De financiële markten zouden Italië moeten dwingen het groeiprobleem aan te pakken, maar het wrange is dat veel obligatiebeleggers het zich momenteel niet kunnen permitteren om niet in Italië te beleggen.
‘Italië heeft vooral een groeiprobleem’, zegt chief investment officer Olaf van den Heuvel van Aegon in een gesprek met Fondsnieuws. ‘De staatsschuld gaat met de nieuwe plannen van de regering gewoon niet naar beneden.’
‘Dat groeiprobleem lost zich niet vanzelf op. Dat moet je dus aan de markt overlaten in die zin dat beleggers hun Italiaanse staatsobligaties van de hand zouden moeten doen en geen nieuwe meer zouden moeten kopen’, zegt van den Heuvel.
Als gevolg hiervan zal de Italiaanse overheid nieuwe leningen niet meer geplaatst krijgen, waardoor er een acuut probleem ontstaat en de Italiaanse regering wel moet bewegen; anders valt de regering, waarna er mogelijk een nieuw kabinet komt dat zich wel aan de Europese afspraken zal houden.
De Italiaanse regering heeft van de Europese Commissie tot dinsdagmiddag de tijd gekregen om een nieuwe begroting in te dienen. Gebeurt dit niet of zijn de aanpassingen volgens Brussel onvoldoende, dan kan Europa een strafprocedure starten.
De eerder ingediende Italiaanse begroting laat het begrotingstekort oplopen tot 2,4 procent en volgens sommige berekeningen zelfs tot 2,9 procent, terwijl met de vorige Italiaanse regering is afgesproken dat dit maximaal 0,7 procent mocht zijn.
Short op Italië
Hoewel Van den Heuvel vindt dat de markten op dit punt hun werk zouden moeten doen, door Italiaans schuldpapier af te stoten is dit nog niet wat je op dit moment ziet.
Dit komt volgens hem doordat tegelijkertijd het probleem is dat obligatiebeleggers als Aegon het zich niet kunnen permitteren om niet in Italië te beleggen. ‘Het rendement op Duitse tienjaars staatsobligaties staat momenteel op ongeveer 0,4 procent. De spread op Italiaanse staatsobligaties (vergeleken met Duitse Bunds) is 3 procent, en de Italiaanse curve is momenteel heel steil. Het kost je dus zo’n 4 procent aan rendement per jaar om niet in Italië te beleggen. Dat doet dus niemand.’
Niet in Italië beleggen, laat staan short gaan op Italië, is simpelweg een te groot risico. Dan mis je te veel rendement, benadrukt van de Heuvel. Aegon houdt daarom ook nu nog een neutrale weging van Italiaanse staatsobligaties aan in haar portefeuilles. ‘Maar’ zegt van de Heuvel, ‘iedereen heeft zijn hand wel op de knop’. Er hoeft volgens hem dus maar iets te gebeuren en er komt een enorme verkoopgolf op gang.
Alexander Italianer
Voormalig topambtenaar van de Europese Commissie Alexander Italianer die eind vorige week te gast was bij Aegon vanwege een klant-event, noemt de patstelling waar van den Heuvel op wijst ‘interessant’.
Italianer is inmiddels met pensioen. Hij werkte dertig jaar bij de Europese Commissie, waarvan twintig als topambtenaar en de laatste 2,5 jaar als secretaris-generaal – de hoogste ambtelijke functie bij de Commissie. Nu is hij alleen nog op de achtergrond adviseur van Jean-Claude Juncker, maar hij kent de ins en outs van de Commissie als geen ander.
Hij wijst erop dat de eerder door Italië ingediende begroting in strijd is met het Europese stabiliteits- en groeipact. ‘Dit pact kent preventieve- en correctieve maatregelen. Italië zit nog in het preventieve gedeelte. Tot zover het goede nieuws: Het leed is nog niet geschied.’
Hoewel het land het moeilijk heeft en vraagt om flexibiliteit, ligt het volgens Italianer niet voor de hand dat het land meer ruimte krijgt. ‘Italië heeft al van de maximale flexibiliteit gebruik gemaakt en hulp gekregen vanwege de aardbevingen en de toestroom van immigranten.’
Het land zal zich nu dus waarschijnlijk gewoon aan de regels moeten houden waar het zelf mee in heeft gestemd. Doet het dat niet, dan is het volgens Italianer niet onmogelijk dat het land zal voelen wat daar de consequenties van kunnen zijn.