De geopolitieke onrust als gevolg van het neerstorten van het vliegtuig van Malaysia Airlines en het grondoffensief van Israël in Gaza is voor Van Lanschot en Rabobank nog geen reden om aanpassingen in hun beheerportefeuilles te doen. Nog niet.
Beide banken volgen de ontwikkelingen echter nauwgezet.
Het neerhalen van het vliegtuig was na het bezetten van de Krim, een tweede wake-up call voor Europa, zegt chief investment officer Lars Dijkstra van Kempen, dat voor Van Lanschot de asset allocatie bepaalt. ‘Het is duidelijk dat Poetin vindt dat de landsgrenzen van Rusland te ver oostwaarts zijn opgeschoven.’
De reactie op de markten is tot nu toe echter meegevallen, zegt hij. ‘Donderdagmiddag gingen de beurzen wel omlaag, maar vrijdag herstelden de beurzen in de VS zich en bleven de koersen in Europa liggen.’
De Russische beurs is wel flink onderuit gegaan, wat begon nadat Obama de avond voor de crash nieuwe sancties afkondigde tegen een aantal grote Russische bedrijven.
Gevaarlijke en delicate situatie
Chief investment officer Han Dieperink van de Rabobank spreekt van ‘een gevaarlijke en delicate internationale situatie’.
‘Gedurende het weekeinde hebben westerse regeringsleiders feitelijk een ultimatum aan Poetin gesteld waarin ze eisen dat internationale onderzoekers onbelemmerde toegang moeten krijgen tot de plek van de ramp. Voldoet Poetin hier niet aan dan volgen er op korte termijn sancties waarvan we nog niet weten hoe ze eruit zullen zien.’
Europa is de Verenigde Staten nog niet gevolgd met betrekking tot het opleggen van sancties aan Rusland, maar dat moment lijkt opeens snel dichterbij te komen, aldus Dieperink. ‘Het grote verschil tussen de Verenigde Staten en Europa voor wat betreft sancties richting Rusland is dat Europa veel meer heeft te verliezen.’
Economische banden
De economische banden tussen de Verenigde Staten en Rusland zijn bescheiden, die van Europa en Rusland zijn veel groter.
Mocht Rusland de toevoer van Russisch gas naar Europa afsluiten, dan zal dit Europa treffen. Dijkstra wijst er echter op dat dit op de lange termijn ook een positief effect kan hebben.
‘Misschien gaat Europa dan eindelijk eens serieus werk maken van een gemeenschappelijk energiebeleid’, zegt hij. ‘Nu is het binnen Europa nog veel te veel ieder voor zich, wat in de praktijk betekent dat we voor zo’n dertig procent van het gebruik afhankelijk zijn van Russisch gas.’
De relatie met Rusland gaat echter verder dan het gas. Voor veel Europese bedrijven is Rusland een belangrijke afzetmarkt geworden, zegt Dieperink.
Diplomatieke oplossing wenselijk
‘Tegelijkertijd produceren Europese bedrijven ook in Rusland of zijn ze afhankelijk van onderdelen uit Rusland. De belangen zijn dus zo groot dat een diplomatieke oplossing rationeel bezien wenselijk is, maar dat vergt toenadering van beide kanten.’
Legt Europa Rusland sancties op dan zullen die ook de Europese economie raken. ‘Nu is het economisch momentum in de eurozone sinds enkele weken al negatief, dus dit komt bepaald op een ongelukkig moment’, zegt Dieperink.
Voor wat betreft de ontwikkelingen in de Gazastrook is het - hoe tragisch ook - toch meer een herhaling van zetten, aldus Dieperink. ‘In de regio is de opkomst van ISIS een grotere verandering.’
Olieprijs
De olieprijs steeg afgelopen week als gevolg van de onrust in het Midden-Oosten zo’n 1 a 2 dollar. ‘Pas bij een stijging van tien dollar of meer, gaat dit impact hebben op de economische groei en dus de bedrijfswinsten,’ aldus Dijkstra.
Rabobank heeft op dit moment een overweging voor Europese aandelen. Dieperink: ‘Het belangrijkste argument daarvoor is dat de winstgroei de komende jaren hoger zal zijn dan in de Verenigde Staten.
In Europa is er veel meer ruimte voor margeverbetering dan in de Verenigde Staten en bij een aantrekkende groei van de wereldeconomie zal dat cyclische herstel vooral Europese bedrijven helpen. Maar het lijkt er echter op dat dit vooral iets is voor de volgende jaren en niet voor dit jaar, gezien de negatieve trends in de leidende indicatoren de afgelopen tijd.’
Overweging Europa
Tegelijkertijd is de situatie voor bijvoorbeeld emerging markets en pacific de afgelopen maanden wel aan het verbeteren, vindt Dieperink. ‘Het is daarom mogelijk dat wij de overweging voor Europa zullen terugbrengen. Aandelen als beleggingscategorie blijven wel overwogen.’
Ook Van Lanschot zit nog altijd overwogen in aandelen en onderwogen in obligaties. Mocht de olieprijs flink verder stijgen dan wel via sancties een handelsoorlog dreigen dan is dat voor Dijkstra echter wel reden minder in aandelen te beleggen.
Vooral Europese aandelen en opkomende markten zijn dan kwetsbaar. ‘Hier zullen we onze overweging dan terugbrengen. .’
Van Lanschot beslist zelf verder niet direct of ze meer of minder in Rusland zal beleggen. ‘Dat laten we over aan de gespecialiseerde managers die voor ons in emerging markets beleggen’, aldus Dijkstra.
‘Meestal, zo leert de ervaring’, relativeert Dijkstra, ‘is een flinke correctie als gevolg van politieke onrust echter eerder een koopmoment dan een verkoopmoment.’