In hun zoektocht naar financiering kloppen steeds meer familiebedrijven aan bij een family office van een andere zakenfamilie. ‘Er is vaak een snellere connectie dan met private equity’, zegt experte Anneleen Michiels (UHasselt).
Discretie was lang het ordewoord bij de beleggingsvehikels van de zakenfamilies. Vivons cachés, vivons heureux. Maar dat is de voorbije vijf à tien jaar tijd flink veranderd, vindt Anneleen Michiels, hoofddocent Finance en Family Business aan de universiteit van Hasselt. ‘Family offices komen meer naar buiten en krijgen daardoor ook aanbiedingen om in andere familiebedrijven te investeren’, stelt ze vast.
Het verklaart de grote populariteit van de opleiding Adviseur Familievermogens die eerder deze maand van start ging in Hasselt en door 25 professionals gevolgd wordt. De vierde editie van die masterclass was snel volzet, met deelnemers van over heel Vlaanderen en zelfs enkele uit Nederland.
Ze krijgen onder meer les over het investeringsbeleid van een zakenfamilie en de vermogensoverdracht naar een volgende generatie. Er is ook een luik over conflictbemiddeling. ‘Want dat is natuurlijk het grote verschil tussen een familiebedrijf en een bedrijf met een versnipperd aandeelhouderschap: er komt veel emotie bij kijken’, zegt Michiels.
Bekende namen als Herman Daems (ex-Gimv en BNP Paribas Fortis) of Frank Vranken (cio Edmond de Rothschild) delen op de masterclass hun expertise. Michiels: ‘De deelnemers hebben elk hun eigen achtergrond, bijvoorbeeld als private banker, advocaat of familiale ondernemer. Het interessante is dat ze ook veel van elkaar kunnen leren, op basis van ieders specialisme.’
Familie zkt. familie
De adviesdiensten rond family offices draaien op volle toeren door een dubbel fenomeen. Er zijn een heleboel familiebedrijven die nadenken over de overdracht naar een volgende generatie, waarbij de familie vaak het bedrijf verkoopt. Dat bedrijfsvermogen moet dan samen met de andere bezittingen van de familie - zoals kunst of vastgoed - beheerd worden door een family office. Aan de andere kant is er ook een grote groep van kleine en middelgrote bedrijven die een extra kapitaalinjectie goed kunnen gebruiken, maar geen zin hebben om dat kapitaal op de beurs op te halen, of extra bankschulden aan te gaan.
‘Familiale kmo’s die op zoek zijn naar geld, stellen zich meer en meer de vraag: “Is er misschien een family office dat in ons wil investeren?” En dan liefst een familie die ze kennen of gedeelde waarden mee hebben. Ze hebben daar dan meer connectie mee dan bijvoorbeeld een private-equity-speler’, legt Michiels uit, die binnenkort ook het boek “Geld & Generaties” uitbrengt over het wel en wee bij zakenfamilies.
‘Naast de waarden is een tweede verschil met private equity de tijdshorizon. Heel veel family offices werken op lange termijn en hebben zelfs geen exitdatum in hun achterhoofd, terwijl private equity traditioneel op ongeveer zes jaar werkt. Families hebben nu eenmaal niet die financiële druk die private-equity-spelers wel hebben.’
Gemiste opportuniteiten
De matching tussen de bedrijfsfamilies die geld zoeken en de families met beschikbaar kapitaal loopt duidelijk vlotter dan vroeger, maar kan nog altijd beter, analyseert Michiels.
‘De bekendere family offices krijgen zelf veel aanbiedingen. Maar daarnaast zijn er family offices die precies zijn opgericht om onder de radar te blijven. Die discretie heeft haar voordelen, maar het nadeel is dan dat ze interessante opportuniteiten missen, omdat ze niet gevonden worden.’
‘Een illustratie van hoe de mentaliteit toch op korte tijd gewijzigd is: als je tien jaar geleden “family office” googlede, kreeg je amper een zoekresultaat in België. Nu komen er veel meer naar buiten, online en via interviews in de media.’
Michiels merkt wel op dat lang niet elke familie de middelen heeft om, zoals de Marc Couckes van deze wereld een permanent investeringsteam (Alychlo in het geval van Coucke, genoemd naar zijn dochters Alysée en Chloé), in stelling te brengen.
Er zijn dan twee uitwegen. Je kan je aansluiten bij een multi family office. ‘Dan kom je dichter bij de wereld van de traditionele vermogensbeheerders.’ Of je kan als family office met freelance experten werken, afhankelijk van de asset classes waarin geïnvesteerd wordt. ‘Het succes van onze cursus bewijst alvast dat er grote vraag is naar family and wealth advising’, besluit Michiels.