De Bank of England verraste onlangs met een renteverhoging van 0,15 procent naar 0,25 procent. Daar maakte de gouverneur van de centrale bank overigens geen vrienden mee, maar dat terzijde. Belangrijker is dat de Bank of England niet de enige centrale bank in meer ontwikkelde landen zal zijn die de rente verhoogt.
Volgend jaar zullen de ECB en Bank of Japan, nog meer dan nu, de outliers zijn met hun nog steeds bijzonder ruime monetaire beleid.
De grafiek hieronder kan waarschijnlijk heel 2022 mee. Deze laat het percentage zien van centrale banken in zowel meer ontwikkelde als opkomende landen dat de rente aan het verhogen is. In opkomende landen ligt dit percentage al tegen de 60 procent, één van de redenen waarom opkomende markten weer zijn achtergebleven.
Volgend jaar loopt ook het percentage voor ontwikkelde landen flink op, is mijn verwachting. De inflatie is (te) hoog en het ligt niet in de lijn der verwachting dat ze zomaar even terugvallen richting de 2 procent. Daar komt bij dat de arbeidsmarkten, zeker die in de VS, krapper zijn dan centrale banken zouden willen. Dat verhoogt de kans op - de door veel centrale bankiers gevreesde tweede-ronde - effecten.
Meer centrale banken die overschakelen naar krapper monetair beleid betekent een tegenwind voor aandelenmarkten. Die hebben de afgelopen jaren onherroepelijk geprofiteerd van de enorme hoeveelheid gratis geld die centrale banken hebben gecreëerd. Als dat deels wordt teruggedraaid, zou het niet vreemd zijn als dat ook terug te zien is in de koersen van aandelen. Wat in ieder geval anders wordt dan we de afgelopen jaren gewend zijn, is dat (onverwachte) tegenvallers niet vanzelfsprekend worden opgevangen door centrale banken.
Het vereist volgend jaar een signficante verzwakking van de economische groei en/of een forse correctie op de beurzen om centrale banken van hun verkrappingspad af te laten wijken. De kans is overigens best groot dat die afzwakking of correctie er gaat komen. Zeker in Europa zorgt de combinatie van nieuwe lockdowns en een energiecrisis ervoor dat de groeiverwachtingen in rap tempo naar beneden worden bijgesteld.
In de VS liggen de groeizorgen meer richting de tweede helft van het jaar, maar de vlakkere yieldcurve wijst ook hier op flink lagere groei. En aandelenmarkten lijken al een tijdje klaar voor een correctie, gelet op de hoge inflatie, een groeiend aantal bubbel-indicators die op rood staan, en het feit dat beleggers de winst- en omzetgroei van bedrijven te ver extrapoleren. De combinatie van lagere beurskoersen en centrale banken die minder verkrappen dan nu wordt verwacht, zou overigens een bijzonder goed moment zijn om risico toe te voegen.
Jeroen Blokland is oprichter van True Insights, een nieuw platform dat onafhankelijke research biedt die klanten in staat stelt goed gediversifieerde multi-asset portefeuilles samen te stellen. Blokland was laatstelijk hoofd multi-assets bij Robeco. Hij levert wekelijks op donderdag een “grafiek van de week” aan Fondsnieuws.