Tijdens mijn studietijd eind jaren tachtig had ik als één van de weinige studenten de beschikking over een Apple II computer. Een groot verschil tussen de tekstverwerker van Apple toen en de gemiddelde tekstverwerker op een PC was WYSIWYG, acroniem voor What You See Is What You Get. Op het scherm was het document zichtbaar zoals het ook werd geprint, Apple liep ook toen al ver vooruit op de concurrentie.
Nu is mijn beste investering ooit een cursus tien vingers blind typen. Met zo’n driehonderd aanslagen per minuut waren de opdrachten snel klaar. Bedenk dat er in die tijd nog typekamers waren waar geschreven of gesproken teksten werden uitgewerkt. Voor elke opdracht moest iedere student eerst de bibliotheek in, voor een uitgebreid onderzoek naar de bronnen.
Als een boek niet beschikbaar was in de universiteitsbibliotheek, dan kon je altijd nog naar de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, waar uiteindelijk de gezochte informatie na lang zoeken van een microfiche kon worden uitgeprint. Zo was je voor twee bladzijden bronmateriaal al snel een hele ochtend bezig. Het grote verschil met vandaag zit vooral in de snelheid en accuratesse van het zoeken. Zoekmachines werken op het internet net zo snel in de eigen opgeslagen documenten in de cloud als op het internet. Een ochtend zoeken is teruggebracht tot enkele seconden.
Nu is er sprake van een nieuwe revolutie die snel populair aan het worden is en dat is ChatGPT. GPT staat voor Generative Pre-Trained Transformer. Het is een chatbot dat door het bedrijf OpenAI is gelanceerd in november vorig jaar. Dit is een zelflerend programma dat goede en betrouwbare antwoorden kan formuleren op complexe vragen. Verder kan het zelfs antwoord geven op vervolgvragen en ook fouten toegeven. Daarmee begint de computer steeds meer op een mens te lijken en in combinatie met de verbeteringen op het gebied van spraaktechnologie kunnen in snel tempo veel menselijke taken worden overgenomen.
Het controleren van een rekening, het doen van betalingen en het volgen van beleggingen is nu mogelijk via simpele en intuïtieve vragen. Maar ChatGPT is meer dan een veredelde klantenservice. Het kan ook worden gebruikt om financiële data te analyseren en is daar in snel tempo beter in dan de gemiddelde analist. Dat komt omdat één persoon onmogelijk alle relevante informatie kan verzamelen, lezen en analyseren. De machine heeft altijd een voorsprong. Wel kan de mens op basis van al die informatie betere beslissingen nemen en daardoor ook veel sneller werken.
ChatGPT is ook veel beter dan de mens in staat zijn om trends en patronen te herkennen. Handig voor beleggers, maar bijvoorbeeld ook voor al die medewerkers bij de banken die onderzoek doen naar bijvoorbeeld witwassen of die bedrijven screenen op basis van alle onderdelen die komen kijken bij een duurzaamheidsanalyse. ChatGPT heeft wel zijn beperkingen. Het kan geen goed onderscheid worden gemaakt tussen feit en fictie. De output kan goed ogen, maar tegelijkertijd kan het volkomen onzin zijn. Verder is het onmogelijk voor ChatGPT om de toekomst te verbeelden, daarin verschilt de mens essentieel van de machine. Verder is communicatie veel meer dan alleen taal. Desondanks zal ChatGPT er voor zorgen dat taken in veel dienstverlenende beroepen veel sneller succesvol kunnen worden afgerond. Overigens staat ChatGPT niet alleen.
Het verschil dat ChatGPT maakt, zit vooral in de succesvolle output. Eerder kwam Meta met Galactica, een kunstmatige intelligente machine die getraind is door 48 miljoen wetenschappelijke publicaties te bestuderen, alleen bleek deze machine zoveel betrekkelijke onzin te spuien dat die na 2 dagen werd uitgezet. Verder kan Google niet achterblijven en zal het met een eigen versie van ChatGPT moeten komen.
Voor online beleggers kan ChatGPT binnenkort antwoorden geven op complexe persoonlijke vragen over pensioenen, financieringen en beleggingen. ChatGPT kan vooral in zo’m complexe omgeving met veel regels uitstekend uit de voeten. Iedereen, ook iedere advocaat wordt geacht de wet te kennen, maar in de praktijk is alleen ChatGPT alwetend. Toch kan de chatbot het persoonlijke financieel advies niet vervangen, maar wel uitstekend ondersteunen.
ChatGPT zal er voor zorgen dat financiële markten efficiënter worden. De efficiënte marktheorie gaat er immers van uit dat beslissingen worden genomen op basis van alle bekende informatie. Dat is met de ondersteuning van ChatGPT een stuk eenvoudiger geworden. Uiteindelijk is het net als de Apple II en de komst van de zoekmachine een enorme impuls voor de productiviteit en zorgt het daardoor voor meer economische groei. Voor de goede orde, deze tekst is niet geschreven met behulp van ChatGPT, mocht dat in de toekomst wel zo zijn dan hoort er wat mij betreft een speciale disclaimer bij.
Han Dieperink is chief investment strategist bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co. Zijn bijdragen op Investment Officer verschijnen op dinsdag.