De snelle opkomst van generatieve kunstmatige intelligentie valt samen met een debat over de ethiek van kunstmatige intelligentie. Mensen hebben moeite met het feit dat kunstmatige intelligentie een beslissing mag nemen, zelfs wanneer zo’n besluit overduidelijk beter is dan wanneer een mens die zou nemen.
Neem bijvoorbeeld het gebruik van kunstmatige intelligentie om auto’s autonoom te laten rijden. Op dit moment vallen er meer dan 600 verkeersslachtoffers per jaar in Nederland, onder meer veroorzaakt door mensen die al dan niet onder invloed van lachgas al tiktokkend en whatsappend een ander wat aandoen. Wanneer een robot de auto zou besturen, daalt dat aantal waarschijnlijk snel tot minder dan 200 doden per jaar. Toch doen we dat niet. We geven de voorkeur aan de hogere kans dat iemand anders ons wat aandoet dan dat we machine laten beslissen over leven en dood.
De oplossing van het autonome rijden zit in de combinatie van mens en machine. Zo hebben veel mensen er waarschijnlijk weinig moeite met het autonoom rijden op snelwegen, zo lang de mens in steden en dorpen maar achter het stuur blijft zitten. Verder zullen we steeds vaker zien dat de machine ingrijpt wanneer er gevaar dreigt.
Diezelfde discussie over het gebruik van kunstmatige intelligentie speelt ook bij beleggen, gelukkig wel met minder verstrekkende gevolgen. Uit een onderzoek van het beleggingsplatform eToro blijkt dat 40 procent van de beleggers geen moeite heeft met het beheer van hun portefeuille door een machine. Nu is dat onderzoek uitgevoerd onder ‘retail traders’, wat doet vermoeden dat deze mensen bovengemiddeld veel handelen. Waarschijnlijk zijn ze ook al klant bij eToro, zodat ze toch al een voorkeur hebben voor een fintech-oplossing. Juist in de dag- en flitshandel wordt kunstmatige intelligentie al bovengemiddeld vaak gebruikt, simpelweg omdat algoritmes sneller reageren dan de mens. Het gebruik draagt bij aan een hoge acceptatiegraad, zeker als er geld mee kan worden verdiend.
De meest succesvolle beleggingsstrategie ooit
Toch zullen ook veel particuliere beleggers weinig moeite hebben met het beheer door een machine. Een belangrijk deel van de portefeuilles wordt immers nu al samengesteld op basis van algoritmes waar de menselijke invloed minimaal is. Het is zelfs de meest succesvolle beleggingsstrategie ooit. Dit gaat natuurlijk over indexbeleggen. Beleggers accepteren blind de aanpassingen in de index. Wellicht is nog te achterhalen waarom het ene aandeel in de index wordt geruild voor het andere aandeel, maar de individuele belegger heeft geen enkele invloed op deze aanpassing. Het voelt alsof de machine voor deze belegger beslist.
Gelet op de grote populariteit van indexbeleggen onder jongeren, zal de acceptatie op dit gebied snel toenemen. Volgens het onderzoek van eToro staat zelfs 71 procent van de respondenten tussen de 18 en de 44 jaar welwillend tegenover het gebruik van kunstmatige intelligentie bij beleggen, ook omdat bijna een derde (!) van de jongeren nu al diensten gebruikt als ChatGPT om een betere beleggingsbeslissing te nemen.
Zolang er maar goed over is nagedacht
De belangrijkste reden die wordt genoemd om kunstmatige intelligentie bij beleggen toe te passen is niet dat de computer betere beslissingen kan nemen, maar vooral dat daarmee veel kostbare researchtijd kan worden bespaard. Pas op de tweede plaats komt het geloof dat kunstmatige intelligentie zorgt voor een beter uitkomst. Toch weerhoudt dit diezelfde groep er niet van om daarnaast een duidelijke voorkeur te hebben voor aandelen als Nvidia die kunstmatige intelligentie mogelijk maakt. Dat laat maar weer zien dat mensen aan de ene kant in staat zijn om volkomen rationele beslissingen te nemen en een moment later zich volledig overgeven aan hun eigen intuïtie.
Het grote voordeel voor kunstmatige intelligentie is dat bijna nergens de hoeveelheid data zo groot en complex is als op het gebied van beleggen. Het is simpelweg te veel voor één persoon om dat allemaal te overzien, laat staan om op basis daarvan de juiste beslissing te nemen. Kunstmatige intelligentie is bovendien in staat om gebruik te maken van het hardnekkige intuïtieve gedrag van menselijke marktparticipanten. Eén van mijn stelregels voor wat betreft beslissingen in een beleggingsproces is dat foute besluiten eigenlijk niet bestaan. Er zijn wel besluiten waar kennelijk niet goed over is nagedacht. Het voordeel van kunstmatige intelligentie is in ieder geval dat er, althans kunstmatig, over is nagedacht.
Han Dieperink is chief investment strategist bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co. Zijn bijdragen op Investment Officer verschijnen op dinsdag.