Voor beleggers is de Nederlandse thuismarkt relatief klein, maar wel opvallend goed gespreid. Wat dat betreft hebben beleggers die zich beperkten tot de thuismarkt geluk.
Aan de Nederlandse beurs waren altijd veel multinationals genoteerd en wie een mandje Nederlandse aandelen kocht, was meteen internationaal gespreid, inclusief een groot positie in de Verenigde Staten en de dollar. Wie een nog beter gespreide portefeuille wilde hebben, kon daarnaast nog wat Zwitserse bedrijven kopen, al was het alleen maar om de sector farmacie in te vullen. Hoewel de IT-sector vooral bestaat uit Amerikaanse bedrijven is het gewicht van IT in de AEX groter dan in de S&P 500. Opnieuw heeft Nederland het geluk dat dit keer de kern van de value-chain van kunstmatige intelligentie in Nederland is genoteerd.
De toenemende populariteit van kunstmatige intelligentie wordt wel gekoppeld aan de Magnificent Seven. Dit zijn zeven grote Amerikaanse IT-bedrijven die actief zijn op het gebied van kunstmatige intelligentie. Nvidia levert de technologie en bedrijven als Apple, Microsoft, Amazon, Google, Meta en Tesla gebruiken die technologie om kunstmatig intelligente toepassingen te ontwikkelen in de cloud.
Wie top down naar de cloud kijkt, zal zien dat een groot deel van de toegevoegde waarde in de cloud voor rekening van Nvidia komt. Het overgrote deel van de apparatuur in de cloud is bulk. De server-, opslag- en netwerkcomponenten zijn tegen een redelijke prijs overal te koop. Het is dankzij de chips van Nvidia, samen met de software en services van Nvidia, dat de cloud met behulp van kunstmatige intelligentie tot leven is gekomen. In theorie zou Nvidia zelf een cloud kunnen starten die veel krachtiger is dan die van de concurrentie, maar voorlopig profiteert het bedrijf van de diepe zakken van haar cliënten.
Kunstmatige intelligentie
Nvidia is essentieel voor de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Het is in de geschiedenis niet vaak voorgekomen dat een bedrijf precies het juiste product heeft op het juiste moment. De huidige groei van Nvidia is dan ook ongekend. Natuurlijk zal het succes worden gekopieerd, maar in tegenstelling tot bij CPU’s komt er bij de kunstmatige intelligentie uit GPU’s relatief veel software kijken. Daarmee heeft Nvidia dus een stevige voorsprong op de concurrentie. Maar het kan nog beter. Die concurrentie zijn samen met Nvidia afhankelijk van slechts één bedrijf en dat is het Nederlandse ASML. Daarmee is dit bedrijf uit Veldhoven er wederom in geslaagd om tot de kern te behoren van de nieuwste technologie. ASML is nu het kloppende hart van de kunstmatige intelligentie. ASML was eerder al verantwoordelijk voor het succes van de iPhone. Zonder de technologie van ASML zou de iPhone nooit de huidige functionaliteit hebben en zouden de batterijen zo leeg zijn. Veel rekenkracht en tegelijkertijd een relatief laag energieverbruik is ook de basis voor de chips van Nvidia.
ASML heeft gedurende de Grote Financiële Crisis vakkundig afgerekend met concurrenten als Canon en Nikon. De investering in de nieuws EUV-technologie vergde veel geld en een lange adem, maar dat is het dubbel en dwars waard. De lithografiemachines maken het mogelijk om meer transistors op een chip te plaatsen, waarmee chips krachtiger en efficiënter worden. De machines van ASML zijn complex en het bedrijf maakt optimaal gebruik van lokale toeleveranciers, waardoor het succes van ASML niet eenvoudig is te kopiëren. China is een belangrijke klant van ASML en wordt nu door de Amerikanen gedwongen om een eigen ASML op te zetten, maar het zal nog jaren duren voordat dit land in de buurt komt van het bedrijf uit Veldhoven.
Nu is deze ontwikkeling bij ASML de markt niet ontgaan. De koers van een aandeel ASML is in de afgelopen jaren dan ook sterk gestegen. Sinds de afsplitsing van Philips in 1995 is het de omzet van het bedrijf gemiddeld elk jaar met 17 procent gestegen. Het uitbreiden van die omzet door het winnen van marktaandeel is niet meer mogelijk, want het bedrijf is effectief monopolist. Dit jaar zal de omzet naar verwachting met 30 procent stijgen. Het voordeel van een monopolist zijn ook de hoge marges. In 2020 ging de brutomarge voor het eerst door de 50 procent en in de komende jaren moet een brutomarge van 55 procent mogelijk zijn.
Semiconductorsupercyclus
Het rendement op het eigen vermogen gaat dan door het dak. In 2022 was dat nog 58 procent, in 2022 64 procent en dit jaar komt waarschijnlijk boven de 80 procent uit. De groei van ASML wordt nu bepaald door het tempo waarin het bedrijf kan uitbreiden. Wellicht dat kunstmatige intelligentie daarbij nog kan helpen. Het orderboek zit vol en door het feit dat zowel Europa als de Verenigde Staten minder afhankelijk willen zijn van chipsfabrieken in Azië, worden er in snel tempo meer chipsfabrieken bijgebouwd. Het risico bestaat dat er op een gegeven moment sprake is van overcapaciteit, maar de semiconductorsupercyclus is voorlopig niet voorbij.
Vroeger draaide alles bij chips om PC’s. Later werd daar de mobiele telefoon aan toegevoegd. Nu zijn er steeds meer toepassingen. Big Data, de cloud, internet-of-Things, 5G-telefonie, toegevoegde realiteit en nu ook kunstmatige intelligentie. Het draait allemaal om chips en daarmee draait alles om ASML.
Han Dieperink is chief investment strategist bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co. Zijn bijdragen op Investment Officer verschijnen op dinsdag.