Het reilen en zeilen op de financiële markten wordt nog steeds vertroebeld door de wispelturige acties en impulsieve reacties van de Amerikaanse president. Tot vervelens toe.
Veel samenhang lijken de beslissingen van president Trump niet te bevatten, want de gevolgen zijn in de eerste plaats schadelijk zijn voor de eigen economie: een allegaartje van capricieuze invallen die onvoorzienbare plotwendingen veroorzaken. Daarbovenop heeft China de VS schaakmat weten te zetten door de uitbreiding van het verbod op de uitvoer van zeldzame metalen naar de VS.
Na deze nieuwe nederlaag in het handelsconflict met China, is Trump op zoek naar een makkelijkere tegenstander. Het meest voor de hand liggend slachtoffer: de invoertarieven van staal en aluminium en de handelsrelaties met de EU.
Als het gaat om staal en aluminium beschikt Trump over een sterke juridische basis en hij kan uitpakken met een sterk symbolisch geladen signaal naar de achtergebleven middenklasse, die dagelijks wordt geconfronteerd met de groeiende welvaartskloof in de VS.
Na korte tijd zal echter blijken dat het afschermen van de eigen staalindustrie (0,3 procent van de jobs van de bevolking) gepaard gaat met een hoge kost voor de andere industriële activiteiten in de VS. Uit studies naar aanleiding van het vorige handelsdebacle, blijkt dat het redden van één baan in de staalindustrie gemiddeld 900.000 dollar (per jaar) kost en een veelvoud aan industriële werkplaatsen in andere industriële sectoren.
Kiest Trump toch voor de EU, dan zal hij merken dat ook daar weinig te rapen valt. Europa heeft slechts een beperkt handelsoverschot met de VS inzake goederen. Wat betreft diensten is er zelfs een substantieel overschot aan Amerikaanse zijde. Ook hier zal Trump zichzelf (dat is niet zo erg) en zijn land (dat is veel erger) in de voet schieten. Mits enige handigheid bij de Europese onderhandelaars kan hier een vergelijk worden gevonden. Een belangrijk twistpunt is het verschil in Btw-tarieven.
Handelstekort: van kwaad naar erger
Intussen gaat het van kwaad naar erger met het Amerikaanse handelstekort. De VS was in belangrijke mate afhankelijk van geïmporteerde goederen omdat haar productiecapaciteit niet volstaat om aan de eigen consumptieve vraag te voldoen.
In anticipatie op de tariefverhogingen is tegen een versneld tempo geïmporteerd en door de daling van de dollarkoers is het handelstekort nog verder uitgediept (J-curve effect). De gemakkelijkheidsoplossing om het handelsdeficit te keren door de dollar te laten depreciëren, heeft een goed gedocumenteerd averechts effect: het maakt de zaak alleen maar erger.
De financiële markten houden zich kranig
Met al dat gerommel en al die onzekerheid zou je denken dat de beurzen voor lange tijd in een sukkelstraatje zijn beland. Maar na de snoekduik van 2 april wisten de meeste Amerikaanse aandelenindices zich uit dit troebele moeras te trekken. De uitstekende bedrijfsresultaten en de lagere, gerealiseerde inflatie bleken voldoende om de negatieve effecten te compenseren.
Deze wederopstanding geldt op de Amerikaanse beurzen enkel wanneer men abstractie maakt van de recente buiteling van de dollarkoers, die grotendeels het gevolg is van de verwachte ontsporing van het overheidsbudget en de fundamentele verzwakking van de Amerikaanse munt.
De Europese beurzen ogen intussen sterk dankzij de uitzonderlijk sterke beursprestatie van de commerciële banken en de defensie-industrie, na de intentieverklaringen om de militaire uitgaven fors te verhogen. Andere sectoren presteren duidelijk veel minder goed.
Grafiek: Evolutie van de aandelenbeurzen sinds 01/01/2025
Het onversaagde gedrag op de aandelenmarkten wijst erop dat men de verdere de-escalatie van het handelsconflict als het meest waarschijnlijke scenario incalculeert. Dit is moedig, maar zeker niet zonder risico. Hoed u dus voor plotse opstoten van volatiliteit, tussentijdse ontgoochelingen en ontmoedigende tegenslagen. Op de financiële markten is het speelveld momenteel gereserveerd voor beleggers met stevige zeemansbenen.
Stefan Duchateau is hoogleraar en columnist van Investment Officer.