In de wetenschap dat China over een quasi monopolie beschikt, heeft de president Xi de Amerikaanse economie in een wurggreep genomen door een verdere verscherping van de restricties op de uitvoer van zeldzame metalen.
Om op haar exponentiële groeipad te kunnen blijven, is de technologiesector in de VS immers in toenemende mate afhankelijk geworden van deze cruciale aardelementen, die over bijzondere eigenschappen beschikken inzake elektrische geleiding en magnetisme.
In het najaar van 2023, lang voor er sprake was van de recente golf van tariefverhogingen, werd de toevoerkraan van de vitaal belangrijke half-metalen Gallium en Germanium al grotendeels dichtgedraaid.
Grafiek 1: Evolutie van de prijs van een aantal zeldzame metalen
Maar bewust van de sterkte van zijn eigen positie in dit handelsconflict, verscherpte Xi op 9 oktober zijn positie om hiermee de VS te dwingen de torenhoge importtarieven op Chinese producten te milderen en de Amerikaanse president erop te wijzen dat hij zijn hand in ruime mate heeft overspeeld. Net als in 2018, overigens.
Zenuwachtige beurzen
Vandaar ook de koude rillingen tijdens de vrijdagavond-sessie (11 oktober) van de Amerikaanse beurzen, die verontrust reageerden op de mogelijke vergeldingsmaatregelen van president Trump, die een verdubbeling van de importtarieven aankondigde tot een niveau dat veel schadelijker is voor de VS dan voor China en tegelijk de aanvoerlijnen van aardmetalen voor langere termijn dreigde af te sluiten.
Voorlopig is dit vooral opzichtig spierengerol. Dit komt ooit allemaal wel goed, maar het gebrek aan cultureel besef voor de Chinese gevoeligheden is onthutsend. Maar er rest ons nog wat tijd. Tot 1 november (of zelfs later) namelijk, en volgens de huidige bewoner van het Witte Huis is dat nog een eeuwigheid.
Een snoekduik op de (sterk gestegen) beurzen was echter onvermijdelijk, maar de aandelen weren zich kranig en kiezen voor een (bonkig) herstelpad. Ondanks de tariefverhogingen die in 2025 werden doorgevoerd, blijft de inflatoire impact immers (voorlopig) beperkt.
Zoals verwacht, wordt weliswaar zowat de helft van de importtaksen rechtstreeks doorgerekend aan de Amerikaanse consument maar deze opwaartse prijsdruk wordt afgezwakt door de moderatie van prijzen op domestiek geproduceerde goederen en diensten, terwijl het vooruitzicht van mildere huurkosten en een eventuele verlaging van de prijzen van geneesmiddelen, de inflatieverwachtingen temperen.
Hoop op verdere rentedalingen in de VS
De aandelen- en obligatiemarkten kregen zelfs hulp uit onverwachte hoek. De door Trump verguisde voorzitter van de Amerikaanse centrale bank stak voor één keer zelfs een helpende hand uit door te verwijzen naar de recente verzwakking van de arbeidsmarkt, wat nu als de prioriteit geldt voor de Fed en de vrees voor het verder oplopen van de inflatie in belang overstijgt.
Grafiek 2: Verwachte pad van de Amerikaanse beleidsrente
(Bemerk ook de groene lijn: Dat is de prognose die op 3/10/2024 werd gemaakt. Veel is er dus, ondanks alles, niet veranderd.)
Het huidige waarderingsniveau van de beurzen in de VS en Europa laat echter weinig ruimte voor schokken op het economische of geopolitieke front. Ongunstige ontwikkelingen op dit vlak zullen zich spontaan vertalen in relatief scherpe neerwaartse prijscorrecties.
Wat de aandelenkoersen echter vooral naar boven stuwt, is het vooruitzicht van een verdere acceleratie van de bedrijfsresultaten over de komende drie beursjaren (vooral gebaseerd op verdere investeringen in AI en de resulterende kostenbesparingen die hiermee bereikt kunnen worden).
Grafiek 3: Verwachte toename van de bedrijfsresultaten over de komende 3 jaar
Spektakel op de beurzen
Providers van specifieke AI-apps (zoals Bigbear.ai of Soundhound.ai) weten hun (gigantische) opsprong in koersen te motiveren door een recente studie van het roemruchte MIT dat erop wees dat (tot nu toe) de rentabiliteit bij AI-investeringen rechtstreeks in verband staat met het gebruik van gespecialiseerde AI-apps.
Quantum computing biedt onbegrensde mogelijkheden en zal in de toekomst de cryptografie (dat is het maken van robuuste codes en veilige versleuteling van gegevens) en cryptoanalyse (dat is het kraken van die codes) grondig wijzigen, wat extreme uitdagingen stelt voor de digitale beveiliging van het internet. Wanneer is dit precies? Ergens tussen 2030 en later. Quantum Computing kan de aanleiding vormen tot opzienbarende doorbraken in uiteenlopende wetenschappelijke, economische en maatschappelijke gebieden.
Maar er stellen zich voor de sterk in koers gestegen bedrijven als Righetti, IonQ of D-Wave vooral fysieke problemen. Om tot stabiele resultaten te komen moeten Quantum Computers minstens 1 miljoen qbits (eenheid van kwantuminformatie) geschakeld krijgen. Momenteel lukt dit nog maar met 1.000 kwantumbits en vertonen de rekenresultaten een niet tolereerbare foutenmarge.
Het probleem stelt zich het scherpst in twee gebieden. Enerzijds moet de connectiviteit tussen deze microprocessoren in belangrijke mate verbeterd worden en anderzijds moet de conductiviteit van energie voldoende hoog zijn. En die hoogkwalitatieve geleiding vind je enkel bij de zeldzame aardelementen en half-metalen waarmee we ons verhaal zijn begonnen.
Stefan Duchateau is hoogleraar en columnist van Investment Officer.