Robeco gaat voortaan ook ETF’s aanbieden. Nu is Robeco niet de eerste actieve belegger met ETF’s in het assortiment. Bovendien ligt dit in het verlengde van de kwantitatieve strategieën, die het bedrijf nu al in fondsvorm kan aanbieden.
Ongetwijfeld zal dit bijdragen aan de verdere groei van het marktaandeel van ETF’s. Maar beleggen met behulp van ETF’s is tegenwoordig wat anders dan indexbeleggen. Dit gaat dus niet langer over de keuze tussen actief en passief. De meer recente ETF’s worden vooral gebruikt om zeer actief te beleggen. Er is zelfs een toekomst na de ETF’s.
ETF als disruptieve innovatie
In het verleden waren er actieve fondsen die een relatief hoge vergoeding rekenden, terwijl ze nauwelijks afweken van de index. Voor een assetmanager is afwijken van de index een risico. De performance kan immers mee-, maar ook tegenvallen met alle reputatierisico’s tot gevolg. Alleen kent de combinatie van een relatief hoge vergoeding en een lage tracking error alleen maar verliezers. Onder de noemer van ‘indexhuggers’ of ‘closet-indexing’ zijn al die fondsen wel geïdentificeerd en verdwenen. Voortaan betekent actief beleggen dat er ook daadwerkelijk wordt afgeweken van de index. Voor wie passief wilde beleggen, was een ETF de voor de hand liggende keuze.
Voordelen ETF in de huidige omgeving
Het verschil tussen ETF’s en fondsen gaat verder dan dat ETF’s alleen in de index beleggen. ETF’s zijn namelijk veel flexibeler en transparanter dan beleggingsfondsen. Aan de achterkant is de structuur van beleggingsfondsen nog bepaald archaïsch. Zo kan het meerdere dagen in beslag nemen om een fonds te verkopen en wie met de opbrengst weer een fonds wil kopen is soms zelfs een week verder. De infrastructuur bij beleggingsfondsen is verouderd en niet meer van deze tijd. Het lijkt wel of ze een belangrijke digitaliseringsslag hebben gemist. De enige bedrijven in de wereld die nog gebruik maken van de fax zijn de bedrijven die beleggingsfondsen administreren. Dit is een groot verschil met de ETF’s. Die kunnen elk moment op de beurs worden verhandeld en in plaats van een week, kan dezelfde transactie in enkele seconden worden voltooid.
Betere beleving met ETF’s
Voorheen kregen beleggende cliënten eens per kwartaal een overzicht. Op zo’n overzicht maakt het niet uit of er wordt belegd in beleggingsfondsen of in ETF’s. Dat veranderde al enigszins met de komst van online bankieren, maar de meeste mensen keken vooral ’s avonds als de beurzen al waren gesloten. Wel gaven beleggingsfondsen een totaal andere beleving dan ETF’s. Als de beurs de ene dag steeg en de dag daarna daalde, dacht de belegger dat er iets aan de hand was met de portefeuille. Dat komt omdat koersen van beleggingsfondsen nu eenmaal met vertraging werden doorgeven. Wie dacht dat na een prachtige beursdag de portefeuille was gestegen, kwam soms bedrogen uit omdat de beurs de dag daarvoor was gedaald. In het tijdperk van de beleggingsapp kan dit eigenlijk niet meer. Mensen met apps controleren hun portefeuille vaak meerdere keren per dag en hebben daardoor veel meer behoefte aan real time informatie.
Beter inzicht in de structuur van de portefeuille
Een groot voordeel van ETF’s ten opzichte van beleggingsfondsen is de transparantie. Nu worden de onderliggende posities van actieve beleggingsfondsen vaak maanden later doorgegeven. Wie die data gebruikt om meer inzicht te krijgen in bijvoorbeeld de regioverdeling of de sectorverdeling kijkt feitelijk naar de portefeuille van enkele maanden terug. Het voordeel van ETF’s is dat ze dagelijks volledig transparant zijn. Dat is niet alleen relevant voor individuele beleggers, maar ook professionele beleggers moeten veel moeite doen om de juiste data binnen te krijgen, soms ook omdat actieve beleggers hun positie niet real-time willen delen met de markt. Op het moment dat de onderliggende data steeds meer gebruikt wordt om beleggers inzicht te geven in de portefeuille neemt het belang van goede informatie toe.
Nieuwe disruptieve innovatie
In de afgelopen jaren zijn er steeds meer regels gekomen, die beleggers moeten beschermen. Zo is het tegenwoordig verplicht voor elk fonds of ETF om informatie te leveren met daarin essentiële beleggingsinformatie. Voor Nederlandse beleggers is het ook nog eens verplicht dat die informatie is opgesteld in het Nederlands. Het resultaat is echter dat beleggingen zonder dergelijke informatie niet meer aangekocht kunnen worden, waardoor het totale assortiment fors is ingeperkt. Zelfs als een fonds of ETF zonder die informatie beleggingsinhoudelijk overduidelijk het beste alternatief is, is er het alles overstijgende belang om vooral te voldoen aan wet- en regelgeving. Ook zijn sommige fondsen en ETF’s niet meer beschikbaar omdat de leverancier weigert een platformvergoeding te betalen, feitelijk niets meer dan een verkapte kickback fee.
Er is gelukkig één categorie beleggingen die dit probleem niet heeft en dat zijn individuele aandelen (en vaak ook individuele obligaties). Bijkomend voordeel van beleggen in individuele aandelen zijn de nog lagere kosten en maximale transparantie. Met de komst van kunstmatige intelligentie kan een algoritme straks een fonds of een ETF vervangen. De asset-managers van de toekomst verkopen geen beleggingsfondsen en ETF’s meer, maar een kunstmatig intelligent algoritme om de beste portefeuille samen te stellen.
Han Dieperink is chief investment strategist bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co.