de doelstelling van prijsstabiliteit hoog in het vaandel.
‘Fiscal dominance’
Een andere kanttekening is dat begrotingstekorten en overheidsschulden zo ver kunnen zijn opgelopen dat het monetaire beleid noodgedwongen in dienst komt te staan van het begrotingsbeleid. Economen noemen dat ‘fiscal dominance’. Daar is geen objectieve maatstaf voor, maar wanneer centrale banken grote hoeveelheden overheidspapier kopen, kwalificeert zo’n situatie voor die typering. De ECB heeft wat dat betreft de laatste tien jaar een alleszins verdienstelijk partijtje meegeblazen.
Bovendien heeft de ECB het ‘Transmission Protection Instrument’ in het leven geroepen. Hoewel dat nog nooit is ingezet, geeft het de ECB de mogelijkheid om staatsleningen te kopen van een land waarvan de rente naar de zin van de ECB te ver stijgt ten opzichte van andere landen. Daarmee vervaagt het onderscheid tussen begrotingsbeleid en monetair beleid.
Uiteindelijk draait het allemaal om de vraag of de inflatie oploopt of niet. De afgelopen jaren is gebleken hoezeer mensen inflatie verafschuwen. Ik ben er daarom van overtuigd dat beleidsmakers die inflatie veroorzaken uiteindelijk door de kiezers worden weggestemd. Wie er precies in het beleidscomité van een centrale bank zit, maakt dan op langere termijn wellicht minder uit dan je zo zou denken.
Han de Jong is voormalig hoofdeconoom van ABN Amro. Hij schrijft wekelijks voor Investment Officer over economie en markten. Meer informatie over zijn visie kunt u lezen op Crystal Clear Economics.