De Europese verontwaardiging was niet van de lucht. Wat denkt die Trump wel niet? Dat hij ons in zijn National Security Strategy wel even de les kan lezen? Waar bemoeit hij zich mee?
In zijn eerste regeerperiode begon Trump een handelsoorlog met China. Ik was toen een keer bij een lunchbijeenkomst van vakbroeders in New York. Een econoom van Democratische huize sprak ons toe. Hij bekritiseerde het protectionistische beleid van Trump. Schuchter vroeg ik of het geen tijd werd dat iemand China eens aanpakte en aansprak op de onevenwichtige handelspraktijken die dat land erop nahoudt. Dat zag ik helemaal verkeerd, zei de spreker, bijna net zo verkeerd als Trump. Toen Biden een paar jaar later president was, werd het assertieve beleid jegens China gewoon doorgezet. Biden schakelde zelfs nog een paar tandjes bij.
Alles wat Trump zegt, is onjuist of gelogen, lijkt standaard de reactie. Als je daar niet aan meedoet, laat je al snel de verdenking op je dat je een Trump-aanhanger bent. Dat ben ik niet. Maar het is de moeite waard om na te denken over wat hij zegt. Dan kun je het altijd nog verwerpen.
Lange tijd dachten we dat toenemende welvaart in andere delen van de wereld daar vanzelf tot democratie zou leiden. Iedereen zou uiteindelijk worden zoals wij. Dat bleek een spectaculaire misvatting. Ook hebben we lang gedacht dat we internationale vrijhandel op basis van een gelijk speelveld konden bereiken door samenwerking en overleg. Dat is moeilijker gebleken dan verondersteld. Westerse bedrijven kregen toegang tot de Chinese markt, maar moesten hun technologie wel verplicht delen met Chinese partners. Je kunt het toch moeilijk anders zien dan dat China daar nu de vruchten van plukt ten koste van het westen.
Mijn interpretatie van de nieuwe National Security Strategy is dat Trump de hegemonie van de VS wil bestendigen om de Amerikaanse ‘way of life’ te garanderen. Economische kracht is daarbij een belangrijk middel, misschien wel het belangrijkste middel.
Terwijl er bij ons stemmen opgaan die zeggen dat de VS onder Trump geen betrouwbare bondgenoot meer is, lees ik iets anders. In termen van economie en politiek is er meer dat ons met de VS verbindt dan ons scheidt. Trump ziet Europa mijns inziens nog altijd als een belangrijke en noodzakelijke bondgenoot. Maar dan vooral als bondgenoot in een strategisch krachtenveld waarin macht, concurrentie en afschrikking centraal staan. Dat is een wereldbeeld dat wij kennelijk niet delen. Nog niet…
De relatieve economische kracht van Europa is de laatste decennia echter verminderd en militair heeft Europa nooit zijn verantwoordelijkheid genomen. Dat laatste is recent fundamenteel veranderd. Nu de economische kracht nog.
Kijk alleen al naar de voor Duitsland essentiële auto-industrie en zie hoe die wereldwijd door Chinese producenten onder de voet dreigt te worden gelopen. et onderstaande plaatje laat zien dat de Chinese auto-export binnen enkele jaren is gegroeid van tamelijk onbeduidend tot meer dan anderhalf keer de totale binnenlandse productie in Duitsland. We kunnen ons ergeren aan de woorden van Trump, maar eerlijk gezegd is het voor Europa twee voor twaalf.
Bron: Macrobond
Dan is er in Europa ook ergernis over wat Trump in zijn National Security Strategy zegt over onze culturele waarden. Daar gaan we natuurlijk zelf over. Mijn indruk is dat we wat dat betreft eieren op ons hoofd hebben. Migratie is al lang een hoofdpijndossier in Europa en laten we in Nederland vooral niet vergeten dat er bij ons met regelmaat kabinetten vallen over dat onderwerp.
Het is populair om alles wat Trump zegt als onzin en misschien wel als gevaarlijk af te doen. Verstandiger lijkt mij om er serieus over na te denken. Wellicht moeten we onze eigen National Security Strategy formuleren.
Han de Jong is voormalig hoofdeconoom van ABN Amro. Hij schrijft wekelijks voor Investment Officer over economie en markten. Meer informatie over zijn visie kunt u lezen op Crystal Clear Economics.