Geld moet rollen. Dat kan worden gemeten door te kijken naar de omloopsnelheid, ook wel de circulatiesnelheid van geld. Het is de gemiddelde frequentie waarmee een eenheid geld in een bepaalde tijdsperiode wordt uitgegeven. In tijden van voorspoed is de omloopsnelheid meestal hoog, wat duidt op bruisende activiteit en veel transacties. Tijdens een economische neergang vertraagt de omloopsnelheid, mensen zijn minder bereid om geld uit te geven of transacties te doen. Deze eeuw is de omloopsnelheid vrijwel voortdurend gedaald, maar de laatste 18 maanden zit die eindelijk weer in de lift.
De beste verklaring voor een stijgende omloopsnelheid zijn de animal spirits die door Keynes voor het eerst zijn omschreven. Menselijk gedrag bestaat niet louter uit rationele beslissingen. Instincten en emoties spelen een grote rol, ook of vooral juist bij financiële beslissingen. Principes gaan immers altijd over geld.
In de Fisher verkeersvergelijking worden de gevolgen van een stijgende omloopsnelheid (velocity) zichtbaar. Groei van de geldhoeveelheid in combinatie met een stijgende omloopsnelheid zal leiden tot meer inflatie en/of tot groei van de productie. Een stijgende omloopsnelheid duidt op meer hoop in de toekomst, dat we niet meer zijn blijven steken in het “nieuwe normaal” van na de Grote Financiële Crisis. De situatie waarin de wereld nooit meer zou terugkeren zoals die was en dat onze kinderen het slechter zouden krijgen dan wij. Waarschijnlijk spelen de ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie een grote rol bij deze hernieuwde hoop op de toekomst. Persoonlijk zie ik grote overeenkomsten met de productiviteitssprong dankzij het internet in de tweede helft van de jaren negentig of zelfs een nog grotere sprong gedurende de “roaring twenties”. We staan wat dat betreft nog maar aan het begin.
Een gevolg van dit hernieuwde vertrouwen is dat in het eerste kwartaal het aantal fusies en overnames meer dan verdubbeld is. Wat betreft transacties van 10 miljard dollar of meer, waren dat er in het eerste kwartaal in totaal elf met een waarde van 215 miljard dollar, tegenover vijf transacties met een waarde van 100 miljard dollar een jaar geleden. Het herstel in de deals volgt na het diepste punt in bijna twintig jaar, een jaar geleden. Wat dat betreft is het beter om te spreken van een normalisering dan van groei. Het aantal deals stijgt in anticipatie op de komende renteverlagingen.
Deze anticipatie is ook goed zichtbaar in de verschillende “financial conditions“ indices. Het aantal deals steeg in de VS en in Europa is er zelfs sprake van een scherp herstel. Alleen Azië blijft vooralsnog achter. Er is echter nog veel ruimte voor herstel, omdat buyout fondsen niet eerder zo groot zijn geweest. Omdat er in de afgelopen jaren niet zo veel is gerealiseerd, stijgt de druk op het realiseren van resultaten.
Het is waarschijnlijk dat het aantal fusies en overnames in de loop van dit jaar fors zal stijgen. Het ondernemersvertrouwen stijgt, de zorgen over inflatie ebben weg evenals de kans op een recessie. Na de zachte landing trekt de economische groei aan. Bovendien zaten er nog wat deals in de pijplijn. Dit zorgt voor inhaalvraag naar deals in 2024, vooral omdat bedrijven meer vertrouwen krijgen in groei, waardoor bedrijven die de afgelopen twee jaar hebben besteed aan het opbouwen van een strategie, het evalueren van prospects en het voeren van voorbereidende gesprekken een kans krijgen om toe te slaan nu de markt draait.
Bedrijven zijn op zoek naar manieren om hun efficiëntie te verbeteren, hun marktaandeel uit te breiden of capaciteiten toe te voegen, zoals AI-expertise, de digitale transformatie en de energietransitie. Tegelijkertijd zetten meer particuliere bedrijven en private-equityportefeuilles zichzelf te koop of willen ze activa afstoten. Er zijn inmiddels meer dan 1.200 “eenhoorns” (bedrijven met een waardering buiten de beurs van meer dan 1 miljard dollar) in handen van private equity.
Verder eist strenger toezicht en meer regelgeving meer concentratie in de financiële sector. In de Farmacie jagen de grote farmaceuten steeds meer op biotechbedrijven. In Europa ligt de waardering van veel hotels ook op niveaus dat overnames zijn te verwachten. Door de afstraffing in commercieel vastgoed zal er daar ook sprake zijn van consolidatie. Tot slot blijft de sector Technologie nog steeds interessant voor deals.
Fusies en overnames blijven dit keer niet beperkt tot de Verenigde Staten. Ook van Europa en Japan mag veel worden verwacht. In de Verenigde Staten gaat het vooral om de grotere bedrijven die kralen aan het rijgen zijn. In andere landen zijn het vooral de combinaties van bedrijven die moeten zorgen voor een hogere productiviteit door efficiënter te werken. De aantrekkende markt voor fusies en overnames is ook goed nieuws voor de investeringen in private equity. Een belangrijk deel van de waarde wordt immers gerealiseerd tijdens zo’n transactie, ook omdat een portefeuille met participaties vaak eerder te laag dan te hoog is gewaardeerd.
Het moment van verkoop blijft toch het enige echte waarderingsmoment. De beweging die in gang is gezet door de animal spirits die voor een hogere omloopsnelheid (meer transacties) zorgen, is meestal niet zo snel meer te stoppen als die eenmaal op gang is gekomen. Geld moet rollen.
Han Dieperink is chief investment strategist bij Auréus Vermogensbeheer. Hij was eerder in zijn loopbaan chief investment officer van Rabobank en Schretlen & Co.